k
tənzimləmə using AWB
|
()
|
() ()
k (tənzimləmə using AWB)
|
||
|
'''Şirvan tənburu''' – armudşəkilli olub, saz tipli alətlər ailəsinə mənsubdur.
İki, bəzən üç simdən ibarət çox sadə quruluşlu bu musiqi aləti indi də [[Yaxın Şərq]] və xüsusən [[Orta Asiya]] xalqları arasında geniş yayılmışdır. Tənburun çox qədim tarixi vardır. Əl Fərabi onun islam dinindən əvvəl yaranmasını qeyd edir. Orta əsrlərdə saray və folklor musiqisində geniş istifadə olunan tənbur aləti haqqında klassiklərin yaradıcılığında və eləcə də miniatür sənət əsərlərində kifayət qədər məlumat verilmişdir.
[[Füzuli]]nin "Yeddi cam" əsərində tənbur belə təsvir edilmişdir:
<poem>
Açcaq bir qapı, zahir olub nəşələr ondan,
Qəlblər gülərək daim olar gül kimi xəndan.
</poem>
O, orta əsrlərdə Azərbaycanda çox geniş yayılmış və "Şirvan tənburu" adı ilə məşhur olmuşdur. Təbrizlilər tərəfindən çox sevildiyi üçün sonralar "ŞirvanTəbriz tənburu" kimi də adlandırılmışdır.
Tənbur ifaçılığı Azərbaycanda XIX əsrin ikinci yarısından etibarən tədricən tənəzzül etmişdir... Çoxnövlü alət sayılır. Onun Bağdad, Xorasan, Hind, Şirvan və Əfqan növləri mənbələrdə qeyd edilir. Bəzi növləri kamanla çalınıb və "ney tənbur"u adlanıb. Şirvan tənburu kiçik çanaqdan və uzun qoldan ibarətdir. Çanağı tut, armud, qolu və kəlləsi qoz, üzü isə tut və yaxud şam ağacından hazırlanır. Qoluna 14-17 pərdə bağlanır. Bundan əlavə, bəzən alətin üz hissəsinə 34 pərdə yapışdırılır ki, bunlara da "xas pərdələr" deyilir. Şirvan tənburu iki simdən ibarətdir. Alət barmaqla çalındığına görə simlər bir-birindən 20
Tənbur Azərbaycan simli çalğı alətləri arasında yeganə alətdir ki, sağ əlin baş və orta barmaqları ilə ifa olunur. Bəzən sağ əlin şəhadət barmağına geydirilən üsküyün altına qoyulmuş mizrab ilə də çalınır. Tənburun ümumi uzunluğu 940
Şirvan tənburunun diapazonu birinci oktavanın "do" səsindən ikinci oktavanın "mi" səsinə qədərdir.
== Xarici keçidlər ==
| |||