Uzunsaplaq palıd (lat. Quercus robur subsp. pedunculiflora) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinin yay palıdı növünə aid bitki yarımnövü.
| Uzunsaplaq palıd | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Yarımnöv: Uzunsaplaq palıd |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Qafqaz (Gürcüstan) və Qərbi Avropada təbii halda yayılmışdır.
Samur-Dəvəçi, Kür-Araz düzənliyi, Alazan-Əyriçay dərəsi, Lənkəran və Kür düzənliklərində rast gəlinir.
Azərbaycanın nadir bitkisidir. LC.
Dağ yamaclarında qarışıq meşələrdə çay sahillərindən kənarda rast gəlinir.
Arealı genişdir, ancaq fərdərin populyasiyada yerləşməsi seyrəkdir.
Hündürlüyü 40 m olan geniş çətirli ağacdır. Yarpaqları qalın dərivıarı, uzunsov olub, kənarları oyuqvarı qeyri-bərabər dərin dilimlidir. Zoğları çılpaq, bozumtul-qəhvəyi rəngdədir. Yarpaqlarının uzunluğu 5-15 sm, eni 5-9 sm, tərs yumurtavarı, uzunsov olub, uc tərəfdən sıxılmış (daralmış), dərivarı, bərk, üst tərəfdən tünd-yaşıl, çılpaq və ya nazik sıx tüklərlə örtülmüş, oturacaqdan çox da iri olmayan qulaqcığa malik olub, ürəkvarı və ya zəif pazvarıdır. Kənarları oyuqvarı qeyri-bərabər dərin dilimlidir Üç tərəfdən enli, küt, gödək, dilimli, hər tərəfdən 3-7, enli, küt, gödək və ya uzun, forma və ölçücə bir-birinə oxşamayan dilimlərə malikdir. Oyuqların arası yarpaqların eninə görə 1/4-dən 3/4-ə qədər çatır. Yarpaqların saplağı 0,5-1,5 sm uzunluqdadır. Meyvələr 3-8 sm uzunluqda, yoğun saplaqlar üzərindədir. Qozalar 3-4 sm uzunluqda, dar silindr formalı, çanaqcıqlardan çölə çıxandır. Çanaqcıqlar kasa formalı, yoğun və dərindir. Pulcuqlar qısa, küt, enli üçbucaqşəkilli və ya dairəvi olub, çanaqcıqların ətrafına düzülmüşdür. Çanaqcıqlar və pulcuqlar sıx qonur tüklərlə örtülmüşdür. Çiçəkləməsi yarpaqlanma ilə birgə mart-aprel ayında başlayır. Qozası oktyabr-noyabr aylarında yetişir.
Təbiətdə toxumla çoxalır.
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Mədəni şəraitdə becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilməsi tövsiyə olunur.
- Quercus brutia subsp. pedunculiflora (K.Koch) O.Schwarz
- Quercus pedunculata subsp. pedunculiflora (K.Koch) Maire & Petitm.
- Quercus pedunculata var. pedunculiflora (K.Koch) Stoj. & Stef.
- Quercus pedunculiflora K.Koch
- Quercus pedunculiflora var. typica A.Camus
- Quercus erucifolia Steven
- Quercus erucifolia subsp. longipes (Steven) O.Schwarz
- Quercus erucifolia subsp. pinnatipartita (Boiss.) O.Schwarz
- Quercus haas var. atrichoclados Borbás & Bornm.
- Quercus haas var. pinnatipartita Formánek
- Quercus kurdica Wenz.
- Quercus longipes Steven
- Quercus mestensis Bondev & Gancev
- Quercus pedunculata f. erucifolia (Steven) Medw.
- Quercus pedunculata f. glabrecens Medw.
- Quercus pedunculata var. longipetiolata Medw.
- Quercus pedunculata f. longipetiolata Medw.
- Quercus pedunculata var. pinnatipartita Boiss.
- Quercus pedunculiflora var. erucifolia (Steven) Gagnidze
- Quercus pedunculiflora f. glaucescens Medw.
- Quercus pedunculiflora var. pinnatipartita (Boiss.) A.Camus
- Quercus pedunculiflora var. virescens K.Koch
- Quercus petraea f. pinnatifida Cristur.
- Quercus pinnatipartita (Boiss.) O.Schwarz
- Quercus robur var. erucifolia (Steven) Asch. & Graebn.
- Quercus robur subsp. longipes (Steven) Hedge & Yalt.