Çin püstəsi

Çin püstəsi
Çin püstəsi
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Malvids Dəstə: Sabunağacıçiçəklilər Fəsilə: Sumaqkimilər ???: Çin püstəsi
Beynəlxalq elmi adı
	Pistacia chinensis Bunge, 1833;
ITIS	506467
NCBI	289741
EOL	483509

Çin püstəsi (lat. Pistacia chinensis) — əslən qərbi Çindən gələn bitki.^[1]

Təbii yayılması

Çin püstəsi təbii olaraq, təpə və dağ meşələrdə, daşlı torpaqlarda, dəniz səviyyəsindən 100-3600 metrə hündürlükdə olan ərazilərində böyüyür. Onu Qitə Çini (ən şimali və ən qərbi hissələrindən istisnası ilə) və Tayvanda tapmaq olar.^[1]

Botaniki təsviri

İkievli bitkidir. 5 m hündürlüyündə həmişəyaşıl, enli çətirli ağac və ya koldur.Gövdəsinin qabığı tünd rənglidir.Yarpaqları növbəli,cütlələkvaridir.Yaşılımtıl çiçəkləri xırda,sıx salxımşəkilli çiçək qrupuna toplanmışdır.Meyvələri 4–5 mm uzunluğunda çəyirdəkmeyvədir,ucu itidir.Abşeronda oktyabr-noyabr aylarında çiçəkləyir,meyvələri aprel-may aylarında yetişir.Toxumla çoxaldılır.

Ekologiyası

Şaxtaya davamsızdır,Abşeronun sərt şaxtalarında yerüstü hissəsi məhv olur,aprel-may aylarında yenidən bərpa olunur.

Azərbaycanda yayılması

Mərdəkan dendrarisində 2009-cu ildə introduksiya olunmuşdur.Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Abşeronda dekorativ bitki kimi yaşıllaşdırmada istifadə edilir.Erkək ağacdan qatran alınır.Mastikada 90%-dək rezin,qatran turşuları və 1-3% efir yağı vardır.Efir yağında pinen vardır ki,ondan diş plomblarının hazırlanmasında və yara sağaldan vasitə kimi həlimindən istifadə edilir.

İstinadlar

↑ ¹ ² Tianlu Min & Anders Barfod. "Pistacia chinensis Bunge, Enum. Pl. China Bor. 15. 1833". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA. 26 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2012.

Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015.

Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine

[eFloras-1] ¹ ² Tianlu Min & Anders Barfod. "Pistacia chinensis Bunge, Enum. Pl. China Bor. 15. 1833". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA. 26 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2012.

[1]