Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: Geri qaytarıldı |
k Nərmin Həsənova Tərlan (müzakirə) tərəfindən edilmiş 11 geri qaytarılaraq Moses tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu Teqlər: Geri qaytarma Mobil Mobil veb- Təkmilləşdirilmiş mobil |
||
Sətir 3:
== Həyatı ==
Cəfər Cabbarlı 1899-cu il martın 20-də [[Bakı quberniyası]]nın 110 km-də yerləşən [[Xızı]] kəndində (hazırda rayon mərkəzidir) yoxsul kəndli ailəsində anadan olub.<ref>{{cite web|url=http://yaaz.az/cefer-cabbarli-heyati-ve-yaradiciligi/|title=Cəfər Cabbarlı həyat və yaradıcılığı|language=az|date=3 fevral 2017|accessdate=12 iyul 2018|work=Sənət|archivedate=12 iyul 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712160113/http://yaaz.az/cefer-cabbarli-heyati-ve-yaradiciligi/|publisher=[http://yaaz.az yaaz.az]}}</ref> Kömürçü işləyən atası (Qafar Cabbarlı) görmə qabiliyyətini itirdikdən sonra ailə məcburiyyət qarşısında [[Bakı]]ya köçərək, "[[dağlı məhəlləsi]]" adlanan yerdə yaşamağa başlayıb.<ref name="azteatr"/> Cəfərin 3 yaşı olanda atası vəfat edib. Evin yükü anası Şahbikə xanımın üzərinə düşüb.<ref name="azteatr"/> O, imkanlı ailələrin paltarlarını yuyub, çörək bişirərək Cəfəri dini məktəblərə qoyub.<ref name="azteatr">{{cite web|url=http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=96&dt=126|title=Cəfər Cabbarlı|language=az|work=Dramaturqlar|accessdate=12 iyul 2018|publisher=[http://azteatr.musigi-dunya.az azteatr.musigi-dunya.az]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712161417/http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=96&dt=126|archivedate=2018-07-12|url-status=dead}}</ref> Cəfər arasıra Xızıya gedir, orada [[aşıqsayağı]] şeirlər yazan bibisi Zərnişanla, dağ kəndlərindəki qohumları ilə görüşürdü.<ref name="yaradiciliq">{{cite web|url=http://legend.az/19871-cefer-cabbarli-haqqinda-qisaca.html|title=Cəfər Cabbarlının yaradıcılığının ilk dövrü|date=23 mart 2011|author=Orxan Nağıyev|accessdate=12 iyul 2018|publisher=[http://legend.az legend.az]|archivedate=12 iyul 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712164244/http://legend.az/19871-cefer-cabbarli-haqqinda-qisaca.html|language=az}}</ref>
=== Təhsili ===
Sətir 11 ⟶ 9:
Şahbikə xanım Cəfəri təhsildən məhrum etməmək üçün, əvvəlcə məhəllə mollasının yanında "çərəkə" oxumağa, bir müddət sonra isə molla Qədirin yanına Quran oxumağa qoyur. Mollaxananın ona bir şey vermeyəcəyini başa düşən Cəfər başqa uşaqlar ilə birlikdə 1905-ci ildə "Starıy Poçtovı-25"-də Hacı Məmmədhüseyn Bədəlovun şəxsi mülkündə açılan üçsinifli "7-ci müsəlman və rus" məktəbinin birinci sinfinə daxil olur. Cəfərin ilk müəllimləri pedaqoq-yazıçı [[Süleyman Sani Axundov]], [[Abdulla Şaiq]], Rəhim bəy Şıxlinski, [[Əliməmməd Mustafayev]] idi. Cəfər Cabbarlı 1908-ci ildə "7-ci müsəlman və rus" məktəbini bitirərək bir müddət ailəyə kömək edir. Sonralar [[Bakı]]da Alekseyev adına "3-cü ali ibtidai" məktəbdə oxuyur. 1915-ci ilin aprelin 2-də Cəfər məktəbi bitirir.
