Yəmən — Ərəbistan yarımadasının cənubunda yerləşən dövlət. Yarımadanın ikinci böyük dövlətidir. Əhalisi 30,2 milyon nəfərdir . Asiyanın cənub-qərbində yerləşən Yəmən Qırmızı dəniz və Hind okeanı akvatoriyasını birləşdirən Babül-Məndəb boğazı yaxınlığındadır. Buna görə strateji baxımdan ölkə ərazisi çox yararlı hesab olunur. Yəmənin ərazisi 528 min kvadrat kilometr, paytaxtı Səna şəhəridir. Ölkədə təhlükəsizliklə bağlı situasiya çox gərgindir. Bir sıra ölkələrin hökuməti Yəməni səyahət üçün təhlükəli ölkələr siyahısına daxil edib. Buna səbəb isə turistlərin oğurlanmasıdır.
Yəmən Respublikası
الجمهوريّة اليمنية
Yəmən
| |
---|---|
![]() | |
Paytaxtı və ən böyük şəhəri |
Sana |
Rəsmi dilləri | Ərəb dili |
Dini | islam |
İdarəetmə forması | |
Əbül Rəbbuh Mənsur Əl Hadi | |
Birlik | |
Tarixi | |
• Yəmən Xalq Demokratik Respublikasın və arasında |
22 may 1990 |
• Yaranması |
1990 |
Ərazisi | |
• Ümumi |
527970 (50-ci) |
Əhalisi | |
• 2016 təxmini |
27 milyon (49-cu) |
• 16.XII.2004 siyahıya alma |
19 684 603 |
• Sıxlıq |
51/km2 (132.1/kv. mil) |
Valyutası | Yəmən rialı |
Yolun hərəkət istiqaməti | sağ |
Telefon kodu | 967 |
ISO 3166 kodu | |
İnternet domeni | .ye |
Dini vəziyyət
Yəmən Ərəb Respublikası müsəlman ölkəsidir. Əhalisinin əksəriyyətini sünni müsəlmanlar təşkil edir, lakin Səudiyyə Ərəbistanı ilə sərhəd bölgələrdə şiə müsəlmanlar da yaşayırlar.
İqtisadiyyat
Yəmən iqtisadiyyatı əkinçilik və əsaslanır. İşləyən əhalinin 71,5%-i əkinçiliklə məşğul olur. Taxıl, pambıq, xurma, banan, darı, qəhvə, müxtəlif növ meyvə və tərəvəzlər əsas əkinçilik məhsullarıdır. 1992-ci ildə 820 min ton taxıl, 80 min ton paxlalı bitkilər, 320 min ton meyvə və 560 min ton tərəvəz istehsal olunmuşdur. Eyni ildə ölkədə təqribən 100 min baş dəvə, 1 milyon 200 min baş inək, 3 milyon 850 min baş qoyun və 2 milyon 250 min baş keçi vardı. 1991-ci ilə 86 min ton balıq və digər ovlanmışdır. Şimali Yəməndə ildə orta hesabla 65 min ton duz istehsal olunur. Cənubi Yəməndə neft və təbii qaz hasil olunur. Yəmən bunlardan başqa önəmli bir təbii sərvətə sahib deyildir. 1992-ci ildə neft hasilatı 69 milyon olub. 1993-cü ildə açıqlanan neft ehtiyatları 2 milyard 10 milyon barel, təbii qaz ehtiyatları isə 430 milyard m³-u idi.
Vətəndaş müharibəsi
Yəməndə vətəndaş müharibəsi 2004-cü ildə alovlanıb. İmam Əbdül Malek əl-Husinin (عبدالمالک حوثی) başçılıq etdiyi şiə üsyançıları rəsmi Sananın siyasətinə qarşı üsyan qaldırıblar. Bundan sonra şimaldakı Saad əyalətində döyüşlər başlayıb. Üsyançıları isə İran və "Hizbullah" tərəfindən dəstəklənirlər.
2012-ci il fevral ayının 27-də Səna şəhərində Yəmənin yeni Prezidenti Əbdürəba Hadinin (عبد ربه هادي) təntənəli inaqurasiya mərasimi keçirilmişdir.
Xarici siyasəti
Yəmən Respublikası 26 iyun 2014-cü ildə tarixində Ümumdünya Ticarət Təşkilatının tamhüquqlu üzvü olmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- .
- . 2013-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-04-24.
- . 2013-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-06.
- Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)
- . 2009-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-04.
- . wto.az, 26.06.2014 (az.)