Çənə — ağız ətrafında yerləşən, çeynəmə funksiyasını yerinə yetirən sümükdür.
Çənə iki hissədən ibarətdir: alt çənə və üst çənə. Üst çənə (lat. maxilla) kəllə beyinə birləşir. Alt çənə isə çənə qovşağı vasitəsilə kəllə beyinə bağlıdır. Çənə qovşağı insan orqanizmində iki tərəfli hərəkət edən yeganə birləşmədir.
Məməlilərdə o, həm aşağı-yuxarı, həm də sağa-sola hərəkət edir. Çənənin bağlanmasını yerinə yetirən əzələlər olduqca möhkəmdir. Bununla yanaşı çənəni açan əzələlər olduqca zəifdirlər. İnsanda və bir çox heyvanlarda çənənin açılmasına Yerin cazibə qüvvəsi kömək edir. Bəzi ilanlarda böyük ovu udarkən alt çənə yerindən ayrılaraq aşağı enə bilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Smith, M.M.; Coates, M.I. 10. Evolutionary origins of teeth and jaws: developmental models and phylogenetic patterns // Teaford, Mark F.; Smith, Moya Meredith; Ferguson, Mark W.J. (redaktorlar ). . Cambridge: Cambridge University Press. 2000. səh. . ISBN 978-0-521-57011-4.
- Allin EF. "Evolution of the mammalian middle ear". J. Morphol. 147 (4). December 1975: 403–37. doi:. PMID .