Voyacer qızıl plastinkası
Voyacer qızıl plastinkası — 1977-ci ildə Voyacer 1 kosmik gəmisində kosmosa göndərilən müxtəlif informasiyalar yığımından ibarətdir. Burada Yer sivilizasiyası haqqında dolğun informasiya, şəkillər və musiqi parçaları vardı. Voyacer-1-in 40.000 il sonra 17.6 işıq ili uzaqlıqda olan AC+79 3888 ulduzuna çatması gözlənilir.[1]
Amerikalı astronom Karl Saqanın hazırladığı plastinkanın içərisində 116 şəkil, 55 dildə müxtəlif salamlama və diləklər və 27 musiqi parçası vardı. Həmçinin BMT başçısı Kurt Valdhaym və ABŞ prezidenti Cimmi Karterin səsli mesajları əlavə olunmuşdur. Voyacer qızıl plastinkasının içərisinə 27 melodiya daxil olunmuşdur. Bu melodiyalardan biri Kamil Cəlilovun balaban ilə çaldığı "Muğam" adlanan kompozisiyadır.[2][3][4][5]
Plastinka qızılla örtülmüş misdən düzəldilmişdir. Plastinkanın qutusu alüminiumdur ve tam saflaşdırılmış uran-238 izotopu ilə örtülmüşdür. Uran-238-in yarım parçalanma periodu 4.51 milyard ildir. Plastinkanı ələ keçirdən mümkün varlıqlar uranın radioaktiv parçalanmasından yaranan elementlərə olan nisbətinə baxaraq plastinkanın yaşını təyin edə bilər.
- ↑ "Voyager - Interstellar Mission". 2009-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-22.
- ↑ "AZƏRBAYCANDA BALABAN SƏNƏTİNİ ÖYRƏNƏN AMERİKALININ İNDİ 80 TƏLƏBƏSİ VAR (Balaban ustadı Babaxan Əmirovun dedikləri)". mediaforum.az (Azerbaijani). 14 May 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2014.
- ↑ "Azerbaijani Music Selected for Voyager Spacecraft". 2011-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-19.
- ↑ "Azerbaijani mugham sent out to outer space 32 years ago". 2012-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-19.
- ↑ "Voyager - Spacecraft - Golden Record - Sounds of Earth". NASA. 2017-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-25.
- Voyager Golden Records Azərbaycan muğamı sayt — YouTube