Xınagülü (lat. Impatiens) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin balzaminkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Birillik otdur. Yarpaqları növbəli düzülür. Çiçəkyanlığı ikiqat, kasacığı mahmızvari ləçəkdir. Meyvəsi şirəli qutucuqdur; toxunduqda partlayır və toxumlar kənara səpələnir. Tropik Asiya, Afrika, Avropa və Amerikada 400-dək (başqa məlumata görə 700-dək), keçmiş SSRİ-də 8, o cümlədən Azərbaycanda 2 növü var. Dekorativ bitkidir. Yarpaq və çiçəyi yun boyamaqda (qırmızı və sarı) işlədilir. Xalq təbabətində istifadə olunur.
Xınagülü | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Cins:
Xınagülü
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Növləri
- Balzam xınagülü, əsl balzamin (Impatiens balsamina L.)
- Adi balzamin, adi xınagülü (Impatiens noli-tangere L.)
- Hook. f.
- Y.L. Chen & Y.Q. Lu
- Hook. f.
- Edgew.
- S.X. Yu, Y.L. Chen & H.N. Qin
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
-
Hook. f.
- & Thomson
- S.H. Huang
- Baker
- Hook. f.
- (Nakai) B.U. Oh & W.S. Hong
- Hook. f.
- Rydb.
- S.H. Huang
- H. Lév.
- Hand.-Mazz.
- Hook. f.
- Hook.f.
-
Impatiens balsamina L.
- (Wall.) Hook. f.
- S.H. Huang
- H.F. Comber
- Baker
- Eb. Fisch. & Raheliv.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Hook. f.
- De Wild.
- Wall.
- E. Pritz.
- H. Lév.
- Hook. f.
- Kar. & Kir.
- Colebr.
- Hook. f.
- De Wild. & T.Durand
-
Hook.f.
- (De Wild.) R. Wilczek & G.M. Schulze
- (G.M.Schulze) Grey-Wilson
- Meerb.
- H.F. Comber
- Y.L. Chen
- H.F. Comber
- L.
- Y.X. Xiong
- Y.L. Chen
- Hand.-Mazz.
- Y.L. Chen
-
Y.L. Chen
- ex W.W. Sm.
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Hand.-Mazz.
- Baker
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Y.L. Chen & Y.Q. Lu
- Franch.
- Franch.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Wall.
- Hook. f.
-
Hook. f.
- ex W.W. Sm.
- Hook. f.
- S.H. Huang
- Franch.
- Eb. Fisch. & Raheliv.
- Franch.
- C.E.C.Fisch.
- S.H. Huang
- Hook. f.
- T.C. Huang
- Hook. f.
- Franch. ex Hook. f.
- Hook. f.
- Franch.
- Hook. f.
- Franch.
- Pritz. ex Diels
- (Baker) Warb.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Eb. Fisch.
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- Baker
-
Maxim.
- ex W.W. Sm.
- C. Marquand & Airy Shaw
- K.M. Liu & Y.Y. Cong
- Hemsl.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Gilg
-
Royle
- (Hegi) B. Boivin
- Y.L. Chen
- G.M.Schulze
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Y.L. Chen
- C.H. Wright
- Y.L. Chen
- E. Pritz.
- Hook. f.
-
Warb.
- Hand.-Mazz.
- Grey-Wilson
- X.F. Jin & B.Y. Ding
- Y.L. Chen
- Hook. f.
-
(H. Perrier) H. Perrier
- (H. Perrier) H. Perrier
- (H. Perrier) H. Perrier
- (H. Perrier) H. Perrier
- Hook. f.
- Hook.f.
- Y.L. Chen
- Y.L. Xu & Y.L. Chen
- Toppin
- Gilg
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- S.H. Huang
- S.H. Huang
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen & Y.Q. Lu
- S.H. Huang
- Edgew.
- Hook. f.
- H. Lév.
- Eb. Fisch. & Raheliv.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Y.L. Chen
- Hand.-Mazz.
- E. Pritz.
- (G.M. Schulze & Wilczek) Grey-Wilson
-
Y.L. Chen
- & Thomson
- S.H. Huang
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Baker
- Y.L. Chen
- S. Akiyama & H. Ohba
- S.H. Huang
- Eb. Fisch. & Raheliv.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Franch. ex Hook. f.
- G.M.Schulze
- Hook. f.
- Rydb.
- Hook. f.
- Hand.-Mazz.
- Hook. f.
- Gilg
- Hook. f.
- (DC.) S.M. Almeida
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- S.H. Huang
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- Y.L. Xu & Y.L. Chen
- Gilg
- Hook. f.
- Impatiens noli-tangere L.
- Maxim.
- W.W. Sm.
- C. Marquand & Airy Shaw
- Hook. f.
- Maxim.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Eb. Fisch. & Raheliv.
- Hook. f.
- Hook. f.
- C.S. Zhu & H.W. Yang
- DC.
- Bullock
-
S.H. Huang
- ex W.W. Sm.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Maxim.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
-
Hook. f.
- ex W.W. Sm.
- K.M. Liu
- Toppin
- Maxim.
- H.Hara
- Hook. f.
- Hook. f.
- Franch.
- Hand.-Mazz.
- Hook. f.
- DC.
- Hook. f.
- Hand.-Mazz.
- Gilg
- Launert
-
DC.
- Hook. f.
- Hand.-Mazz.
- Y.L. Chen & Y.Q. Lu
- Maxim.
- Hook. f.
- Y.Q. Lu & Y.L. Chen
- Hook. f.
- Franch.
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- O. Hoffm.
- Warb.
- S.H. Huang
- DC.
-
Hook. f.
- Hook. f. & Thomson
- Baker f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Engl. & Warb.
- Hook. f.
- Y.X. Xiong
- Hook. f.
-
E. Pritz.
- Hook.f. & Thomson
- Warb
- (Hand.-Mazz.) Y.L. Chen
- Y.L. Xu & Y.L. Chen
- S.H. Huang
- Wall.
- S.H. Huang
- Franch. ex Hook. f.
- Burtt Davy & Greenway
- Y.L. Chen & Y.L. Xu
- Hand.-Mazz.
- Hayata
- Y.L. Chen
- Y.L. Chen
- Miq.
- Hand.-Mazz.
-
Hook. f.
- (Hook. f.) Grey-Wilson
- Y.L. Chen
- Y.L. Chen
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Hook. f.
- Y.L. Chen
- Hook. f.
-
Y.L. Chen
- & Thomson
- H.Perrier
- Hemsl.
- Donn. Sm.
- E.A.Bruce
- Franch.
- Y.L. Chen & Y.Q. Lu
- Hayata
- Wall.
- Franch.
- Hook. f.
- Hook.f.
- G.M.Schulze & R.Wilczek
- Y.L. Chen
- S.H. Huang
- Hook. f.
- S. Akiyama & H. Ohba
- Y.L. Chen
- H.F. Comber
- W.W. Sm.
- K.M. Liu & Y.Y. Cong
- S. Akiyama & H. Ohba
- S.H. Huang
- S.H. Huang
- Franch.
- S.H. Huang
- Baker