Qazax Müəllimlər Seminariyası: lər arasındakı fərq

|direktor = 1) [[Firidun bəy Köçərli]] (1918-1920) <br> 2) Əhməd ağa Mustafayev (1920-1923) <br> 3) Əli Hüseynov (1923-1926 və 1927-1929) <br> 4) Əhməd Qurbanov (1930-1931) <br> 5) [[Mirqasım Əfəndiyev]] (1931-1936) <br> 6) Mirzə Bağırov (1936-1940) <br> 7) Məcid Tağıyev (1940-1942) <br> 8) [[Güllüzar Əliyeva (1942-1947) <br> 9) Əhməd Cəlilov (1947-1950 və 1954-1959) <br> 10) Alı Alıyev (1951-1953)

'''Qazax Müəllimlər Seminariyası''' – (sonralar '''Qazax Pedaqoji Məktəbi''' və ya '''Qazax Pedaqoji Texnikumu''') 1918-ci ildən 1959-cu ilə qədər fəaliyyət göstərmiş təhsil müəssisəsidir. Seminariya [[Azərbaycan Xalq CümhuriyyətindəCümhuriyyəti]]ndə təsis olunmuş ilk müəllimlər seminariyası idi. Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının tatar (Azərbaycan) şöbəsinin əsasında Firudin[[Firidun bəy Köçərli]] tərəfindən təsis olundu. O, bu təhsil müəssisəsini “Maarif və mədəniyyət çeşməsi” adlandırırdı. Qazax Müəllimlər Seminariyası bu adla 1925-ci ilə qədər fəaliyyət göstərdi. 1925-ci ildə Qazax Pedaqoji Məktəbi adlandırıldı və bu ad altında 1959-cu ilə qədər fəaliyyətini davam etdirdi.

1876-cı ildə əsası qoyulmuş Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının nəzdində yaradılmış ayrıca tatar (Azərbaycan) şöbəsi 1879-cu il sentyabrın 23-də [[Qori]]
şəhərində fəaliyyətə başladı. Şöbənin fəaliyyəti Dövlət Şurasının 13 may 1880-cı il tarixli qərarı ilə rəsmiləşdirildi.<ref>{{cite web

}}</ref> Tatar (Azərbaycan) şöbəsi 5 il sınaq müddətinə açılmışdı. Əgər eksperiment yaxşı nəticə verərdisə, yəni azərbaycanlılar öz övladlarını məktəbə təhsil almağa könüllü göndərərdilərsə, onda həmin şöbə ayrılıb Azərbaycanın hansısa bir şəhərinə köçürülməli idi. [[Firidun bəy Köçərli|F.KöçərlininKöçərli]]nin 1909-cu ildə “Tərəqqi”"[[Tərəqqi (qəzet)|Tərəqqi]]" qəzetində çap etdirdiyi “Zaqafqaziya seminariyası” adlı məqaləsində yazırdı ki, 1884-cü ildə Azərbaycan şöbəsinin hansısa bir Azərbaycan şəhərinə köçürülməsi məsələsi ortaya çıxanda buna şöbənin inspektoru [[Aleksey Osipoviç Çernyayevski]], [[Mirzə Hüseyn Qayıbzadə|Mirzə Hüseyn Əfəndi Qayıbzadə]], [[Əbdüssəlam Axundzadə]], [[Səfərəli bəy Vəlibəyov]] tərəfdar çıxmışdılar. Lakin o zaman bu ideyanı həyata keçirmək mümkün olmamış və bu məsələ sonralar o dövrün maarifçi ziyalıları tərəfindən dəfələrlə qaldırılsa da, həmin şöbəni Qoridən[[Qori]]dən Azərbaycana[[Azərbaycan]]a köçürməyə imkan verilməmişdi.

1918-ci ildə [[Azərbaycan]] müstəqillik qazandıqdan sonra şöbə [[Qazax]] şəhərinə köçürülür. <ref name=":0">{{cite web

