Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Vladimir Semyonoviç Makanin (13 mart 1937, Orsk, Orenburq vilayəti, RSFSR, SSRİ - 1 noyabr 2017[4], Rusiya, Rostov vilayəti, Aksayski rayonu, Krasnı qəsəbəsi[5]) — sosial diaqnostika mütəxəssisi kimi tanınan, realist yönümlü rus yazıçısıdır. O, həmçinin ssenarist, redaktor və riyaziyyatçı kimi fəaliyyət göstərib[6][7]. O, «Русский Букер», «Большая книга», «Ясная Поляна» mükafatları, Rusiya Federasiyasının Dövlət mükafatı və Ədəbiyyat üzrə avropa mükafatı laureatıdır.
| Vladimir Makanin | |
|---|---|
| | |
| Doğum tarixi | 13 mart 1937[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 noyabr 2017[3][1][…] (80 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | riyaziyyatçı, yazıçı, nasir |
| Əsərlərinin dili | rus dili |
| Janr | nəsr |
| Mükafatları |
|
| makanin.com | |
O, 13 mart 1937-ci ildə Orsk şəhərində (Orenburq vilayəti) inşaat mühəndisi Semyon Stepanoviç Makaninin və müəllim Anna İvanovnanın ailəsində anadan olub. Müharibədən sonra ailə Ufa ətrafı olan Çerniqovska köçdü. Riyaziyyat və şahmata erkən meyl göstərən Vladimir orta məktəbi burada oxuyub.
1960-cı ildə Moskva Dövlət Universitetinin[8] mexanika-riyaziyyat fakültəsini bitirmiş, daha sonra 10 il ərzində ali təhsil müəssisələrində dərs demiş, eyni zamanda G. N. Daneliya adına ssenaristlər və rejissorlar üçün ali kurslarını oxumuşdur[9]. O, bir müddət Dzerjinski adına Hərbi Akademiyanın laboratoriyasında işləyib.
1971-ci ildə ssenaristlik üzrə ikinci diplomunu aldıqdan sonra “Sovetskiy Pisatel” nəşriyyatında redaktor işləyib. Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda nəsrdən seminar dərsləri keçirdi. 1969-cu ildə SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü, 1985-ci ildə isə idarə heyətinin üzvü olub.
1972-ci ildə qəzaya düşərək onurğasını ağır zədələyir, sonra uzun sağalma prosesi keçir.
1980-ci illərin əvvəllərində yazdığı hekayə və romanları onu dövrün rus ədəbiyyatında lider kimi göstərdi. 1987-ci ildə “Znamya” jurnalının redaksiya heyətinə daxil olub. 2007-ci ildə «Большая книга» milli ədəbi mükafatının münsiflər heyətinə sədrlik edib, 2008-ci ildə isə özü bu mükafata layiq görülüb.
1983-cü ildən evli olub, iki qız böyüdüb. O, son üç ildə Rostov-na-Donu yaxınlığındakı Krasnı kəndində yaşayıb və işləyib[10]. O, 2017-ci il noyabrın 1-də ağır xəstəlikdən sonra vəfat edib[4][11]. Dəfn mərasimi noyabrın 3-də evdən bir qədər aralıda, kənd qəbiristanlığında olub[12].
1965-ci ildə "Düz xətt" adlı ilk romanı, 1971-ci ildə isə "Atasızlıq" romanı işıq üzü görüb.
Bundan sonra iyirmi il ərzində o, demək olar ki, hər il yeni bir kitab nəşr etdi - əsasən həm əvvəllər çap olunmuş, həm də yeni əsərləri özündə cəmləşdirən toplular (“Klyuçarev və Alimuşkin” povesti, 1977; “Mavi və Qırmızı” novellası, 1982; “Portret və ətraf” romanı, 1978).
Sovet dövründə Makaninin əsərlərinin əsas mövzusu ənənəvi köklərdən qopmuş müasir insanda şəxsiyyətin itirilməsi fenomenidir.
Yazıçı orta kütləyə qarışaraq fərdiliyin necə səviyyəyə çatdığını təhlil edir.
Onun ilk əsərlərindəki personajları nə kənd, nə də şəhər mühitində kök salıb; çox vaxt onların gənclik illəri kazarma qəsəbələrində keçirdi.
