Yarpaq kərtənkələsi (lat. Uroplatus phantasticus) — Madaqaskarda yaşayan yerli və çox nadir kərtənkələ növü.
| Yarpaq kərtənkələsi | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_Ranomafana_composite.jpg) | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Yarpaq kərtənkələsi |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Yarpaq kərtənkələsi, bədənindəki qeyri-adi rəng dəyişmələri ilə diqqət çəkir. "Gecko" növü, yaşadığı mühitə uyğun olaraq, çox yaxşı şəkildə kamuflaj ola bilir. Onun dərisi, ağacların qabığına və ya qurumuş yarpaqlara bənzəyir. Bu özəllik onun düşmənlərindən qorunmaq üçün ideal imkan yaradır. Bədəninin uzunluğu təxminən 90 millimetrə çatır.[3] Quyruğu, ağacların budaqlarına bənzəyir və bu cür uyğunlaşmalar, onun həyatda qalma şansını artırır. Əl və ayaq barmaqlarının altındakı yapışqan pullar və güclü dırnaqlar, ağaçlar arasında ustalıqla hərəkət etmələrini təmin edir.[4]
Yarpaq kərtənkələsi yalnız Madaqaskarda, xüsusilə adanın şimal və şərq hissələrində yerləşən meşəlik ərazilərdə yaşayır. Bu ərazilərdə, çox vaxt quru və ya yaşıl yarpaqlarla örtülmüş ağaclarda yaşamaqla, həmin ərazilərin ekosisteminə uyğunlaşmışdır. Adanın tərtəmiz və rəngarəng təbiəti yarpaq kərtənkələsinin yaşaması üçün ideal mühit yaradır.
-
Kamuflyaj olmuş şəkildə -
Ranomafana Milli Parkında -
Andasibe meşələrində
,_Andasibe,_Madagascar_(11738008245).jpg)
Onun əsas qida mənbəyi kiçik böcəklər və məməlilərdən ibarətdir. Bu növ, özünün yırtıcılarla mübarizəsində çevik və sürətli olmağı ilə tanınır.[5]
Dişi yarpaq kərtənkələsi, yumurtalarını adətən ağacların oyuqlarına qoyur. Yumurtaların sayının çox olmaması və inkubasiya müddətinin uzun çəkməsi (120 gün) növün sayının az olması səbəblərindən biridir.[6]
Yarpaq kərtənkələsi, dünyanın ən nadir sürünənlərindən biridir və Madqaskarın təbii yaşayış sahələrinin məhv olması nəticəsində bu növün populyasiyası getdikcə azalmağa başlayıb. Yarpaq kərtənkələsi beynəlxalq qorunma siyahılarında yer alır və onun mühafizəsi üçün müxtəlif tədbirlər görülür. Dünya Təbii Ətraf Mühit Fondu (WWF), qeyri-qanuni vəhşi təbiət ticarətinin qurbanı ola biləcək heyvanlar üçün yaratdığı "Ən çox axtarılan on növ" siyahısına bütün Uroplatus növlərini daxil edib.[7][8]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2011.
- ↑ The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
- ↑ Glaw, Frank; Vences, Miguel. A Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Madagascar (3rd). Cologne, Germany: Vences & Glaw Verlags. January 2019. ISBN 978-3929449037.
- ↑ Nussbaum, R.A.; Raxworthy, C.J. "New Uroplatus Duméril (Reptilia: Squamata: Gekkonidae) of the ebenaui-Group from the Anosy Mountains of Southern Madagascar". Copeia. 1995 (1). 1995: 118–124. doi:10.2307/1446806. JSTOR 1446806.
- ↑ A., Bauer; Russell, A. "A systematic review of the genus Uroplatus (Reptilia: Gekkonidae), with comments on its biology". Journal of Natural History. 23. 1989: 169–203. doi:10.1080/00222938900770101.
- ↑ Halliday, T., and Adler, K. The New Encyclopedia of Reptiles and Amphibians. Oxford University Press. 2002.
- ↑ "Inclusion of Uroplatus spp. in Appendix II" (PDF). Technical comments in support of amendments to CITES appendices submitted by Madagascar. CITES. 2004. 23 noyabr 2008 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2008.
- ↑ "Consideration of Proposals for Amendment of Appendices I and II, Proposal 27". Thirteenth Meeting of the Conference of the Parties, The Hague. CITES. (2004). İstifadə tarixi: 15 September 2011.