Xılxına — Azərbaycan Respublikasının Ağstafa rayonunun Xılxına kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1] Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı ilə Ağstafa rayonunun Düzqışlaq kənd Sovetindən Xılxına kəndi Qarahəsənli kənd Sovetinin tərkibinə verilmişdir.[2]
| Xılxına | |
|---|---|
 | |
| 41°10′29″ şm. e. 45°24′57″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 319 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ0516 |
  Xılxına | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1808-ci ilə aid arxiv sənədlərində kəndin adı Xılxınna variantında qeydə alınmışdır. Oykonim xıl (tat. "dərə" deməkdir) və xınna ("xunan" sözünün tarixən dəyişmiş forması) komponentlərindən düzəlib, "xunan dərəsi" mənasındadır. Tarixi mənbələrin məlumatına görə, xunanlar hələ çox qədimdən Azərbaycanın qərb bölgəsində, Kür çayı boyunca yaşamışlar. Tədqiqatçılar Tovuz rayonu ərazisindəki Torpaqqalada və onun ətrafında qədim Xunan şəhərinin və Xunan qalasının yerləşdiyini iddia edirlər. Bu gün Tovuz rayonu ərazisində mövcud olan Xunanyurd, Xunanarx, Xunanyol, Xunan təpəsi, Xunan dərəsi, Xunan düzü, Ulu Xunan düzü, Xınnakirən, Hunanlar kimi coğrafi obyektlər xunanların bu ərazidə yaşadıqlarından xəbər verir. Mənbələrə görə, monqol istilaları zamanı Xunan şəhəri viran edilmiş, əhalisi Tovuzun başqa yerlərinə səpələnmişdi. Xunan qaçqınlarının bir hissəsi Xınna dərəsi adlanan ərazidə məskunlaşmışdı. Xılxına toponimi Xınna dərəsi oroniminin sinonimidir. Güman etmək olar ki, yaşayış məntəqəsini Xınna dərəsindən köçüb gəlmiş ailələr saldığı üçün belə adlandırılmışdır.[3] Xılxına kəndini yerli sakinlər çox vaxt "Çapayev" də adlandırırlar.
1727-ci ilin dəftərində Gəncə-Qarabağ əyaləti 3 şəhərdən biri (Gəncə, Bərdə və Xılxına).[4]
Xılxına kəndi Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir.
Kənddə yeganə orta məktəb Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə həlak olmuş şəhid Kərəm Hüseynovun adını daşıyır.
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının Abşeron, Ağstafa, Balakən, Beyləqan, Bərdə, Biləsuvar, Qobustan, Qubadlı, Zaqatala, İsmayıllı, Yevlax, Kəlbəcər, Masallı, Xızı, Şamaxı rayonlarının və DQMV Hadrut rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 may 1991-ci il tarixli, 123-XII saylı Qərarı". 27 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 August 2022.
- ↑ Xılxına // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-155-3.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-09.
Ağstafa rayonu haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |