Vaxt (türk. Vakit) — İstanbulda çıxan gündəlik qəzet. Qəzet ilk dəfə 15 may 1875-ci ildə[1] Diyarbəkirdən olan Filip Əfəndi (1828-1900) tərəfindən İstanbulda Kamalzadə Lastik Səid bəyin redaktorluğu ilə nəşr edilmişdir. Qəzetin redaksiyası öncə Han-ı Halildə yerləşirdi, lakin sonradan Bab-ı Əli küçəsi 54 ünvanına köçdü.[1]
| Vaxt | |
|---|---|
| türk. Vakit | |
.jpg) Qəzetin 4 avqust 1931-ci il sayında yayımlanmış xəbər | |
| Növ | gündəlik |
| Təsisçi | Diyarbəkirli Filip Əfəndi |
| Redaktor | Kamalzadə Lastik Səid bəy |
| Yaranma tarixi | 15 may 1875 |
| Dil | türk dili |
| Nəşrini dayandırıb | 1949 |
| Baş ofis | |
| Şəhər | İstanbul |
| Ölkə |
 Türkiyə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1917-ci ildə Əhməd Emin bəy (Yalman) Gödəsli Mehmed Asım bəylə (Bizimlə) ortaq olaraq qəzetin imtiyazını öz üzərinə götürdü. Qəzetin idarə olunması və çapı üçün Cağaloğludakı Əhmədi mətbəəsi və yuxarı mərtəbədəki bütün avadanlığı və avadanlıqları 50 lirəyə icarəyə götürülüb. Beləliklə, “Vakit” qəzeti 1917-ci il oktyabrın 22-də Əli Naci Karacanın redaktorluğu ilə yenidən nəşr həyatına başladı. Qəzetin redaksiya heyətində Necmeddin Sadık, Kazım Şinasi və Ruşen Eşref iştirak ediblər. Ziya Göyalp, Hüseyin Cahid, Xalide Edip kimi adlar da ictimaiyyətə demək istədikləri bir şey olanda Vakit sütunlarına üstünlük verirdilər.[2] Ziya Gökalpın “Yeni Məcmua” köşə yazılarında irəli sürdüyü ərəblərə istiqlal ideyası “Vakit” qəzetində də dərc olunub.[2] “Vakit” İttihad və Tərəqqi təşkilatına qarşı təkbaşına mübarizə aparan bir qəzet oldu.[3]
O zaman İstanbulda Vakitdən başqa “Təsvir”, “Tanin”, “Sabah”, “İkdam”, “Tərcüman” qəzetləri nəşr olunurdu. “Vakit” qəzeti 20 sentə satılırdı.[2] 1918-ci ildə qəzet Cağaloğlunun aşağı hissəsində yerləşən beşmərtəbəli binaya köçür. Almaniyadan yeni mətbəə gətirildi.[4]
“Vakit” qəzetinin o zaman çox uğurlu olmasına və aparıcı rol oynamasına baxmayaraq, ortağı Mehmet Asımın qardaşı Haqqı Tarık bəylə bəzi fikir ayrılıqları və baş redaktor Enis Tahsinin qəzetin siyasi yazarı Əhməd Şükrü ilə birlikdə getməsi səbəbindən Əhməd Emin öz payını Mehmet Asıma sataraq 12 manatlıq şərikliyi tərk edib, ortağı Mehmet Asımdan ayrıldı. "Vətən" qəzeti 26 mart 1923-cü ildə nəşr olunmağa başladı.[5]
1934-cü ilə qədər Vakit, 1934-cü ilin oktyabrından 1938-ci ilin dekabrınadək “Kurun”, 1948-ci ilin yanvarından 1949-cu ilin dekabrına qədər “Yeni Gazete” kimi nəşr olundu. İşçi heyətinin yazıçı və rejissorları arasında Enis Tahsin Til, Hakkı Tarık Us, Ahmet Rasim, Ahmet Şükrü Esmer, Ömer Rıqqı Əhtəmə Doğru, Sevekri Ahtem Saqqıza kimi adlar var idi. Ragıp Önen, Fikrət Adil, İsmail Safa, Osman Camal Kaygılı, Kamal Ahmet. Bundan əlavə, Rəşad Nuri Güntəkin və Refik Halitin məqalələri də dərc olunub.
- ↑ 1 2 "Filip Efendi" (PDF). 1950. 16 Ocak 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 3 Yalman, 1997. səh. 355-357
- ↑ Yalman, 1997. səh. 378
- ↑ Yalman, 1997. səh. 365
- ↑ Yalman, 1997. səh. 834-835
- Yalman, Ahmet Emin. Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. 1997.