Vedi gəvəni (lat. Astragalus polyanthus subsp. vedicus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinin astragalus polyanthus növünə aid bitki yarımnövü.
| Vedi gəvəni | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Yarımnöv: Vedi gəvəni |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Cənubi Zaqafqaziya endemidir. Qafqazda, Azərbaycanda təbii halda yayılmışdır.
Hündürlüyü 10-35 sm, düz, yuxarı qalxan budaqlı, zəif şaxələnmiş, yarpağını tökən kolcuqdur. Yarpağı cüt, nazik, narıncı-qırmızı, ucu biz, ətli, uzunluğu 4-6 sm, tükcüklü, ellipsvaridir. Yarpaqaltlıqları neştərvari, kənarı kirpikli. 6-12 cüt ellipsvari yarpaqcıqlardan ibarətdir. Çiçəkləri yarpaqcıqların qoltuğunda 5-10-u bir yerdə yerləşib, diametri 2-3 sm, şarşəkilli çiçək qrupu əmələ gətirir. Kasacığı uzun tükcüklərlə örtülmüşdür; dişcikləri tükcüklü, borucuqdan uzundur. Çiçək tacı açıq çəhrayıdır; yelkənciyi kasacıqdan uzun, qulaqlı deyil, tədricən daralır. Üzərində nazik, yaşıl, 8 sm-ə qədər uzunluqda tikanları vardır. Paxlası az keçəvari, birtoxumludur. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir. Toxumla çoxalır.
Dağların aşağı zolağında, dəniz səviyyəsindən 800-1000 m hündürlükdə, daşlı yerlərdə bitir. Dağlıq bölgələrdə açıq sahələrdə, çınqıllı, daşlı qayalarda bitir.
Naxçıvan, Ordubad və Qarabağda yabanı halda bitir. Nadir bitkidir, Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilməsi məqsədyönlüdür.
Tərkibində kitrə vardır.
- Astracantha karabaghensis subsp. vedica (Takht.) Podlech
- Astracantha vedica (Takht.) Czerep.
- Astragalus karabaghensis subsp. vedicus (Takht.) Takht.
- Astragalus vedicus Takht.