|
Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir.
|
Xudafərin SES — İran və Azərbaycan arasındakı beynəlxalq sərhəddə yerləşən Araz çayı üzərindəki torpaqla doldurulmuş bənd. İranın Şərqi Azərbaycan ostanına daxil olan Xumarlı kəndindən 8 kilometr (5,0 mil) qərbdə və Azərbaycanın Cəbrayıl rayonundakı Xudafərin kəndindən 1 km şimal-qərbdə yerləşir. 1993-cü ildən 2020-ci ilin 18 oktyabr tarixinə qədər Ermənistan Respublikasının nəzarəti altında olmuşdur.[mənbə göstərin]
| "Xudafərin" SES | |
|---|---|
| "Xudafərin" su-elektrik stansiyası | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Çay | Araz |
| Sahibi | |
| Status | İşlək |
| Tikilmə tarixi | 1999 |
| İstismara verilib | 2008 |
| İstismarçı | Azərenerji ASC |
| Əsas xüsusiyyətləri | |
| Elektrik enerjisi gücü | 102 və ya 200 MVt |
| Avadanlıq xüsusiyyətləri | |
| Turbin tipi | Hidroaqreqat |
| Əsas qurğular | |
| Bənd tipi | Torpaq-bənd |
| Bəndin hündürlüyü | 64 |
| Bəndin eni | 400 |
| Yerləşməsi | |
| 39°09′35″ şm. e. 46°56′05″ ş. u. | |
| Ölkələr | |
| Rayon | |
| Yer | Xudafərin şəhristanı, Cəbrayıl rayonu |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
SES Araz çayı üzərində İranla Azərbaycan arasında imzalanmış razılaşmaya uyğun olaraq inşa edilir. Stansiyanın gücü 102 və ya 200 meqavata bərabərdir. Su anbarı vastəsi ilə 75.000 hektar ərazinin suvarılması nəzərdə tutulmuşdur.
Tarixi
Bəndin məqsədi hidroelektrik enerji istehsalı və suvarmadır. Sovet İttifaqı ilə iran arasında 1977-ci ilin oktyabrında baş tutan razılaşması ilə layihəsi hazırlanmışdır. Layihələndirmə 1982-ci ildə sona çatmış, 1990-cı illərin əvvəllərində yenidən işlənmiş və 1999-cu ildə inşaat işlərinə başlamışdır. Ermənistan KİV-lərinin verdiyi məlumata görə, İran Ermənistanla layihəni başa çatdırmaq üçün gizli bir razılaşma imzalanmışdır.
Bəndin tamamlanması 2008-ci ildə baş tutmuşdur. SES 2010-cu ildə açılır. Suvarma işləri ilə bağlı tikint hələ də davam edir. İnşaat zamanı bir neçə Tunc dövrünə aid yer, o cümlədən Saka-İskit döyüşçüsünün qəbri tapılmışdır.
2022-c ilin iyulunda "Xudafərin" və "Qız Qalası" hidroqovşaq və su-elektrik stansiyalarının (SES) üzərində iki bəndin birgə tikintisini sürətləndirəcək sənəd imzalanıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- (PDF). WRM. 22 July 2011 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 April 2012.
- . Farab Co. 29 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 April 2012.
- . 2015-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-13.
- ↑ . 2022-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-14.
- ↑ (PDF). National Report of Islamic Republic of Iran. National TDA-Islamic Republic of Iran. June 2006. 8. 26 February 2014 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 April 2012.
- . 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-18.
-
Hayrumyan, Naira. . lragir.am (rus). 24 April 2016. 15 March 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 October 2020.
Напомним, что Худаферинская ГЭС строится на реке Аракс, на границе Ирана и Карабаха, в соответствии с договором между Ираном и Арменией, заключенным в 2007 году.
- (Persian). WNN. 20 April 2010. 13 February 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 April 2012.