Ultra Yüngül Aviasiya

Haqqında

Ultra Yüngül Aviasiya deyərkən: sərnişin sayı bir və ya iki şəxsdən artıq olmayan, ağırlığı 495 kq-dan az olan , motorlu və ya motorsuz, yumşaq və ya sərt qanadlı aviasiya növüdür. Paraşüt, ultra yüngül təyyarələr, aerostat, hava şarları və pilotsuz idarə olunan texnika bu kateqoriyaya daxil deyildir. Ümumi qəbul edilmiş qanunlara əsasən ultra yüngül aviasiyaya əsas iki şərt əsasında uçuş aparatı daxil edilir.

Ümumi çəkisi 495 kq-dan artıq olmayan (xilasetmə vasitələrini nəzərə alınmadan) uçuş aparatları
Maksimal sürəti 65 km/s -də yuxarı olmayan uçuş aparatları

Bu qaydalar ölkələrə görə dəyişə bilər. Bundan əlavə, Ultra Yüngül Aviasiya motorlu və motorsuz olaraq da iki hissəyə bölünür.

Motorsuz uçuş aparatları

Deltaplan

Deltaplan və ya Deltaqanad - Delta hərfi formalı uçuş aparatı.

Deltaplanlar idmançı və ya həvəskarın hazırlıq kateqoriyasına görə bir neçə yerə bölünür.

Təlim - Kursant və ya təlimçilər üçün nəzərdə tutulmuş, yelkən hissəsi daha böyük olan qurğudur. Kursantın səhvlərini bağışlayır və təlim keçmək üçün uyğundur. Sürəti digərlərinə nəzərən daha azdır və ağırdır. Bir və iki yerlik ola bilər.
Həvəskar - Təlim aparatlarına nəzərən daha yüngül və çevikdir. Təcrübəli pilotlar üçün nəzərdə tutulur, təcrübə tələb edir.
İdman - Təlim və həvəskar tipli deltaplanlardan daha yüngül və sürətlidir. Səhvləri bağışlamır. İstehsalında karbondan daha çox istifadə edilir.

Paraplan

Yümşaq qanadlı, paraşütə bənzər formalı lakin, paraşütdən fərqli olaraq sərbəstdüşmə ilə yox, termiki hava axınları ilə idarə olunan uçuş aparatı.

Əzələ gücünə hesablanmış uçuş aparatı

Adətən pilotun əzələ gücü ilə hərəkətə gələn və idarə olunan uçuş aparatıdır. Təyyarə sxeminə uyğun, lakin ultra yüngül materiallardan hazırlanmış qurğudur. Pedalları sıxmaqla, zəncir vasitəsi ilə pərə dartı qüvvəsi verilir və beləcə müəyyən sürətdən sonra qurğu yerdən ayrılır.

Motorlu uşuş aparatları

Mikro təyyarə

Kiçik motorla təchiz edilmiş, kiçik ölçülü uçuş aparatı. Bəzən motorların adından Kri Kri də deyilir.

Motodeltaplan

Motorlu deltaplan. Kiçik həcmli aviasiya motorları ilə təchiz edilmiş uçuş qurğusudur. Motorsuzdan versiyadan həm də daimi təkərlərin olması, çəkisinə görə fərqlənir. Moto deltaplan aviamexaniki işlərin, Kənd Təsərrüfatı işlərinin görülməsində, aerofotoçəkilişdə və s. istifadə olunur. Bəzi ölkələrin, moto deltaplan hərbiləşmiş dəstəsi də vardır.

Maskit (Kiçik motorlu deltaplan)

Moskit tipli motorla təchiz edilmiş, lakin təkərsiz deltaplandır. Yəni, yer səthi ilə sadəcə pilotun ayaqları təmas edir. Moskit motoru deltaplana sürət və hündürlük yığmaqda istifadə edilir. İşləyərkən çıxardığı səsə görə belə adlanır.

Motoparaplan

Motorlu paraplan. Hava axımları və relyefdən asılı olmamaq üçün motor ilə təchiz edilmiş paraplandır. Pilotun kürəyinə bərkidilmiş pərvanə ilə hərəkətə gəlir.

Ultra yüngül helikopter

Avtojir

Yarı təyyarə yarı helikopter formalı hər ikisinin üstünlüklərindən istifadə edən, gödək qanadlı uçuş vasitəsidir. Aşağı sürətli uçuşu, idarəetmənin asanlığına görə fərqlənir.

Azərbaycanın ultra yüngül aviasiya tarixi

Ultra yüngül aviasiya aparatları Azərbaycanda ilk dəfə Qax rayonunda həvəskar pilotlar tərəfindən idarə olunan motodeltaplan olaraq qeydə alınıb. 2012-ci ildə FAİREX federasiyasının təşkilatçılığı ilə Hacıqabul rayonu ərazisində deltaplan təlimləri keçirilmişdir.