}}</ref> [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] köçürülmə haqqında 22 iyun 1918-ci ildə qərar verdi. 1918-ci il iyunun 16-da Tiflisdən[[Tiflis]]dən Gəncəyə köçən [[I Xoyski hökuməti|Milli hökümət]] bu məqsədlə Gəncə xəzinədarlığına maliyyə vəsaiti ayırdı və [[Gürcüstan]] höküməti ilə əvvəlcədən razılığa gəldi. Müəllimlər Seminariyası Azərbaycan şöbəsinin Qazaxa[[Qazax]]a köçürülməsi, həmin şöbənin əmlakının Qazaxa[[Qazax]]a gətirilməsi məqsədilə seminariyanın keçmiş inspektoru Firudin[[Firidun bəy KöçərliyəKöçərli]]yə 5 min [[rubl]] vəsaitin ayrılması haqqında xüsusi qərar qəbul edir, həmin vəsait Gəncə xəzinədarlığından Firudin[[Firidun bəy KöçərliyəKöçərli]]yə verilir. Bundan sonra FirudinFiridun bəy Köçərli Azərbaycan şöbəsinin Qazaxa köçürülməsi ilə məşğul olur. Seminariyanın Qazaxa köçürülməsi ilə bağlı Firudin bəy Köçərli "Azərbaycan qəzetinin 14 oktyabr 1918-ci il 14 nömrəli sayında '''"Zaqafqaziya Darülmüəlliminin Müsəlman Şöbəsi"''' adlı məqaləsində yazırdı: <blockquote>''"Keçən mayısın ibtidasında [ǝvvǝlindǝ] Qazax şəhərinin əhalisi qırx sənə bundan müqəddəm [ǝvvǝl] Zaqafqaziya Darülmüəllimini cənbində [nǝzdindǝ] açılmış olan müsəlman şöbəsinin Qoridən Qazaxa nəql olunması xüsusunda vəsatətə başlamışdır və gələcəkdə bu şöbənin müstəqil bir darülmüəllimin heyətinə düşüb daimi Qazaxda qalmasını nəzərə alaraq, onun təmiratı, bağ vǝ bostanı və başqa ziraət [ǝkinçilik] və ehtiyacatı üçün on desyatin sulu və münbit yer, hər sənə min manat pul və ibtidada üç min manat biryolluq müavinət [yardım] və sairə kimi müavinətdə bulunmağı vəd etmişdir. Bu məsələni Azərbaycan Hökuməti iyun ayının onunda məhəllimüzakirəyə qoyub qəti surətdə həll eyləmişdir və Maarif naziri şöbənin əşyasını Qori şəhərindən Qazaxa daşımağı bəndələrinə həvalə etmişdi. Əlan [hal-hazırda] mən də öhdəmə götürdüyüm şu təklifi bir çox zəhmət və məşəqqətlərdən sonra əncama yetirib, şöbənin yarım milyonluq əşyasını Qazaxa daşıyıb və orada müvəqqəti olaraq bir mənzil tutduqdan sonra, oraya cəm etmişəm. Darülmüəllimin kimi böyük və ziyadə əhəmiyyətli olan bir mədrəsənin Qazaxda açılması, məzkur məhəldə [adı çǝkilǝn yerdǝ] bir maarif çeşməsinin açılmasına bənzəyir və gələcəkdə əhalinin tərəqqi və təalisinə [ucalmasına] böyük xidmətlər göstərməsi şəkk və şübhədən xalidir [şǝksiz vǝ şübhǝsizdir]. Qazax Darülmüəllimininin nizam və qaydaya düşməsinə Maarif Nəzarətindən asılan maddi və mənəvi köməkdarlığı müzayiqə etməyəcəkdir [ǝsirgǝmǝyǝcǝkdir]. Fəqət bununla belǝ, bu mədrəsənin istiqbalını təmin etmək və onu dərəceyi-tamamiyyətə erdirmək zənnimcə yerli əhalinin rəğbət və himmətlərinə, səy və qeyrətlərinə bağlıdır. '''F.Köçərli''' " </blockquote>

Azərbaycan Respublikasının Xalq Maarif naziri [[Nəsib bəy YusifbəylininYusifbəyli]]nin 12 oktyabr 1918-ci il tarixli 39№li əmri ilə Zaqafqaziya müəllimlər seminariyasının keçmiş inspektoru Fi­ridun bəy Köçərli həmin ilin oktyabrın 1-dən etibarən seminariyanın direktoru təyin edilmişdir. Bununla bağlı [[Azərbaycan qəzetinin(qəzet, 1918)|"Azərbaycan" qəzeti]]nin 13 oktyabr 1918-ci il tarixli 13 nömrəli sayında aşağıdakı elan verilmişdir: <blockquote>''"Qori Darülmüəllimininin müsəlman şöbəsi Qazax şəhərinə köçmüşdür. Darülmüəlliminin nazirliyinə [müdirliyinə] məşhur müəllim Firidun bəy Köçərli təyin edilmişdir." <ref name=":1" /></blockquote>