Yekaterina İvanovna Zarina 1837-ci il oktyabrın 1-də (bəzi mənbələrə görə 1835-ci ildə) Anapa şəhərində anadan olub. Uzun müddət Serdobskda və Penza vilayətinin Serdobski rayonunun Pyaşa kəndində yaşayıb. Penzada zadəgan internat məktəbini bitirib. 1859-cu ildə Sankt-Peterburqa köçdü. "Sovremennik" jurnalı, "Rus" qəzeti, "Rusiyanın Pilgrim" jurnalı ilə əməkdaşlıq edib.

Yekaterina İvanovna bir çox hekayə, roman və pyeslərin müəllifidir. Onun ən mühüm əsəri "Nikolay Bronski" romanıdır. Onun xatirələrində Penzaya həsr olunmuş səhifələr var.

Yekaterina İvanovna Zarina ədəbiyyatşünas, şair, tərcüməçi Efim Fedoroviç Zarin ilə evli idi. Yazıçı və ədəbiyyatşunas olan Andrey (1862–1929) və Fyodr Efimoviç (1870–1941), Zarinin və memar olan Sergey Zarinin anasıdır..

Ədəbi fəaliyyətinə Nekrasovun "Sovremennik"ında başlamış, 1863-cü ilin dekabrında onun ilk "Ev heyvanları" əsəri anonim olaraq nəşr olunmuşdur.

Ahıl yaşlarında memuarlar yazırdı. Təxminən 900 səhifəlik əlyazma mətndən ibarət xatirələr bu günə qədər çap olunmayıb. Yekaterina İvanovna yarım əsrdən çox Sankt-Peterburqun ədəbi mühitinə yaxın idi. Əsasən o bir neçə dəfə "Oteçestvennıe Zapiski" jurnalının təsisçisi olan A. A. Kraevski ilə görüşüb.

Yekaterina İvanovna Zarina 1940-cı il yanvarın 25-də Leninqrad yaxınlığındakı, Puşkin şəhərində 103 yaşında vəfat etmişdir.

• Novikova-Zarina E. I. Qafqaz hekayələri: — Nəş. D. A. Naumova, 1897. — 223 s.

• Zarina-Novikova E. I., Tuganov R. U., Jelihovskaya V. P. Qafqaz legionu: 19-cu əsr rus yazıçılarının romanları və hekayələri. — "El-Fa" Nəşriyyat Mərkəzi. — T. 1. — 550 s. — (CLIO). — ISBN 5881950690.

• "Dağılmış həyat" romanı, Sankt-Peterburq, 1894

• "Alınmaz", 1898

• Roman "Knyaz Boris Tişin", Sankt-Peterburq, 1904-cü il

• "Dağlılar tərəfindən əsir", M., 1915

• "Ev heyvanları" hekayəsi, 1863

• "Nikolay Bronski" romanı

• "Üç dost" M., 1910, 1917

• Савин О. М. Зарины // Пензенская энциклопедия. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2001. — С. 191–192.

• Некролог // Лит. газ. — 1940. — № 7 (858; 5 февр.). — С. 6.

• Фундаментальная электронная библиотека "Русская литература и фольклор" Архивная копия от 7 марта 2016 на Wayback Machine

• Бековский район Пензенской области