Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı

  • Məqalə
  • Müzakirə

Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı (ukr. Организація українських националистив, Rom: Orqanizatsiya ukrayinskix natsionalistiv) — Ukraynanın millətçi siyasi təşkilatı. Təşkilat 1929-cu ildə Vyanada yaradılıb və ilk dəfə Ukrayna Hərbi Təşkilatı, kiçik radikal sağçı qruplar və Dmitro Dontsov, Yevhen Konovalets, Mikola Stoborski kimi sağçı Ukrayna millətçiləri və ziyalıları arasında bir ittifaq kimi yaranmışdır[1]. Təşkilatın məqsədi Polşa, Çexoslovakiya və Rusiyadakı etnik ukraynalıların ərazilərində xarici və daxili düşmənlərə qarşı zorakılıq və terror yolu da daxil olmaqla bütün yollarda daxil olmaqla müstəqil Ukrayna dövləti yaratmağa çalışmaq idi[2][3].

Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı
ОУН, OUN, ОУН
Організація українських нацiоналiстiв
Loqonun şəkli
Yaranma tarixi 1929
kmoun.info
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Tarixi və ideoloji əsaslar
  • 2 Həmçinin bax
  • 3 İstinadlar
  • 4 Ədəbiyyat
  • 5

Tarixi və ideoloji əsaslar

UMT 1929-cu ildə Ukrayna Hərbi Təşkilatının (УВО), bir sıra gənclər təşkilatlarının və ukraynalı siyasi mühacirlərin birləşməsi nəticəsində yaranmışdır.[4] Onun əsas ideoloji lideri və ilk nəzəriyyəçilərindən biri Dmitro Dontsov olmuşdur. Dontsovun irəli sürdüyü "inqilabi millətçilik" ideyası təşkilatın fəaliyyət istiqamətinə təsir göstərmişdi. UMT-ın yaranmasına təkan verən əsas səbəblərdən biri Polşa dövlətinin qərbi Ukrayna ərazisində aparılan assimilasiya və repressiya siyasəti idi.[5][6]

1930-cu illərdə UMT əsasən Polşa, Çexoslovakiya və Rumıniyada yaşayan ukraynalılar arasında fəaliyyət göstərirdi. [7][8]Bu dövrdə təşkilat silahlı partizan dəstələri yaratdı, Polşa idarəçilərinə və hüquq-mühafizə orqanlarına qarşı hücumlar təşkil etdi və Ukrayna məktəblərinin müdafiəsi və milli mədəniyyətin qorunması üçün təbliğat apardı. 1934-cü ildə Polşanın daxili işlər naziri Bronislav Peratskinin UMT tərəfindən öldürülməsi beynəlxalq rezonans doğurdu. Bu hadisədən sonra təşkilat qadağan olundu və üzvlərinə qarşı genişmiqyaslı təqiblər başlandı.[9]

1940-cı ildə təşkilat iki yerə bölündü[10]:

  • UMT-M (Andrey Melniçenkoin rəhbərliyi ilə) – daha mühafizəkar, Almaniya ilə daha ehtiyatlı əməkdaşlıq tərəfdarı.
  • UMT-B (Stepan Banderanın rəhbərliyi ilə) – daha radikal və inqilabi metodlara üstünlük verən qrup.

Bu parçalanma təşkilatın sonrakı illərdəki fəaliyyətinə ciddi təsir göstərdi.

1941-ci ildə Nasist Almaniyası SSRİ-yə hücum etdikdən sonra UMT-B Lvovda müstəqil Ukrayna dövlətini elan etdi. [11][12] Lakin Almaniya bu təşəbbüsü tanımadı və Bandera, eləcə də onun tərəfdarları həbs olundu. Bu dövrdə OUN-un silahlı qanadı olan Ukrayna Üsyan Ordusu (UÜO, УПА) formalaşdırıldı. UÜO Alman və Sovet qüvvələrinə qarşı mübarizə apardı, 1943–1945-ci illərdə Volın qətliamı kimi hadisələrdə polyaklara qarşı genişmiqyaslı zorakılıqlarda iştirak etdi, 1950-ci illərə qədər Qərbi Ukrayna meşələrində partizan mübarizəsi aparmağa davam etdi.[13][14]

