Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏbu Məryəm Zirr ibn Hubeyş ibn Hubəşə əl-Əsədi əl-Kufi (ərəb. زرّ بن حبيش; 583 və ya 584, Kufə – 700 və ya 701) — qiraət və hədis alimi. Tabiin nəslinə mənsubdur.[1]
| Zirr ibn Hubeyş | |
|---|---|
| ərəb. زرّ بن حبيش | |
| Doğum tarixi | 583 və ya 584 |
| Doğum yeri | Kufə |
| Vəfat tarixi | 700 və ya 701 |
| Elm sahəsi | qiraət |
| Elmi rəhbəri | Ubeyy ibn Kəb |
| Tanınmış yetirmələri |
Əməş Asim ibn Bəhdələ |
Hicrətdən 39 və ya 40 il əvvəl (583 və ya 584) dünyaya gəldiyi güman edilir. Bədi-Qadirə ailəsinə mənsubdur. Məhəmməd peyğəmbərin dövründə yaşamış, lakin onu görməmişdir. Buna görə də mühədrəm tabiindəndir. Əli, Übeyy ibn Kəb və Abdullah ibn Məsuddan Quran və qiraət dərsləri almışdır. Ondan Yəhya ibn Vəssab, Asim ibn Bəhdələ, Əbu İshaq əş-Şeybani, Əməş və başqaları qiraət sahəsində bəhrələnmişdilər. O, Ömər, Əli, Abdullah ibn Məsud, Əbdürrəhman ibn Əvf, Übeyy ibn Kəb, Huzeyfə ibn Yəman, Səfvan ibn Əssal, İbn Ümmü Məktum, Səid ibn Zeyd və Əbu Vail Şəqiq ibn Sələmədən hədis rəvayət etmişdir. Ondan da Şəbi, İbrahim ən-Nəxai, Asim ibn Bəhdələ, Minhəl ibn Əmr hədis rəvayət ediblər. Ərəb dilinə olan dərin biliyi ilə tanınmış, Abdullah ibn Məsud onun bu biliyindən zaman-zaman istifadə etmişdir.[2] Asim də ondan daha fəsix (gözəl və düzgün danışan) birini görmədiyini söyləmişdir.[3]
Osmanın xəlifəlik illərində Kufədən Mədinəyə getmişdir. Buna səhabələrə olan dərin marağın səbəb olduğu deyilir.[4] Mədinədə olarkən ən qabaqcıl səhabələrlə görüşmüş, Əbdürrəhman ibn Əvfin və Übeyy ibn Kəbin elmlərindən bəhrələnmişdir. Mədinə məscidində Übeyy ibn Kəb ilə qarşılaşan Zirr, ona belə demişdir:
|
Ey Əbu Münzir! Allah səninlə rəhməti ilə rəftar etsin, nə olar qanadını üzərimə endir. | 
|
Zirr ilə Übeyy arasındakı münasibətə nəzər yetirdikdə, onlar arasındakı müəllim-tələbə əlaqəsinin uzun müddət davam etdiyini, Zirrin Übeyydən qiraətlə birlikdə təfsir və digər Quran elmlərini də öyrəndiyi demək mümkündür. Zirr hicri 82-ci (701) ildə, 122 yaşında vəfat etmişdir. Mənbələrdə bu tarixin hicri 83-cü il olduğu, öldüyündə yaşının 120 və 127 olduğu da deyilir.
Onun qiraət sahəsindəki yeri olduqca önəmlidir. Belə ki, Asim ondan öyrəndiyi qiraəti Əbu Bəkir Şöbə ibn Əyyaşa öyrətmişdir.[5] Digər tərəfdən Asim, Zirrdən daha yaxşı bir muqri görmədiyini söyləyərək onun bu sahədəki önəmini vurğulamışdır. Çoxsaylı hədis rəvayət etmiş Zirri İbn Səd ilə Yəhya ibn Main "siqa" adlandırmışlar. İbn Hibban da "əs-Siqat"ında Zirrdən bəhs etmişdir. Zirrin rəvayətlərinə "Kütübi-sittə" başda olmaqla bir çox hədis məcmuəsində yer verilmişdir. Qədir gecəsinin Ramazan ayının 27-ci gecəsinə təsadüf etməsi haqqında olan hədisi Übeyy ibn Kəbdən məhz Zirr rəvayət etmişdir.[6]
- ↑ "Zir b. Hubeyş". TDV İslam Ansiklopedisi. 03.09.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ İbn Səd. ət-Təbəqatül-kübra (ərəb). VIII. 225.
- ↑ Zəhəbi. Mərifətül-qurra (ərəb). I. 144.
- ↑ Zəhəbi. Aləmün-nubəla (ərəb). IV. 167.
- ↑ Zəhəbi. Mərifətül-qurra (ərəb). I. 92.
- ↑ İbn Səd. ət-Təbəqatül-kübra (ərəb). VIII. 225.