Xaron, (134340) Pluto I kimi də tanınan peyk, Plutonun 5 təbii peyki arasından ən böyüyüdür. Peykin orta radiusu 606 kilometrdir. Xaron - Pluton, Erida, Haumea, Makemake və Gonggongdan sonra altıncı ən böyük transneptun obyektidir.[3] 1978-ci ildə, ABŞ-nin Vaşinqtonda yerləşən ABŞ Hərbi Dəniz Rəsədxanasında fotoqrafiya lövhələrindən istifadə edilərək kəşf edilmişdir.
| Xaron | |
|---|---|
| | |
| Kəşfi | |
| Kəşf tarixi | 22 iyun 1978 |
| Orbital xarakteristikaları | |
| Perisentri | 19.592,61 km |
| Aposentri | 19.598,92 km |
Böyük yarımoxu |
19.591,4 km |
| Orbitinin ekssentrisiteti | 0[1] |
Siderik dolanma dövrü |
6,38723 sut |
| Orbitin meyli | 0,080 dərəcə, 119,591±0,014 dərəcə, 112,783±0,014 dərəcə |
Qalxan düyünün uzunluğu |
223,046±0,014 dərəcə |
| Nəyin peykidir | Pluton |
| Fiziki xarakteristikaları | |
| Qütb sıxılması | < 0,5 %[2] |
| Kütləsi | 1,52 ± 0,06 Yq |
Orta sıxlığı |
1,702 ± 0,021 q/sm³[1] |
| 0,288 m/s² | |
| Albedo | 0,372 |
| 16,8 | |
Mütləq ulduz ölçüsü |
1 |
Diametri Plutonun yarısı qədər, kütləsi isə Plutonun səkkizdə biri qədər olan Xaron, aid olduğu planetlə müqayisədə olduqca böyük bir peykdir. Onun elə cazibə qüvvəsi var ki, Pluton sisteminin bari mərkəzi Plutonun xaricində yerləşir.
Xaronun şimal qütbünün qırmızı-qəhvəyi rəngli örtüyü, həyat üçün vacib ola biləcək maddə olan tolin üzvi makromolekullarından ibarətdir. Bu tolinlər Plutonun atmosferindən buraxılmış və Xarona qədər 19,000 km məsafə qət etmiş metan, azot və digər bənzər qazlardan yaranmışdır.
Yeni üfüqlər kosmik gəmisi Plutonun sistemini ziyarət etmiş yeganə kosmik gəmidir. Həmin kosmik gəmi 2015-ci ildə Xaronun 27,000 kilometrliyinə qədər yaxınlaşmışdır.
- ↑ 1 2 http://www.sciencemag.org/content/350/6258/aad1815/T1.expansion.html.
- ↑ Nimmo F., Umurhan O., Lisse C. M., Bierson C. J., Lauer T. R., Buie M. W., Kammer J. A., Roberts J. H., Throop H. B., Zangari A. M. et al. Mean radius and shape of Pluto and Charon from New Horizons images (ing.). // Icarus / P. Nicholson Elsevier, 2017. Vol. 287. P. 12–29. ISSN 0019-1035; 1090-2643 doi:10.1016/J.ICARUS.2016.06.027 arXiv:1603.00821
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 19 oktyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2021.