VI Juan (port. João VI de Portugal; 13 may 1767[1][2], Lissabon, Portuqaliya krallığı – 10 mart 1826[1][2], Lissabon, Portuqaliya krallığı) — Portuqaliya və Braziliya kralı. Onun hakimiyyəti dövründə Fransa işğalları, kral ailəsinin Braziliyaya köçməsi və Braziliyanın müstəqilliyi kimi əlamətdar hadisələr baş vermişdir.
| VI Juan | |
|---|---|
_-_cores_compensadas.jpg) | |
| 20 mart 1816 – 10 mart 1826 | |
| Əvvəlki | I Mariya |
| Sonrakı | IV Pedru |
| 20 mart 1816 – 12 oktyabr 1822 | |
| Əvvəlki | I Mariya |
| Sonrakı | I Pedru |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 13 may 1767[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 mart 1826[1][2] (58 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | kral |
| Atası | III Pyotr |
| Anası | I Mariya |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Braqanza sülaləsi |
| Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
|
|
|
| Təltifləri |
               |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1767-ci ildə Dom Pedro və kraliça I Mariyanın oğlu olaraq doğulmuşdur. Əslində taxtın varisi deyildi, lakin böyük qardaşlarının erkən ölümü səbəbilə varis oldu. Anası I Mariya ruhi xəstəliyə tutulduğuna görə 1799-cu ildən etibarən regent olaraq ölkəni idarə etməyə başladı. 1807-ci ildə Napoleon ordularının Portuqaliyanı işğal etməsi təhlükəsi qarşısında kral ailəsi və hökumət Lissabondan qaçaraq Braziliyaya - o zaman Portuqaliyanın koloniyası olan bu ölkəyə sığındılar. 1808-1821-ci illərdə Portuqaliyanın faktiki paytaxtı Rio-de-Janeyro oldu. Bu, Avropa monarxiyasının Avropa xaricinə köç etdiyi yeganə nümunədir.
9 iyun 1785-ci ildə İspaniya kralı IV Karlın qızı Karlota Joakina ilə evləndi. Cütlüyün 9 övladı dünyaya gəldi.
- Mariya Tereza, İspaniya taxt-tacının Karlist kraliçası
- Fransisko Antonio (1795-1801)
- Mariya İzabella, İspaniya kraliçası
- I Pedru, Braziliya imperatoru
- Mariya Fransiska, İspaniya taxt-tacının Karlist kraliçası
- İzabella Mariya, infanta
- I Miquel, Portuqaliya kralı
- Mariya Assunsan (1805-1834)
- Anna Xesus (1806-1857)
1815-ci ildə Braziliya koloniyalıq statusundan çıxarılaraq "Portuqaliya, Braziliya və Alqavre Birləşmiş Krallığı" yaradıldı. Juan 1816-cı ildə rəsmi olaraq kral elan olundu. Lakin 1822-ci ildə oğlu Pedro, Braziliyada müstəqillik elan edərək I Pedro adı ilə yeni imperator oldu. VI Juan bu hadisəni qəbul etmək məcburiyyətində qaldı.
VI Juan 1826-cı ildə vəfat etdi. Onun ölümündən sonra Portuqaliya taxtı üzərində mübahisələr başladı və bu, ölkədə bir neçə vətəndaş müharibəsinə səbəb oldu.
- Сарайва Жозе Эрману[порт.]. История Португалии. Национальная история (2000 nüs.). М.: Весь мир. пер с порт. 2007 [História Concisa de Portugal]. ISBN 978-5-7777-0360-6.
- Games Laurentino. 1808. São Paulo: Planeta. 2007. ISBN 978-8-576-65320-2.
- Pedreira Jorge; Costa Fernando Dores. D. João VI: Um príncipe entre dois continentes. São Paulo: Şablon:Нп5. 2008. ISBN 978-8-535-91189-3.
- Souza Laura de Mello e[порт.]. O sol e a sombra : política e administração na América portuguesa do século XVIII. São Paulo: Companhia das Letras. 2006. ISBN 85-359-0907-9.
- Strobel Thomas. A “Guerra das Laranjas” e a “Questão de Olivença” num contexto internacional. München und Ravensburg: GRIN Verlag[alm.]. 2008. ISBN 36-401-5339-1.
- ↑ 1 2 3 4 John VI // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 Lundy D. R. Dom João VI de Bragança, Rei de Portugal e Brasil // The Peerage (ing.).