Vesta — Roma mifologiyasında ocağın, ailənin, evin və müqəddəs alovun ilahəsi. O, həmçinin təmizlik, əmin-amanlıq və evin qoruyucusu kimi qəbul edilirdi. Vestanın Yunan mifologiyasındakı qarşılığı Hestiadır. Roma mədəniyyətlərdə onun rolu həm evlərdə, həm də dövlət səviyyəsində dini və sosial həyatın mərkəzini təşkil edirdi.[1]
| Vesta | |
|---|---|
 | |
| Mifologiya | Qədim Romada din |
| Təsir sahəsi | ev[d], ailə |
| Cinsi | qadın[d] |
| Qardaşı və bacısı | Yupiter, Neptun, Pluton, Yunona, Serera |
| Digər mədəniyyətlərdə | Hestiya, Anuket |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Vesta, Saturn və Opsun qızı; Yupiter, Neptun, Pluton və Ceresin bacısıdır. Roma mifologiyasında əsas olaraq ailə və ev simvolu kimi tanınır. Onun mədəniyyət və dinə təsiri, Roma cəmiyyətində ailə, şəhər və dövlət quruluşunu birləşdirən simvol kimi qiymətləndirilirdi.[2]
Vestanın ən böyük təsiri Roma dövləti və cəmiyyətində hiss olunurdu, çünki onun müqəddəs alovu dövlətin davamlılığının rəmzi hesab edilirdi.[3]
Vestanın ən vacib atributu müqəddəs alovdur. Bu alov, Roma forumunda yerləşən Vesta məbədində daimi yanırdı. Məbəd və alovun qorunması yalnız Vestal bakirələr tərəfindən həyata keçirilirdi.[4]
Alovun əhəmiyyəti Roma dövlətinin rifahı və davamlılığı Vestanın alovunun qorunmasına bağlı idi. Əgər alov sönsə idi, bu, Roma xalqı üçün böyük pis əlamət hesab edilirdi.[5]
Vestanın hakimiyyətində olan Vestal bakirələr xüsusi statusa malik idi. Onlar yalnız dini deyil, həm də ictimai əhəmiyyətli hüquqlara sahib idilər. Rahiblər xüsusi təhsil alır, dini mərasim və ritualları öyrənirdilər. Vestal bakirələr xüsusi hörmətə sahib olur, müəyyən mükli və sosial imtiyazlardan istifadə edə bilərdilər. Bu rahiblər 30 il müddətində xidmət edir, alovu qoruyur və müxtəlif məbədlərdə iştirak edirdilər.[6]
Vestilia Vesta üçün ən böyük bayram hesab edilir və hər il 7–15 iyun tarixlərində qeyd olunurdu.
Bayram 7 gün davam edirdi və məbədə yalnız qadınlar məbədə daxil ola bilərdi. Bayram ərzində evlərin təmizlənməsi, qurbanların təqdim edilməsi və Vestanın xeyir-duası üçün dualar edilirdi. Bayramın keçirilməsinin əsas məqsədi Roma ailələrinin və dövlətin rifahını təmin etmək və müqəddəs alovun qorunmasını qeyd etmək idi.
Bu bayram həm dini, həm də sosial əhəmiyyət daşıyırdı.
Vestanın ənənəvi heyvanı donuz idi. Donuzlar qədim Romada çörək bişirmə mərasimlərində və rituallarda istifadə olunurdu.
Digər simvol və atributlar:
- Müqəddəs alov — ev və dövlətin qoruyucusu.
- Dovşan və ya donuz fiqurları — məhsuldarlıq və rifah simvolu.
Vesta yalnız evlərin deyil, dövlətin qoruyucusu kimi qəbul edilirdi. Roma sənətində və ədəbiyyatında Vesta tez-tez ailənin və alovun simvolu kimi qəbul olunur. Onun heykəlləri ailə və alov simvolları ilə təsvir olunurdu.
- ↑ "Vesta | Roman Goddess of Hearth & Home | Britannica". www.britannica.com (ingilis).
- ↑ "Who was Vesta, the Goddess of the Hearth? -" (ingilis). 13 sentyabr 2019.
- ↑ "Vesta". Mythopedia (ingilis).
- ↑ Mark, Joshua J. "Vesta". World History Encyclopedia (ingilis). 2 sentyabr 2009.
- ↑ "Vesta: The Roman Goddess of the Home and the Hearth | History Cooperative" (ingilis). 23 noyabr 2022.
- ↑ "Vestal Virgins | Priestesses, Temple, Rome | Britannica". www.britannica.com (ingilis).