Aleksandra Andreyeva Koval (ukr. Олександра Андріївна Коваль; 20 oktyabr 1957, Lvov) — Ukrayna mədəniyyət xadimi və naşiri. O, 2018-ci ildən Ukrayna Kitab İnstitutunun prezidenti, həmçinin "PEN Ukrayna"nın üzvüdür.[1]
| Aleksandra Koval | |
|---|---|
| ukr. Олександра Андріївна Коваль | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 oktyabr 1957 (67 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasi fəal[d], mədəniyyət xadimi[d] |
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1979-cu ildə Lvov Meşə Texnikası İnstitutunu bitirmiş, 1980–1989-cu illərdə orada işləyərək hava təmizləmə sistemlərinin işlənib hazırlanması ilə məşğul olmuşdur. Eyni zamanda, 1986–1989-cu illərdə meteorologiya və reklam məqsədləri üçün aerostatlar dizayn edən və istehsal edən "Aeros" kooperativinin rəhbərlərindən biri olmuşdur.[2]
1990-cı ildən nəşriyyat biznesində fəaliyyət göstərir. 1992–1997-ci illərdə Lvovda eyniadlı Ukrayna mədəni-maarif cəmiyyətinin filialında "Prosvita" nəşriyyatının direktoru olmuşdur. Bu dövrdə Kovalın nəşriyyat layihələri arasında Vasili Stusun əsərlərinin altı cildlik toplusu (1993–1996) xüsusi yer tutur. 1995-ci ildə Ukrayna Nəşriyyatçılar və Kitab Yayımçıları Assosiasiyasının təsisçilərindən biri olmuşdur.[2]
1994-cü ildə Lvovda Nəşriyyatçılar Forumunu təsis etmiş, 1995–2018-ci illərdə bu forumu təşkil edən "Forum vıdavtsiv" ictimai təşkilatının prezidenti olmuşdur. Forumla yanaşı, 1997-ci ildən ədəbi festival, 2007-ci ildən "Kniqomaniya" adlı ümumukrayna uşaq oxu müsabiqəsi və bir sıra milli və beynəlxalq əhəmiyyətli mədəni layihələr təşkil etmişdir. 2016-cı ildə Ukrayna mədəniyyətinə töhfəsinə və vətəndaş mövqeyinə görə Vasili Stus adına Mükafata layiq görülmüşdür.[3] 2018-ci ildə Ümumukrayna Mədəniyyət İşçiləri Günü münasibətilə təltiflər seriyasında III dərəcəli "Knyaginya Olqa" ordeni ilə təltif edilmişdir.[4]
2018-ci ildə Koval Ukrayna Kitab İnstitutunun direktoru vəzifəsinə keçirilən müsabiqədə qalib gəlmiş və dövlət mədəniyyət siyasətində əhəmiyyətli islahatlar – xüsusilə "Ukrayna kitabı" və "Rəqəmsal kitabxana" proqramlarında dəyişikliklər və Ukraynanın beynəlxalq kitab forumlarındakı iştirakının gücləndirilməsi vədi vermişdir.[5] 2024-cü ildə gənclərin oxumasını dəstəkləmək üçün dövlət proqramının təşkilatçısı olmuşdur. Bu proqram çərçivəsində hər 18 yaşlı ukraynalı kitab almaq üçün dövlət subsidiyası almaq hüququ qazanmışdır. Bu münasibətlə Koval vurğulamışdır: "Kitablar silahdır, Homo Legens isə həyatını, vətənini, evini, dilini, mədəniyyətini, kimliyini, dəyərlərini müdafiə etməyə və hücuma hazır olan, silahlanmış universal əsgərdir".[6]
Koval 2018-ci ildə Rusiyada keçirilən FIFA Dünya Kubokunu boykot etməyə çağıran beynəlxalq müraciətin imzalayanlarından biri olmuşdur. Müraciət Rusiyanın davam edən insan hüquqları pozuntularını, o cümlədən ukraynalı siyasi məhbusların, məsələn, kinorejissor Oleq Sentsovun həbsini pisləyirdi. Koval onlarla tanınmış yazıçı, fəal və ziyalı ilə birlikdə məhbuslarla həmrəylik nümayiş etdirməyə və Rusiyaya onları azad etmək üçün təzyiq göstərməyə çağırış etmişdir.[7]
7 may 2009-cu ildə Naşirlərin III Forumu — Uşaqlar festivalının final mərhələsində Koval onun töhfələrinə görə "Kiçik oxucuların böyük dostu" fəxri medalı ilə təltif edilmişdir.[8]
- "Vasili Stus" mükafatı (2016)[9]
III dərəcəli "Knyaginya Olqa" ordeni (9 noyabr 2018)
- ↑ "Коваль Олександра". pen.org.ua (ukrayna). PEN Ukraine. İstifadə tarixi: 2025-04-16.
- ↑ 1 2 "Коваль Олександра Андріївна". esu.com.ua (ukrayna). Encyclopedia of Modern Ukraine. 2013. 2020-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-04-16.
- ↑ Олександра Коваль отримала премію Василя Стуса // "Збруч", 21.04.2016.
- ↑ "Указ президента України №362/2018". Официальный сайт Президента Украины (ua). 12 июля 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-10.
- ↑ Український інститут книги очолила Олександра Коваль Arxiv surəti 30 noyabr 2020 tarixindən Wayback Machine saytında // "Збруч", 27.07.2018.
- ↑ Коваль О. Книжки як зброя. Як її отримати Arxiv surəti 16 fevral 2025 tarixindən Wayback Machine saytında // "Украинская правда", 20.06.2024.
- ↑ "An appeal to the representatives of countries who are expected to travel to the World Cup football games in Russia". www.opendemocracy.net. openDemocracy. 2018-06-06. 2018-06-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-04-16.
- ↑ "Олександра Коваль". lodb.org.ua (ukrayna). Леотека. İstifadə tarixi: 2025-04-16.
- ↑ Троян, Валентина. "Премію Стуса отримала Олександра Коваль". hromadskeradio.org (ukrayna). Hromadske Radio. 2016-04-20. 2018-07-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-04-16.
Vikianbarda Aleksandra Koval ilə əlaqədar mediafayllar var