Vikipediya:Həftənin yaxşı məqaləsi/52. Həftə 2025

Yuri Kondratyuk — İsveç–yəhudimənşəli SSRİ mühəndisi, tarixçi, kosmonavtikanın əsasını qoyanlardan biri. Rusiya İmperator Ordusunda keçmiş zabit olan Aleksandr Şargey sovet repressiyalarından yayınmaq məqsədilə 1921-ci ildə adını dəyişmiş və vəfat etmiş Yuri Kondratyukun sənədlərini əldə edərək ömrünün sonuna qədər bu adla yaşamışdır. O, XX əsrin əvvəllərində Aya uçuş üçün optimal trayektoriyanı hesablamışdır. Bu hesablamalar sonradan NASA-nın "Apollon" Ay proqramında təkrar kəşf edilmişdir. 1916-cı ildə Şargey tərəfindən təklif edilən trayektoriya sonradan "Kondratyuk trası" adlandırılmışdır.

Kondratyuk Birinci Dünya müharibəsinin, Rusiyada vətəndaş müharibəsinin və İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı olmuş, həmçinin SSRİ hakimiyyət tərəfindən təqiblərə məruz qalmışdır. O, 1920-ci illərdə Cənubi Ukraynada, Kubanda və Novosibirskdə işləyərək taxıl anbarlarının tikintisi və mexanizasiyası ilə məşğul olmuş, o cümlədən mismarsız inşa etdiyi məşhur "Mastodont" anbarını yaratmışdır. 1930-cu ildə ona zərərvericilik ittihamı ilə həbs cəzası verilmiş, lakin "şaraşka"da belə elmi işlərini davam etdirərək külək elektrik stansiyaları layihələndirmişdir. 1929-cu ildə Kondratyuk "Planetlərarası fəzaların fəthi" kitabını nəşr etmiş, burada kosmosun mənimsənilməsi mərhələlərini və insanın Ayda enişi üçün əsas olan Ay orbitində görüş konsepsiyasını təqdim etmişdir.

(Davamı...)