Sovet hakimiyyəti dövründə OUN və onun üzvləri "faşistlər", "xalq düşmənləri" kimi təqdim olunurdu. Təşkilat və onun hərbi qanadı ilə mübarizə məqsədilə NKVD və daha sonra KQB xüsusi əməliyyatlar həyata keçirmişdi. Stepan Bandera 1959-cu ildə Münhendə KQB agenti tərəfindən öldürüldü.[15][16]

1991-ci ildə Ukraynanın müstəqillik qazanmasından sonra UMT və UÜO-nun fəaliyyəti yenidən qiymətləndirilməyə başlandı. Xüsusilə Qərbi Ukraynada bu təşkilatlar milli azadlıq uğrunda mübarizənin simvolu kimi qəbul edilir. 2015-ci ildə Ukrayna parlamenti OUN və UÜO döyüşçülərinə "müstəqillik uğrunda mübarizə iştirakçıları" statusu verdi. Bununla belə, təşkilatın bəzi fəaliyyətləri, xüsusən Holokost və polyaklara qarşı zorakılıqlar kontekstində beynəlxalq miqyasda mübahisəli olaraq qalır.[17]

Həmçinin bax

  • Ukrayna–Polşa münasibətləri
  • Volin qırğını

İstinadlar

  1. ↑ Shekhovtsov, Anton. "The Creeping Resurgence of the Ukrainian Radical Right? The Case of the Freedom Party". Europe-Asia Studies. 63 (2). March 2011: 207–210. doi:10.1080/09668136.2011.547696.
  2. ↑ Rudling, Per Anders. "The Cult of Roman Shukhevych in Ukraine: Myth Making with Complications". Fascism. 5 (1). 2016: 31. doi:10.1163/22116257-00501003. ISSN 2211-6249. 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-17. Founded in 1929, the OUN was the largest and most important Ukrainian far-right organization. Explicitly totalitarian, the movement embraced the Führerprinzip, a cult of political violence, racism, and an aggressive anti Semitism. It sought the establishment of Ukrainian statehood at any price..
  3. ↑ Myśl Polska. "Konferencja "Polska-Ukraina: przyjaźń i partnerstwo; OUN-UPA: hańba i potępienie". Nie Ma Zgody Na Kłamstwo (There's No Agreement to Accept a Lie). Federacja Organizacji Kresowych. 17 May 2008. 28 December 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 December 2016. Dr Georges Digas przekazał zebranym interesujące informacje na temat pracy aparatu sprawiedliwości w ZSRR, który zajmował się OUN-UPA po 1944 roku. Według danych oficjalnych, pod wpływem OUN pozostawało podczas wojny ok. 300 tys. Ukraińców, z czego w walkach z NKWD i Armią Czerwoną (do 1950 r.) zginęło 120 tys., 60 tys. uciekło na Zachód, a ok. 80 tys. wywieziono na Syberię.
  4. ↑ "Державний архів Львівської області". 5 January 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 December 2016.
  5. ↑ Snyder, Timothy. The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999. Yale University Press. 2004. səh. 143. ISBN 978-0-300-10586-5. The OUN was an illegal, conspirational, and terrorist organization bound to destroy the status quo. The OUN counted on German help ... Germany was the only possible ally.
  6. ↑ Katchanovski, Ivan. "The Organization of Ukrainian Nationalists, the Ukrainian Insurgent Army, and the Nazi Genocide in Ukraine". Paper Presented at the "Collaboration in Eastern Europe During World War II and the Holocaust" Conference, Center for Advanced Holocaust Studies, United States Holocaust MemorialMuseum & Vienna Wiesenthal Institute for Holocaust Studies. 2013. The OUN and the UPA can both be classified as terrorist organizations because their actions correspond to academic definitions of terrorism as the use of violence against civilians by non-state actors in order to intimidate and to achieve political goals.
  7. ↑ Delphine, Bechtel. The Holocaust in Ukraine – New Sources and Perspectives – The 1941 pogroms as represented in Western Ukrainian historiography and memorial culture (PDF). United States Holocaust Memorial Museum. 2013. 3, 6. Some Ukrainian immigrant circles in Canada, the United States, and Germany had been active for decades in trying to suppress the topic and reacted to any testimony about Ukrainian anti-Jewish violence with virulent diatribes against what they dismissed as 'Jewish propaganda' ... the Ukrainian Insurrectional Army (UPA), which was responsible for ethnic “cleansing” actions against Poles and Jews in Volhynia and Galicia.