1915-ci ildə [[Bakı Politexnik Məktəbi]]nin elektro-mexanika şöbəsinə daxil olan yazıçı 1920-ci il mayın 6-da təhsilini başa vuraraq şəhadətnamə və attestat alır.<ref name="news.milli.az"/> Sonra [[Bakı Dövlət Universiteti|Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Tibb fakültəsinə daxil olur. Lakin o, ərizə yazıb həmin fakültədən çıxır.<ref name="news.milli.az"/> 1923-cü ilin sentyabrından Cabbarlı səhnə aləmi və teatr tarixi ilə yaxından tanış olmaq məqsədilə Bakı Türk Teatr Məktəbində mühazirələrə qulaq asmağa başlayır. Eyni zamanda 1924-
1915–1920-ci illər Cəfər Cabbarlının təkcə tələbəlik illəri deyil, ədəbiyyata, sənətə gəldiyi dövr idi. O, bir-birinin ardınca "Vəfalı Səriyyə, yaxud göz yaşları içində gülüş", "Solğun çiçəklər", "Nəsrəddin şah", "Trablis müharibəsi" və ya "Ulduz", "Ədirnə fəthi", "Bakı müharibəsi", "Aydın" kimi Azərbaycan əsərlərini qələmə almış, lirik və satirik şeirlərlə, bir sıra hekayələrlə müxtəlif mətbuat orqanlarında çıxışlar etmişdir.<ref>[http://www.azerbaycaninsesi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=160:cfr-cabbarl&catid=43:dahilerin-divani&Itemid=116 Azərbaycanın səsi, Cəfər Cabbarlı]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
=== Ailəsi ===
1924-cü ildə Cəfərin böyük qardaşı Hüseynqulu vəfat etdi. Bu ölüm Cəfəri çox sarsıtdı, çünki Hüseynqulu ona qardaşlıqla yanaşı atalıq etmişdi.<ref name="news.milli.az"/> Cəfər ailənin ən kiçik uşağı idi. Onun atası Qafar kömürçülüklə məşğul olurdu. Anası Şahbikə xanım isə evdar qadın idi.<ref name="news.milli.az">{{cite web|url=https://news.milli.az/interest/266937.html|title=Cəfər Cabbarlı arvadının çadrasını necə açdırdı?|date=10 may 2014|language=az|accessdate=15 sentyabr 2018|publisher=news.milli.az|author=Milli.az|archive-date=26 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220326091955/https://news.milli.az/interest/266937.html|url-status=live}}</ref>
Cəfər 1922-ci ildə əmisi qızı Sona xanımla ailə həyatı qurdu.<ref name="news.milli.az"/> Bu evlilikdən onun Aydın və Gülarə adlı 2 övladı oldu. Onun böyük oğlu [[Aydın Cabbarlı]] 1924-cü ildə anadan olmuşdur.<ref name="news.milli.az"/> O, tibb elmləri namizədi idi. Qızı [[Gülarə Cabbarlı]] isə filoloq, həmçinin [[Cəfər Cabbarlının ev-muzeyi]]nin direktoru idi.<ref name="news.milli.az"/>
== Yaradıcılığı ==
Sətir 26 ⟶ 31:
Cəfər Cabbarlının pyes və hekayələrində olduğu kimi, satirik şeirlərində də kapitalizm şəraitində qadına münasibət məsələsi mühüm yer tutur. Yazıçı satirik şeirlərində cəmiyyətinin qadına mənfi münasibətlərini tənqid edərək, onları öz hüquqlarını müdafiə etməyə çağırır.
Cabbarlı ilk şeir, hekayə və dramlarını 1915–1916-cı illərdə yazmışdır.
Cabbarlı yaradıcılığa şeirlə başlasa da, ən məşhur əsərlərini dramaturgiya janrında yazmış və Azərbaycan dramaturqu və teatr xadimi kimi tanınmışdır. Xalqın tərəqqisinin ana xəttini mədəniyyətin, teatrın inkişafında görən sənətkar bir-birinin ardınca gözəl səhnə əsərləri yaratmış, eyni zamanda incəsənətin müxtəlif sahələrində də fəaliyyət göstərmişdir.
Sətir 240 ⟶ 245:
[[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Cəfər Cabbarlı [[Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı]]na daxil edilmişdir.<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web |url=https://nk.gov.az/az/document/3685/ |title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=nk.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az |archive-date=2020-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112548/https://nk.gov.az/az/document/3685/ |url-status=live }}</ref>
=== Cəfər Cabbarlı mükafatı ===
Sətir 248 ⟶ 250:
Cəfər Cabbarlı vəfat etdikdən sonra 1935-ci ildən Hüseyn Rəhmanov tərəfindən ədəbiyyatçı gənclərə Cəfər Cabbarlı mükafatı verilirdi.Gənclərə həm də pul mükafatı verilirdi.
Cəfər Cabbarlının xatirəsini əziz tutan ailəsi və tədqiqatçıları böyük yazıçı və sənət adamının 100 illik yubileyi ərəfəsində ədəbiyyat, elm, musiqi və incəsənət sahələrində fərqlənən şəxsləri təltif etmək üçün "Cəfər Cabbarlı mükafatı"nı təsis ediblər. Cəfər Cabbarlı mükafatı ilk dəfə 1999-cu ildə, ikinci dəfə isə 2010-cu ildə<ref>[http://az.apa.az/xeber_Cefer_Cabbarli_mukafati_sahiblerine__184162.html Cəfər Cabbarlı mükafatı sahiblərinə təqdim olunub.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160306021237/http://az.apa.az/xeber_Cefer_Cabbarli_mukafati_sahiblerine__184162.html |date=2016-03-06 }} apa.az, 16.04.2010. az</ref> təqdim edilmişdir.
== Şəxsi həyatı ==
* [[Aydın Cabbarlı]]nın atasıdır.
* [[Gülarə Cabbarlı]]nın atasıdır.<ref>{{cite web |url=http://525.az/site/?name=xeber&news_id=32194#gsc.tab=0 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170822213500/http://525.az/site/?name=xeber&news_id=32194#gsc.tab=0 |archivedate=2017-08-22 |title=Böyük sənətkarın ləyaqətli varisi |author=[[Asif Rüstəmli]] |date=2015-02-11 |publisher=[[525-ci qəzet|525.az]] |accessdate=2017-08-22 |language=az |url-status=live }}</ref>
== Filmoqrafiya ==
|