Yunan ağ şamı (lat. Abies cephalonica) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin ağ şam cinsinə aid bitki növü.
| Yunan ağ şamı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Yunan ağ şamı |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Vətəni Cənubi Albaniyadır, Yunanıstannın qərb hissəsində də rast gəlinir. Subalp bitkisidir, dəniz səviyyəsindən 800-dən 2000 m hündürlüyə qədər dağlarda bitir. Yaxşı drenajlı, kalsiumlu, bəzən bir az turş torpaqlara üstünlük verir. Hündürlüyü 30-35 m, gövdəsinin diametri 1,5-2 m, sıx, konusvarı, ağacdır. Cavan ağacların qabığı hamar, bozumtul, sonradan çıxıntılıdır. Cavan zoğları çılpaq, hamar, qırmızı və ya açıq-qonur, sonradan boz-qonurdur. Tumurcuqların uzunluğu 5-7 mm, eni 3-5 mm, yumurtavarı-konusvarı, küt və ya ucu biz, qatranlıdır. İynəyarpaqların uzunluğu 15-35 mm, eni 1,5-2,5 mm, zoğun ətrafında radius şəklində yerləşir, ucu biz, yuxarı tərəfdən zolaqları iynəyarpaqların yarısına qədər çatdığına görə iynəyarpaqları göyümtül, alt tərəfi iki ağ zolaqlıdır. Qozaları ensiz-silindrik, uzunluğu 8-16 sm, qalınlığı 2,5-3,8 (5) sm-dir. Toxum qabıqlarının uzunluğu 24 mm, eni 30-31 mm, yuxarı kənarı yumru, saplağı təxminən 8 mm-dir. Toxumları açıq-qonur, qanadı həmin rənglidir. Quraqlığa, yararlı iqlimi olan yerlərdə xəstəlik və zərərvericilərə davamlıdır. Abşeronda qışa çox davamlı deyil, ancaq qorunan yerlərdə becərilir. Yavaş böyüyür. Dendroloji kolleksiyalar üçün əhəmiyyətliidr.
- Abies alba subsp. cephalonica (Loudon) K.Richt.
- Picea cephalonica (Loudon) Loudon
- Pinus abies var. cephalonica (Loudon) Christ
- Pinus cephalonica (Loudon) Endl.
- Abies acicularis Maxim. ex Lavallée
- Abies apollinis Link
- Abies apollinis var. panachaica (Heldr.) Boiss.
- Abies apollinis var. reginae-amaliae (Heldr.) Boiss.
- Abies cephalonica subsp. apollinis (Link) Silba
- Abies cephalonica var. apollinis (Link) Link & Beissn.
- Abies cephalonica var. arcadica Henkel & W.Hochst.
- Abies cephalonica var. parnassica Henkel & W.Hochst.
- Abies cephalonica subsp. peloponnesiaca (Haage ex K.Koch) Silba
- Abies cephalonica var. peloponnesiaca (Haage ex K.Koch) Viguié & Gaussen
- Abies cephalonica f. pseudocilicica Guinier & Maire
- Abies cephalonica var. reginae-amaliae (Heldr.) Beissn.
- Abies cephalonica var. submutica E.Vilm.
- Abies heterophylla K.Koch
- Abies luscombeana Loudon
- Abies panachaica Heldr.
- Abies peloponnesiaca Haage ex K.Koch
- Abies peloponnesica Haage ex Heldr.
- Abies picea var. apollinis (Link) Lindl. & Gordon
- Abies reginae-amaliae Heldr.
- Picea apollinis (Link) Rauch. ex Gordon
- Picea apollinis var. panachaica (Heldr.) Boiss.
- Picea cephalonica var. panachaica (Heldr.) Lindl.
- Picea panachaica Heldr. ex Carrière
- Pinus abies var. apollinis (Link) Endl.
- Pinus abies var. panachaica (Heldr.) Christ
- Pinus apollinis (Link) Antoine
- Pinus cephalonica var. reginae-amaliae (Heldr.) Voss
- Pinus picea var. graeca Fraas