Yetim Emin əsl adı Məhəmməd Əmin[2] (1840[1], Yalsuq[d] – 1880[1], Yalsuq[d]) — ləzgi şair. Əsərlərini doğma Ləzgi dili ilə yanaşı, Azərbaycan və ərəb dillərində də yazırdı.[3].
| Yetim Emin | |
|---|---|
| ləzg. Етим Эмин | |
 | |
| Təxəllüsü | Етим (букв. «сирота») |
| Doğum tarixi | 1840[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1880[1] |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair |
| Əsərlərinin dili | ləzgi dili, Azərbaycan dili, ərəb dili |
Y.Emin 1838-ci ildə Dağıstanın Kürə xanlığının Yalsuq kəndində anadan olub. Şairin atası savadlı adam idi. İlk dəfə yazıb-oxumağı atasından öyrənən şair, sonradan Kean aulunda Xoca İsmayıl əfəndinin mədrəsəsində təhsil alır. Təhsilini Əlqədar kənd mədrəsəsində bitirir. O, burada təkcə Qurana yiyələnmir, həm də şərq dillərini öyrənir. Eminin ömrünün böyük hissəsi atasının qazılıq etdiyi Yalsuğ kəndində keçib. Atasının ölümündən sonra Emin atasının yerində işləməyə başlayır.
Yetim Eminin yaradıcılığı çoxşaxəlidir. Amma o, qəlbən lirik şair idi. Onun şerlərində həqiqət, sadəlik, məhəbbət əsas yer tutur. Yetim Emin yaradıcılığının çiçəklənən çağında ağır xəstəliyə tutulur. O, yatağa düşür. Nə yerlı həkimlər, nə də Dərbənd həkimləri şairə kömək edə bilmirlər. Şair 1884-cü ildə rəhmətə gedir. Onu doğma kənddə dəfn edirlər.
Yetim Eminin ölümündən illər keçib. Amma onun ləzgi şeriyyətinə, ədəbiyyatına qoyduğu irs özünün bədiiliyi ilə, fəlsəfi dərinliyi ilə əvəzedilməzdir.
Şairin “Dustariz”, “Zaz sabur guz”, “Bilbil”, “Tükvezban”, “Akvaz khan ya”, “Qüzel Tamum”, “Aman yar”, “Ey, zi qüzel”, “Baxtavar”, “Haray eller”, “Dünya hey” və başqa şerləri bu günə kimi xalqın dilində əzbərdir.
- ↑ 1 2 3 4 Etim Ėmin // Faceted Application of Subject Terminology.
- ↑ Иарахмадов М. Азербайджанская поэзия и Етим Эмин. — Элм, 1992. — 57 с.
- ↑ Alekseĭ Leontʹevich Narochnit︠s︡kiĭ. История народов Северного Кавказа, конец XVIII в.-1917 г. 2. Наука. 1988. səh. 376. ISBN 5020094080.