Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yuri Vladimiroviç Andropov (2 (15) iyun 1914 – 9 fevral 1984) — sovet dövlət və partiya xadimi, 1982–1984-cü illərdə Sov.İKP MK-nın baş katibi, 1983–1984-cü illərdə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri, SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri (1967–1982).
| Yuri Andropov | |
|---|---|
| rus. Юрий Владимирович Андропов | |
| | |
| 12 noyabr 1982 – 9 fevral 1984 | |
| Əvvəlki | Leonid Brejnev |
| Sonrakı | Konstantin Çernenko |
| 16 iyun 1983 – 9 fevral 1984 | |
| Əvvəlki | Leonid Brejnev |
| Sonrakı | Konstantin Çernenko |
| 24 may 1982 – 12 noyabr 1982 | |
| 23 noyabr 1962 – 21 iyun 1967 | |
| 18 may 1967 – 26 may 1982 | |
| Əvvəlki | Vladimir Semiçastnı |
| Sonrakı | Vitali Fedorçuk[d] |
| 15 iyul 1954 – 7 mart 1957 | |
| Əvvəlki | Yevgeni Kiselyov[d] |
| Sonrakı | Yevgeni Qromov[d] |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 2 (15) iyun 1914[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 fevral 1984[2][3][…] (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat |
| Dini | ateizm |
| Hərbi xidmət | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Qoşun növü | SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | |
|
|
|
| Təltifləri |
|
|
|
|
1914-cü il 15 iyunda Stavropol quberniyasında anadan olmuşdur.[4][5],[6]
Komsomol hərəkatlarının fəal iştirakçısı olmuş və 1939-cu ildə ÜİK(b)P sıralarına daxil olmuşdur. 1938–1940-cı illərdə RSFSR Yaroslavl vilayət komsomol təşkilatının rəhbərlərindən biri təyin edilmişdir. Daha sonralar Karel-Fin SSR-in komsomol təşkilatının rəhbəri olmuşdur. Böyük Vətən müharibəsindən sonra Karel-Fin Kommunist Partiyası MK-nın 2-ci katibi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
1951-ci ildə Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi aparatına işə keçirilir. 1953-cü ildə Macarıstana SSRİ səfiri göndərilir və 1956-cı ildə, məhz onun birbaşa iştirakı ilə ölkəyə sovet qoşunları daxil olur. Öz "funksiyasını" yerinə yetirdikdən sonra Moskvaya geri çağrılır və Sov. İKP MK-ya şöbə müdiri təyin edilir.
1961-ci ildə Sov. İKP-nin XXI qurultayında o, partiya Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilir, daha sonra isə, Sov. İKP MK katibi kimi fəaliyyət göstərir. 1967-ci ildə partiya fəaliyyətindən SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə sədr göndərilir. Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi-nin rəhbəri kimi 1967-ci ildə partiyanın ali orqanı olan MK Siyasi Bürosu üzvlüyünə namizəd, 1972-ci ildə Siyasi Büroya üzv seçilir. Öz fəaliyyətini o, əsasən, antisovet və dissident hərəkatına qarşı mübarizəyə həsr edir. 1976-cı il 10 sentyabrda ona ordu generalı hərbi rütbəsi verilir.
Mixail Suslovun vəfatından sonra, Andropov 1982-ci ilin 24 mayında SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi sədri postundan Sov.İKP MK-nın katibi vəzifəsinə keçirilir. Daha sonralar, 1982-ci ilin 12 noyabrında Andropov Sov. İKP MK-nın Plenumunda MK-nın Baş Katibi seçilir. SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyyətinin sədri seçilir.
Andopov, rəhbərliyi dövründə ölkədəki sosial-iqtisadi problemlərin həllinə ciddi diqqət yetirməyə başlayır. Ancaq, bunun üçün islahatlar ancaq əmək intizamının möhkəmlənməsi ilə bitir, o, sovet siyasi siteminin əsaslarına toxunmur.
Yuri Andropov 9 fevral 1984-cü ildə uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib.
Y. Andropov sovet və post sovet araşdırmalarında qətiyyətli və ziddiyyətli dövlət xadimi kimi xarakterizə edilir.
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118649310 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Yury Andropov // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Andropovun yaxın ətraflarına dediklərinə görə o bir il geç doğulub, texnikuma daxil olmaq üçün yaşını bir il artırıbсм. Arxivləşdirilib 2011-11-07 at the Wayback Machine
- ↑ " Atam məhz 1914-cü ildə doğulub" (Y. Andropovun birinci kəbindən qızı yevgeniya Volkova) ("Караван-РОС" qəzeti, Yaroslavl qəzeti, 28.06.2004).
- ↑ Bəzi mənbələrdə stanisa, bəzilərində dəmir yol stansiyası.