Zinaida Qreçeani (rum. Zinaida Greceanîi; 7 fevral 1956, Boqaşevski kənd soveti[d], Tomsk vilayəti) — Moldova dövlət və siyasət xadimi. 22 aprel 2009-cu ildən VI–XI çağırış Moldova Respublikası Parlamentinin deputatı.
| Zinaida Qreçeani | |
|---|---|
| rum. Zinaida Greceanîi | |
 | |
  | |
Vəzifədədir | |
| 16 oktyabr 2025-ci ildən | |
| 29 iyul 2009 – bilinmir | |
| |
| 31 mart 2008 – 14 sentyabr 2009 | |
 | |
| 8 iyun 2019 – 28 aprel 2021 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 7 fevral 1956 (69 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, iqtisadçı |
| Uşağı | 2 |
| Dini | şərqi ortodoks xristianlıq |
| Təltifləri |
  |
| greceanii.md | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
X çağırış Parlamentdə Sosialistlər Partiyasının fraksiyasının sədri, 2016–2020-ci illərdə Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri. Moldova Respublikasının Baş naziri (31 mart 2008 – 14 sentyabr 2009-cu il). 8 iyun 2019-cu ildən 28 aprel 2021-ci il tarixədək Moldova Respublikası Parlamentinin sədri (2021-ci il aprelin 28-dən iyulun 23-dək fəaliyyət göstərir).
7 fevral 1956-cı ildə Tomsk vilayətinin Metalist kəndində (indi yoxdur; Boqaşevski kənd sovetinin ərazisində yerləşirdi) anadan olub. Onun valideynləri 1945-ci ildə Moldovanın Sovet qoşunları tərəfindən alman-rumın faşist işğalçılarından azad edilməsindən sonra "etibarsız" anlayışına düşərək, Kotyojanı kəndindən Sibirə deportasiya edilib[1].
1957-ci ildə yunanlar doğma kəndlərinə qayıdır. Zinaida Kişinyov Maliyyə-İqtisad İnstitutununun Kişinyov Dövlət Universitetini iqtisadçı ixtisası üzrə bitirib. Təhsil aldıqdan sonra 1974–1991-ci illərdə Briceni rayon maliyyə idarəsində baş mühasib, böyük inspektor, baş müfəttiş-auditor, büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb.
1991–1994-cü illərdə büdcə şöbəsinin müdiri, Briçeni rayon maliyyə-təsərrüfat şöbəsinin müdir müavini, Briçeni rayon icraiyyə komitəsi sədrinin müavini, Briçeni rayon maliyyə-təsərrüfat şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra edib.
1994–1996-cı illərdə Büdcənin İşlənməsi və Təhlili Baş İdarəsinin rəis müavini, Maliyyə Nazirliyinin Büdcə İdarəsinin yerli büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb. 1996–2000-ci illərdə Büdcənin İşlənməsi və Sintezi Baş İdarəsinin rəisi, Büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində işləyib.
2000–2001-ci illərdə Zinaida Qreçeani maliyyə nazirinin müavini olub. 2001–2002-ci illərdə maliyyə nazirinin birinci müavini işləyib. 2002-ci il fevralın 8-də Moldova Prezidentinin Fərmanı ilə o, maliyyə nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib. 26 fevral 2002-ci ildə Zinaida Qreçeani maliyyə naziri olur. 2005-ci il aprelin 19-da parlamentdə etimad səsverməsi əsasında Moldova Prezidentinin Fərmanı ilə maliyyə naziri təyin edilib. 2005-ci il oktyabrın 10-da prezidentin sərəncamı ilə Baş nazirin birinci müavini təyin edilib. O, ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Moldova-Rusiya hökumətlərarası komissiyasının həmsədridir. 2008-ci il martın 21-də prezidentin sərəncamı ilə baş nazir təyin edilib.
2005-ci il iyulun 10 və 24-də Zinaida Qreceani Kişinyov merinin seçkilərində iştirak edib. O, 78 018 (50,15%) və 96,250 (87,78%) səs toplayıb. Bu seçkilər seçici siyahılarına daxil edilmiş seçicilərin üçdə birindən azının iştirak etdiyinə görə baş tutmamış hesab edilmişdir.
