Yeməli doqquzdon

Yeməli doqquzdon (lat. Lonicera edulis) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinin doqquzdon cinsinə aid bitki növü.

Yeməli doqquzdon
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Fırçaotuçiçəklilər Fəsilə: Doqquzdonkimilər Yarımfəsilə: Caprifolioideae Cins: Doqquzdon Növ: Yeməli doqquzdon
Beynəlxalq elmi adı
Lonicera edulis Turcz.
Şəklin VikiAnbarda axtarışı ITIS   823515

Təbii yayılması

Əsasən Şərqi Sibirdə, Uzaq Şərqdə bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 0,6-1 m-ə çatan alçaqboylu koldur. Cavan budaqları nazik və sıx tükcüklüdür. Bitki yaşlandıqca budaqları çılpaqlaşır. Yarpaqları nazik, ensiz neştərvaridir, saplağı qısadır. Çiçəkləri nektarlı, qıfvari formalı, süpürgəvari çiçək qrupunda olmaqla yarpaq qoltuğunda yerləşir, ləçəkləri sarı rəngdədir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Meyvəsi tünd-göyümtül rəngli, 9-12 mm uzunluğunda olmaqla, silindrvarı formadadır, əsasən iyul ayında yetişir. Başqa növlərdən meyvəsinin yeməli, turşməzə olması ilə fərqlənir. Toxum və qələmlə çoxalır. 1000 ədəd toxumun çəkisi 0,9 qr olur.

Ekologiyası

İstisevən bitkidir, quraqlığadavamlıdır, qara torpaqlarda daha yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda, Şəkidə, Gəncədə şəhər yaşıllaşdırmasında, bir çox park və bağlarda rast gəlinir.

İstifadəsi

Budamaqla bitkiyə müxtəlif forma vermək olur. Meyvəsində kompot, kisel, mürəbbə, şərab və s. hazırlanır. Yaşıllaşdırmada istifadə edilir.