Vardan Aykazn və ya Vardan Haykid (erm. Վարդան Հայկազն; XI əsr – XII əsr) — XI–XII əsrlərdə yaşamış erməni şairi.[1]
| Vardan Aykazn | |
|---|---|
| erm. Վարդան Հայկազն | |
| Doğum tarixi | XI əsr |
| Vəfat tarixi | XII əsr |
| Fəaliyyəti | şair |
| Əsərlərinin dili | erməni dili |
| Janr | ağı |
Vardanın sağ qalmış yeganə əsəri "Ermənilərin mübarək və müqəddəs katolikosu Qriqori Martirofilin ölümü ilə bağlı dəfn elegiya"sıdır (erm. «Տաղ գերեզմանական վասն փոխման երանեալ եւ սուրբ Կաթողիկոսին Հայոց Գրիգորի Վկայասերի»). "Elegiya" 1105-ci ildə bütün ermənilərin katolikosu II Qriqori Martirofilin vəfatı münasibətilə yazılmışdır və erməni ədəbiyyatında ilk bioqrafik poemadır.[2][3] Bu əsər müəllifin vətənpərvərlik hisslərini aydın şəkildə ifadə edir. Vardan Ermənistandakı vəziyyətdən həyəcanla danışır, katolikosun ölümünü milli faciə kimi təqdim edir.[4] Göründüyü kimi, Vardanın "Elegiya"sı Nerses Şnoralinin "Edessanın tutulması haqqında elegiya"sının yaranmasına müəyyən təsir göstərmişdir.[4][5]
Klassik erməni dili ilə danışıq dilinin qarışığında, səkkiz hecalı sətirlərlə yazılmışdır. Bu əsərdə Qriqor Magistrosun yaradıcılığının təsiri hiss olunur.[2] Ümumilikdə 394 misradan ibarətdir, sonuncu ikisi dövrümüzə qədər gəlib çatmamışdır.[4][5]
- Matenadaran № 2496
- ↑ // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- ↑ 1 2 A. J. Hacikyan, G. Basmajian, E. S. Franchuk, N. Ouzounian. The Heritage of Armenian Literature: From the sixth to the eighteenth century. Detroit, MI: Wayne State University Press. 2002. 362. ISBN 0814330231.
- ↑ Культура // Армянская Советская Энциклопедия . 13. 1987. 489.
- ↑ 1 2 3 Казинян А. Панегирик в средневековой армянской литературе. (PDF) // журнал «Эчмиадзин». № 10. 1984. 59. 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 Мнацаканян А. Ш. Нерсес Шнорали, Элегия на взятие Эдессы. (PDF) // Вестник общественных наук АН АрмССР. № 2. 1973. 97—103. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF).