Vikipediya:Həftənin seçilmiş məqaləsi/2. Həftə 2026

Böyük yalan — həqiqətin kobud şəkildə təhrif olunması və ya yanlış təqdim edilməsini əhatə edən siyasi propaqanda texnikası. Bu ifadə ilk dəfə Adolf Hitler tərəfindən 1925-ci ildə yazdığı "Mein Kampf" əsərində işlədilmişdir. Hitler iddia edirdi ki, insanlar belə nəhəng bir yalanı həqiqət kimi qəbul edə bilərlər, çünki heç kəsin "həqiqəti bu qədər həyasızcasına təhrif etməyə cəsarət edəcəyinə" inanmazlar. O, bu üsulun yəhudilər tərəfindən Almaniyanın Birinci Dünya müharibəsindəki məğlubiyyətini general Erix Lüdendorfun üzərinə atmaq üçün istifadə edildiyini iddia edirdi. Lüdendorf Veymar Respublikası dövründə tanınmış milliyyətçi siyasi xadim idi.

Tarixçi Ceffri Herfin fikrinə görə, nasistlər "böyük yalan" ideyasını yəhudilərə qarşı ictimai rəyi çevirmək və Holokostu əsaslandırmaq üçün istifadə etmişdilər. Onun qənaətinə görə, nasist Almaniyasının baş təbliğatçısı Yozef Gebbels və NSAFP bu texnikadan bilavasitə yararlanaraq Avropada əsrlərlə mövcud olmuş antisemitizmi kütləvi qırğına çevirmişdilər. Herf yazmışdır ki, nasistlərin "böyük yalanı" Almaniyanı günahsız, mühasirəyə alınmış bir ölkə kimi təsvir etmək və onun guya "beynəlxalq yəhudiliyə" qarşı mübarizə apardığını iddia etməkdən ibarət idi. Nasist təbliğatı dəfələrlə irəli sürürdü ki, yəhudilər Britaniya imperiyası, Rusiya və ABŞ-də gizli və həddindən artıq gücə malikdirlər. Həmçinin, onların Almaniyaya qarşı "soyqırım müharibəsi" başlatdığı iddia olunurdu. Bunun əsasında nasistlər Almaniyanın özünümüdafiə naminə yəhudiləri məhv etməyə haqqı olduğunu irəli sürürdülər.

(Davamı...)