Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Xəzər şeytanağacı

bitki növü
  • Məqalə
  • Müzakirə

Xəzər şeytanağacı (lat. Gleditsia caspica) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin şeytanağacı cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" – VU A2abcde+3de. Azərbaycanın nadir növüdür.

Xəzər şeytanağacı
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Klad:
Rozidlər
Klad:
Fabidlər
Dəstə:
Paxlaçiçəklilər
Fəsilə:
Paxlakimilər
Yarımfəsilə:
Caesalpinioideae
Cins:
Şeytanağacı
Növ:
Xəzər şeytanağacı
Beynəlxalq elmi adı
  • Gleditsia caspica Desf., 1809
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
NCBI  66090

Mündəricat

  • 1 Botaniki xarakteristikası
  • 2 Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
  • 3 Yayılması
  • 4 Sayı və tendensiyası
  • 5 Məhdudlaşdırıcı amillər
  • 6 Mühafizə tədbirləri
  • 7 Sinonimləri
    • 7.1 Homotipik sinonimləri
    • 7.2 Heterotipik sinonimləri
  • 8 İstinadlar
  • 9 Həmçinin bax

Botaniki xarakteristikası

10–15 (20) m hündürlüyündə, 60–80 sm-ə qədər diametrində, çətiri dağınıq kürəvi və ya ovalvari ağacdır. Yarpaqları lələkvari və ya ikiqat-lələkvaridir, 15–22 sm uzunluğundadır. Çiçək salxımları yarpaqların qoltuğunda yerləşir, uzunluğu (8) 10–12 sm-dir. Kasacıq və tac lələkləri sıxılmış tükcüklüdür. Paxlaları uzunsaplaqlı, düzgün və çox zaman bir qədər oraqvari əyridir, 20–30 sm uzunluğundadır, enli, dairəvi, tünd-qəhvəyi qonurdur, demək olar ki, açılmayandır, daxildən ətlidir. Toxumları yastı, ellipsşəkilli, tünd-qəhvəyidir, 10–12 mm uzunluğunda, 5–7 mm diametrindədir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

May ayında çiçəkləyir, sentyabr-oktyabr aylarında meyvə verir. Toxumla və pöhrələrlə çoxalır. Tozlanması entomofildir. İstiliyə və rütubətə tələbkardır. Dənizkənarı ovalıqda, çay vadilərində və dəniz səviyyəsindən 150 m yüksəkliyədək yayılıb. Çay terraslarının təzə allüvial, narıncı meşə torpaqlarında, həmçinin gilli torpaqlarda, az hallarda dağ-meşə, sarı torpaqlarda, təzə az və ya çox podzollaşmış orta ağırlıqlı torpaqlarda bitir. Hirkan meşələrinin Qafqaz vələsi, şabalıdyarpaq palıd, dəmirağac, göyrüş və başqalarından ibarət meşə bitkilərinin tərkibinə daxil olur. Lənkəran ovalığında həmçinin yalanqoz, qarağac və qovaqla birlikdə çürüntülü yapışqanlı bataqlıq torpaqlarda, bataqlaşmış yerlərdə də təsadüf edilir. Qumsal torpaqlarda yaxşı bitir. Dekorativ bitkidir. Balverəndir. Oduncağı mühkəm, bərkdir, dülgərlik və xarratlıq işlərində istifadə olunur. Meyvələri qışda mal-qara tərəfindən yeyilir.

Yayılması

Lənkəran ovalığıdır ((Astara rayonu- Maşxan və Alaşa kəndləri ətrafı) və Lənkəranın dağlıq hissəsi (Bürcəli kəndi)).

Sayı və tendensiyası

Populyasiyasının təbii bərpası azalır, ətraf mühitin mənfi təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Mal-qara otarılması, ağacların qırılması, təbii bərpanın zəif getməsidir.

Mühafizə tədbirləri

Hirkan Milli Parkında mühafizə olunur.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

  • Caesalpiniodes caspicum (Desf.) Kuntze
  • Gleditsia horrida subsp. caspica (Desf.) Paclt
  • Gleditsia horrida var. caspica (Desf.) C.K.Schneid.

Heterotipik sinonimləri

  • Gleditsia caspica var. platycarpa Grossh.
  • Gleditsia caspica var. subvirescens (Poit.) Loudon
  • Gleditsia darwinni de Vos
  • Gleditsia horrida var. platycarpa (Grossh.) Paclt
  • Gleditsia orientalis Bosc ex DC.
  • Gleditsia subvirescens Poit.

İstinadlar

Həmçinin bax

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xəzər_şeytanağacı&oldid=7910585"
Informasiya Melumat Axtar