2009-cu il mayın 13-də Moldova Respublikası Kommunistlər Partiyası Mərkəzi Komitəsinin plenumunda Zinaida Qreceani Moldova prezidentliyinə əsas namizəd kimi göstərilir. 2009-cu il mayın 20-də keçirilən prezident seçkilərində müxalifətin elan etdiyi boykot səbəbindən o, lazımi səsi (lazımi 61 səsdən 60-ı) toplaya bilməyib.
14 sentyabr 2009-cu ildə baş nazir vəzifəsindən istefa verir və Moldova parlamentinin üzvü olur.
4 noyabr 2011-ci ildə o, deputatlar İqor Dodon və Veronika Abramçuk ilə birlikdə Kommunistlər Partiyasının parlamentdəki fraksiyasını tərk edir[2]. O, 30 noyabr 2014-cü ildə keçirilən növbəti parlament seçkilərində Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının seçki siyahısına rəhbərlik edib.
10-cu çağırış Moldova Respublikası parlamentində o, ən böyük fraksiyaya — 25 deputatın daxil olduğu müxalifətçi Sosialistlər Partiyasına rəhbərlik edib. İqtisadiyyat, Büdcə və Maliyyə Komissiyasının üzvü seçilmişdir.
2015-ci ildə o, növbəti dəfə Kişinyov merinin seçkilərində iştirak edib. İyunun 14-də keçirilən seçkilərin birinci turunda o, hazırkı mer Dorin Çirtoakaya (səslərin 37,52 faizi) uduzaraq ikinci yeri tutur (35,68 faiz səs)[3]. İyunun 28-də keçirilən seçkilərin ikinci turunda 53,54%-nə qarşı 46,46% səs toplayaraq yenə də üstün ola bilmir[4].
18 noyabr 2016-cı ildə Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri vəzifəsini icra edən seçilmişdir. 23 dekabr 2016-cı ildə Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri seçilib[5].
2019-cu il iyunun 8-dən 2021-ci il aprelin 28-dək Moldova Respublikası Parlamentinin sədri olur. 28 aprel 2021-ci ildə Parlamentin buraxılması ilə əlaqədar olaraq 26 iyul 2021-ci ilə qədər sədr səlahiyyətlərini icra edir[6].
30 dekabr 2020-ci ildə o, Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri səlahiyyətlərini eks-prezident İqor Dodona verib[7][8].
Evli olan cütlüyün iki övladı var.
Əri — Aleksey Qreçeani — sahibkar[9].
Oğlu — Yevgeni — sahibkardır. Həyat yoldaşı — Natalya.
Qızı — Oksana Moldovanın Rusiyadakı səfirliyində iqtisadi məsələlər üzrə keçmiş nazir-müşaviri və Moldova hökumətinin Avrasiya İqtisadi Komissiyasındakı keçmiş səlahiyyətli nümayəndəsidir[10][11].
- ↑ "Гречаная, Зинаида" (rus). Сайт Lenta.ru. 22 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2015.
- ↑ "Додон, Гречаный и Абрамчук покидают фракцию ПКРМ в парламенте". 6 noyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2023.
- ↑ "Alegerile locale generale din 14 iunie 2015 din Republica Moldova". 21 iyul 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyul 2015.
- ↑ "Alegerile locale generale. Turul doi de scrutin din 28 iunie 2015". 21 iyul 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyul 2015.
- ↑ "Исполнять обязанности председателя ПСРМ будет Зинаида Гречаный". 18 noyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2016.
- ↑ "Первое заседание парламента Молдовы нового созыва состоится 26 июля". 25 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2021.
- ↑ "Додон возглавил Партию социалистов в Молдавии". 31 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 dekabr 2020.
- ↑ "Обращение Зинаиды Гречаный к участникам XVI съезда ПСРМ". 30 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 dekabr 2020.
- ↑ "Семейный бизнес и элитное жильё кандидатов в депутаты". 29 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2023.
- ↑ "Дочь Гречаный назначена представителем правительства Молдовы в ЕЭК". 15 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2021.
- ↑ "Отставки и назначения: дочь Гречаной отозвана с должности в ЕЭК". 27 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2021.
