Yelena Abramovna Davidoviç (Rusca: Елена Абрамовна Давидович; d. 24 dekabr, 1922 - ö. 5 dekabr, 2013) Mərkəzi Asiya sikkələri üzrə ixtisaslaşmış rus arxeoloq və numizmat idi. Tacikistanda arxeologiya elminin əsasını qoyanlardan biri olan Davidoviç, numizmatikanın tarix elmi kimi arxeologiya ilə bərabər səviyyədə bir disiplin olduğunu müdafiə edirdi.
| Yelena Abramovna Davidoviç | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 24 dekabr 1922 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 5 dekabr 2013[1] (90 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | arxeoloq, numizmat |
| Elmi dərəcəsi | |
Davidoviç 24 dekabr 1922-ci ildə Krasnoyarskda anadan olmuşdur.[2] Onun ailəsi daha sonra Daşkəndə köçmüş və o, orta təhsilini orada almışdır. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Davidoviç Daşkənddəki Mərkəzi Asiya Universitetində tarix üzrə təhsil almışdır. Eyni zamanda şəhər xəstəxanasında tibb bacısı kimi çalışmışdır.[3]
1945-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra Davidoviç universitetdə qalmış, arxeologiya üzrə ixtisaslaşmış və Mixael Masson ilə birlikdə dərs demişdir. 1948-ci ildə Nisa qazıntıları zamanı o, Parfiya dövrünə aid ritonlar xəzinəsi aşkar etmiş və eyni zamanda "Kvadrat Ev" kimi tanınan arxeoloji ərazinin qazıntılarına rəhbərlik etmişdir.[3][4] Tələbə yoldaşı Boris Anatolyeviç Litvinski ilə evlənmişdir.
1940-cı illərin sonlarında şərqşünas Aleksandr Semenov, Düşənbədə Əhməd Doniş Tarix və Arxeologiya İnstitutunu təsis etdikdə, Davidoviç və Litvinskini elmi əməkdaş kimi işə qəbul etmişdir. 1965-ci ildə o, tarix üzrə doktorluq dərəcəsini almışdır.[2] Onun dissertasiyası "Şeybanilər dövlətində pul dövriyyəsi haqqında" mövzusuna həsr olunmuşdur.[4] 1969-cu ildə professor vəzifəsinə təyin edilmişdir.[2]
1970-ci illərin əvvəllərində Davidoviç və Litvinski, Rusiya Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunun direktoru Bobocon Qafurovun dəvəti ilə Moskvaya köçmüşlər.[2] Onlar Cənubi Tacikistan Arxeoloji Tədqiqat Ekspedisiyası da daxil olmaqla bir sıra elmi layihələr üzərində birgə çalışmışlar.[5] 1973-cü ildən etibarən o, Şərqşünaslıq İnstitutunda Mənbəşünaslıq Departamentinin rəhbəri vəzifəsinə təyin olunmuş və bu vəzifədə 1988-ci ilə qədər çalışmışdır.[4] Davidoviç məhsuldar bir alim kimi doqquz monoqrafiya və 300-dən çox məqalə nəşr etdirmişdir.[3] O, numizmatikanın arxeologiya ilə bərabər səviyyədə bir tarixi elm sahəsi olduğunu müdafiə edirdi.[6]
Davidoviç uzun sürən xəstəlikdən sonra 5 dekabr 2013-cü ildə vəfat etmişdir.[3]
Davidoviç İslam numizmatikası üzrə mütəxəssis idi.[7][8] O və həyat yoldaşı Tacikistanda arxeologiya elminin əsasını qoyan alimlər kimi tanınmışdır.[9] O, Mərkəzi Asiya və Orta Şərq sikkələri üzrə ixtisaslaşmış məşhur numizmat idi.[10][11]
Onun tədqiqat maraqları VIII əsrdən XVIII əsrə qədər geniş bir dövrü əhatə edirdi və mövzuya yanaşması detallı və elmi əsaslı idi. O, numizmatik araşdırmalarını riyaziyyat, metrologiya və epiqrafiya sahələrindəki bilikləri ilə dəstəkləyirdi.[3]
1972-ci ildə o, Mərkəzi Asiyada XIII əsr sikkələrinin istehsalı və dövriyyəsi haqqında anlayışı tamamilə dəyişən mühüm bir əsər nəşr etdirmişdir. "Monqol işğalından sonra Mərkəzi Asiyanın pul tədavülü və Məsud Bəyin islahatı" adlı əsərində o, XIII əsrin ortalarında pul islahatlarının Çingiz xanın məmurlarından birinin oğlu olan Məsud Bək tərəfindən aparıldığını irəli sürmüşdür. O, həmçinin müxtəlif məqsədlər üçün dövriyyəyə buraxılan yerli və imperiya miqyaslı sikkələri bir-birindən ayırmışdır.[12]
Hisar bölgəsinin mis sikkələri ilə bağlı araşdırmalarında, sikkələrin dəyərsizləşdirilməsinin Xosrov Şahın siyasi qərarları ilə əlaqəli olduğunu sübut etmişdir.[13]
- Давидович Е. А. О мерах веса позднесредневековой Бухары // Известия Отделения общественных наук (ИООН) АН Тадж. ССР. Вып.1. 1960. С.115-128.