Müəllif neytral tonu qoruyaraq onun davranışını mühakimə etməməyə üstünlük versə də, Makaninin qəhrəmanının psixologiyası birmənalı olmayan məişət məsələsində üzə çıxır.
Makanin müasirliyi kəskin hiss edən və dövrün ruhunu tipik ifadələrlə deyil, qrotesk şəkildə, bəzən kifayət qədər nadir keyfiyyətlərin qarışımı yolu ilə ifadə edən qəhrəmanı tapmaq üçün daimi axtarışda olan aqnostik yazıçıdır.
Onun “Yeraltı, yoxsa Dövrümüzün Qəhrəmanı” (1998) romanının qəhrəmanı bir dövrün dönüş nöqtəsində olan, həm sovet, həm də postsovet dünyasına yad, “orta adam” adlanan, həyatında heç bir məqsədi olmayan ziyalıdır.
2008-ci ildə “Asan” romanının nəşri geniş müzakirələrə səbəb olub[13].
Roman həm çeçen ədəbiyyatşünasları (Lidiya Dovletkireeva), həm də Çeçenistanda döyüşmüş yazıçılar - Arkadi Babçenko, Aleksandr Karasev və Zaxar Prilepin tərəfindən pisləndi.
Tənqidçi Sergey Çeredniçenkonun sözlərinə görə, bu nəsillərarası, estetik və etik münaqişə idi və onun fikrincə bu leytenantın, yazıçıların şəxsən iştirak etmədikləri müharibə haqqında yazmağa mənəvi haqqı olmadığı fikrini formalaşdırıran nəsrindən qaynaqlanırdı[14].
Eyni zamanda bəzi tənqidçilər romanı yüksək qiymətləndiriblər.
Məsələn, Yevgeni Ermolin onu 2000-ci illərin ən yaxşı rus romanı (və “Qafqaz əsiri” hekayəsini 1990-cı illərin ən yaxşı rus hekayəsi) hesab edir[15][16].
Makaninin kitabları alman, fransız, italyan, ispan, ingilis, yapon və çin dilləri də daxil olmaqla bir çox dilə tərcümə olunub[17][18][* 1].
- ↑ 1 2 Wladimir Semjonowitsch Makanin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ abART.
- ↑ Умер писатель Владимир Маканин.
- ↑ 1 2 "Умер писатель Владимир Маканин". РИА Новости (rus). 2 noyabr 2017. 3 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2017.
- ↑ "Умер лауреат «Русского Букера» Владимир Маканин". Interfax.ru (rus). 2 noyabr 2017. 2 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2017.
- ↑ Потомки смогут лучше понять историю с книгами Маканина, считает Варламов — РИА Новости, 02.11.2017
- ↑ Один. Сто ночей с читателем — Дмитрий Быков — Google Books
- ↑ «Учительская газета», Архив
- ↑ Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;ug-archadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - ↑ Владимир Бондаренко Отчаяние одиночества. Памяти Владимира Маканина Arxiv surəti 14 avqust 2019 tarixindən Wayback Machine saytında
- ↑ "Скончался автор «Кавказского пленного» Владимир Маканин" (rus). polit.ru. 4 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2017.
- ↑ "Умер лауреат «Русского Букера» Владимир Маканин" (rus). mir24.tv. 7 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2017.
- ↑ Живое слово о войне: критический обзор современной российской военной прозы Arxiv surəti 19 noyabr 2023 tarixindən Wayback Machine saytında / Сост. А. Кузечкин. Нижний Новгород: МУК Централизованная библиотечная система, 2010.
- ↑ Сергей Чередниченко. Круглый стол «Великая Отечественная война в современной литературе». Ч. I. Arxiv surəti 26 may 2015 tarixindən Wayback Machine saytında // Лиterraтура. — 2015. — № 51.
- ↑ "«Асан»: pro et contra" (rus). 26 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 noyabr 2015.
- ↑ Ермолин Е.. Медиумы безвременья. М.: Время. 2015.
- ↑ 1 2 «Волгоград в Сети», 2006
- ↑ Канал «Культура», 2012
Sitat səhvi: " * " adlı qrup üçün <ref> teqləri mövcuddur, lakin müvafiq <references group="*"/> teq tapılmadı