Xorvirab Monastırı – Vedibasar mahalının aran hissəsində, Araz çayı sahilində, qədim Artaşad şəhərinin xarabalıqları yerində, qaya üstündə yerləşən qədim monastır.[1]
| Xorvirab monastırı | |
|---|---|
| Խոր Վիրապ | |
 | |
 | |
| 39°52′42″ şm. e. 44°34′34″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Ermənistan |
| Yerləşir | Ararat mərzi, Qəmərli |
| Aidiyyatı | EQK |
| Sifarişçi | III Nerses |
| Tikilmə tarixi |
İlk kilsə: 642 Hazırkı monastır: 1662 |
| Üslubu | Erməni memarlığı |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| İstinad nöm. | 3.49/1 |
| Kateqoriya | Məbəd |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
  Xorvirab monastırı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məbədin tarixiylə bağlı maraqlı bir əhvalat məlumdur. Belə ki, Maarifçi Qriqori Ermənistanda xristianlığı yaymaq istəyərkən Erməni çarı II Trdat (286 – 343) tərəfindən Ermənistandan uzağa sürgün olunmuş, və bu monastırın ərazisində on üç il quyuda saxlanmışdır.
Sasani hökmdarı II Şapurun (309 – 379) hakimiyyəti dövründə Artaşad şəhəri tamamilə yerlə - yeksan edilmişdir.[2] Müqəddəs Qriqorinin quyuya salındığı həmin yerdə VI yüzildə məbəd inşa edilmiş [3] və bu yer ətraf camaatın ziyarətgahına çevrilmişdir.
Sonrakı yüzillərdə, zamanla məbədə yeni tikililər əlavə edilmişdir.[4] Məbədin yerləşdiyi Artaşad şəhəri e.ə. II yüzilin ortalarında Erməni hökmdarı Artaş tərəfindən salınmışdır.
- Aselişad Monastırı
-
-
-
-
-
-
-
.jpg)
- ↑ "Əziz Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan abidələri, 2-ci nəşri (Azərbaycan dilində), Bakı, Nurlan. 2007". 2015-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-05.
- ↑ M. Kalankatlı – Albaniya tarixi, Bakı, 1993, səh 21 – 22
- ↑ Берже – Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, ст 159
- ↑ Н. Г. Буниатов, Ю. С. Яралов – Архитектура Армении, Москва, 1950, ст 126 – 127
- И.Шопен. Исторический памятник состояния армянской области к эпоху ее присоеденения к Российской империи, С-п., 1852, стр.271-273, 555-556, 685;
- А.Берже. Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, стр.159;
- Сборник сведений о Кавказе (Списки населенных мест Кавказского края по сведениям 1873 года), Эриванская губерния, 5 т., Тифлис, 1879, № 185;
- M.Kalankatuklu. Albaniya tarixi. В., 1993, səh.21-22;
- C.A. Мамедов. Азербайджан по источникам XV - первой половины XVIII вв., Б., 1993, стр.42;
- Ə.Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan, I с, Vedibasar mahalı, В., 2000, səh. 458-460.