- Давидович Е. А. История монетного дела Средней Азии XVII–XVIII вв. (Золотые и серебряные монеты Джанидов). Душанбе: Изд-во Акад. наук Таджик. ССР. Акад. наук Тадж. ССР. Ин-т истории им. Ахмада Дониша. 1964.
- Давидович Е. А. Денежное обращение в Мавераннахре при Саманидах // Нумизматика и эпиграфика. Вып.VI. М.: «Наука». С.103-134.
- Давидович Е. А. Материалы по метрологии средневековой Средней Азии // В кн.: В. Хинц. Мусульманские меры и веса с переводом в метрическую систему. — М., 1970. С.
- Давидович Е. А. Денежное хозяйство Средней Азии после монгольского завоевания и реформа Мас‘уд-бека. М., 1972.
- Давидович Е. А. Новые данные по истории Саманидов (клад медных монет IX—X веков их Самарканда) // Средняя Азия в древности и средневековье (история и культура) / под ред.Б.Г.Гафурова, Б.А.Литвинского. М.: Изд-во «Наука». Главная ред.вост.лит-ры. 1977. С.112-125
- Давидович Е. А. История денежного обращения средневековой Средней Азии (медные монеты Мавераннахра XV — первой четверти XVI в.) (3000 nüs.). М.: Наука. Главная редакция восточной литературы. 1983.
- Давидович Е. А. Корпус золотых и серебряных монет Шейбанидов. XVI век (3000 nüs.). М.: Наука. Главная редакция восточной литературы. 1992. ISBN 5-02-017171-9.
- Давидович Е. А., Жиравов А. Е., Клещинов В. Н. Серебряные монеты Мухаммед-Шейбани-хана. 907—916 гг.х. (1501—1510 гг.). М.: Ленанд. 2006. ISBN 978-5-9710-0087-7, ISBN 5-9710-0087-X.
- Давидович Е. А. Краткий обзор монетной политики в государствах Средней Азии VIII-XVIII вв. // Нумизматика и эпиграфика. Вып.XIX. М.: «Наука». 2015. С.161-193.
- ПОЛНАЯ библиография работ Е.А.Давидович: URL: http://archaeologyca.su/wp-content/uploads/2013/12/Davidovich-ru.pdf доступ 25.08.2021
- ↑ http://www.coins-and-medals.ru/events/2013/12/e_a_davidovich.shtml?en.
- ↑ 1 2 3 4 Умерла вдова ученого-востоковеда Бориса Литвинского Елена Давидович (retrieved 2 May 2020).
- ↑ 1 2 3 4 5 "Нумизматика | Новости и События | 2013 | Декабрь | Е.А. Давидович". www.coins-and-medals.ru. İstifadə tarixi: 2021-05-21.
- ↑ 1 2 3 Smirnova, Nataliya. "Obituaries: Elena Davidovich" (PDF). International Numismatic E-Newsletter. 16. 2014.
- ↑ "Умерла вдова ученого-востоковеда Бориса Литвинского Елена Давидович | Новости Таджикистана ASIA-Plus". 2018-04-28. 2018-04-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-21.
- ↑ Nastich, Vladimir N. "Islamic Numismatics in Russian Turkestan (Imperial period, c. 1867-1917)."[ölü keçid] 4th Simone Assemani Symposium. 2015.
- ↑ Suleiman, Yasir. Living Islamic History: Studies in Honour of Professor Carole Hillenbrand: Studies in Honour of Professor Carole Hillenbrand (ingilis). Edinburgh University Press. 2010-04-21. 22. ISBN 978-0-7486-4219-9.
- ↑ Bergne, Paul. "Review of Studies on Central Asian History in Honor of Yuri Bregel". Journal of Islamic Studies. 14 (2). 2003: 238–240. doi:10.1093/jis/14.2.238. ISSN 0955-2340. JSTOR 26199609.
- ↑ Shenkar, Michael. "On the Temple of Oxus in Bactria, III."[ölü keçid] Studia Iranica 41.1 (2012): 135-142.
- ↑ Давидович, E, История монетного дела Средней Азии XVII–XVIII вв. (Золотые и серебряные монеты Джанидов), Duschanbe: Изд-во Акад. наук Таджик. ССР, 1964
- ↑ Davidovitch, E. A., "The First hoard of tetradrachmas of the Kuṣāṇa "Heraios"", Hecataeus (German), 1984, pp. 147–177
- ↑ Waugh, Daniel C. "The 'owl of misfortune' or the 'phoenix of prosperity'? Re-thinking the impact of the Mongols". Journal of Eurasian Studies (ingilis). 8 (1). 2017-01-01: 10–21. doi:10.1016/j.euras.2016.11.004. ISSN 1879-3665.
- ↑ Dale, Stephen Frederic. The Garden of the Eight Paradises: Bābur and the Culture of Empire in Central Asia, Afghanistan and India (1483-1530) (ingilis). BRILL. 2004-01-01. 93. ISBN 978-90-04-13707-3.