  8. ↑ Plokhy, Serhii. The Gates of Europe: A History of Ukraine. New York: Basic Books. 2015. 320. The Ukrainian Insurgent Army, which had close to 100,000 soldiers at its height in the summer of 1944, was fighting behind the Soviet lines, disrupting Red Army communications and attacking units farther from the front ... Among the UPA's major successes was the killing of a leading Soviet commander, General Nikolai Vatutin. On 29 February 1944, UPA fighters ambushed and wounded Vatutin as he was returning from a meeting with subordinates in Rivne, the former capital of the Reichskommissariat Ukraine. He died in Kyiv in mid-April. Khrushchev, who attended Vatutin's funeral, buried his friend in the government center of Kyiv ... not all the UPA fighters shared the nationalist ideology or belonged to the OUN.
  9. ↑ Rudling, Per Anders. The Return of the Ukrainian Far Right: The Case of VO Svoboda // Wodak and Richardson (redaktor). Analysing Fascist Discourse: European Fascism in Talk and Text. New York: Routledge. 2013. 229–235. During the Cold War, US, West German, and British intelligence utilized various OUN wings in ideological warfare and covert actions against the Soviet Union (Breitman and Goda, 2010: 73–98; Breitman, Goda, Naftali and Wolfe, 2005). Funded by the CIA, which sponsored Lebed's immigration to the United States and protected him from prosecution for war crimes, OUN(z) activists formed the core of the Proloh Research and Publishing Association, a pro-nationalist semi academic publisher.
  10. ↑ Christopher Gilley (2006). A Simple Question of 'Pragmatism'? Sovietophilism in the West Ukrainian Emigration in the 1920s Arxivləşdirilib 30 sentyabr 2007 at the Wayback Machine Working Paper: Koszalin Institute of Comparative European Studies pp. 6–13
  11. ↑ "Organization of Ukrainian Nationalists". Internet Encyclopedia of Ukraine. İstifadə tarixi: 1 May 2024.
  12. ↑ Orest Subtelny. (1988). Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press. pp. 441–446.
  13. ↑ Snyder, Timothy. "'To Resolve the Ukrainian Problem Once and for All': The Ethnic Cleansing of Ukrainians in Poland, 1943–1947". Journal of Cold War Studies. 1 (2). 1999: 117. doi:10.1162/15203979952559531. ISSN 1520-3972. JSTOR 26925017. In interwar Poland, the Ukrainian nationalist OUN was a far smaller party than the moderate UNDO.
  14. ↑ Compilation of various authors. "Ukrainian Fascism". A compilation of articles by various US, Canadian and European authors describing the role of various fascist organizations in Ukraine, from WW-II collaborationists (OUN-UPA, Waffen-SS Galizien, etc.) to present day neo-Nazis. 2019. səh. 257. Before the war, the moderate UNDO party was more important among Ukrainians in Poland than the radical nationalists of the OUN. See Grzegorz Rossolinski-Liebe, 'The 'Ukrainian National Revolution' of 1941'.
  15. ↑ Shekhovtsov, Anton. "The Creeping Resurgence of the Ukrainian Radical Right? The Case of the Freedom Party". Europe-Asia Studies. 63 (2). March 2011: 207–210. doi:10.1080/09668136.2011.547696.
  16. ↑ Rudling, Per Anders. The Return of the Ukrainian Far Right: The Case of VO Svoboda (PDF) // Wodak and Richardson (redaktor). Analysing Fascist Discourse: European Fascism in Talk and Text. New York: Routledge. 2013. 229–235.
  17. ↑ Brown, Kate. A Biography of No Place (ingilis). Harvard University Press. 2009. səh. 214. ISBN 978-0-674-02893-7. … OUN), a nationalist, terrorist organization which had plotted to create an independent Ukrainian state in eastern Poland and carried out the assassination of several Polish leaders in interwar Poland. The OUN had many factions and was rife with ideological disputes, but on the whole it harmonized with the fascist, integral-nationalist, anticommunist, and antisemitic profile of German National Socialists.

Ədəbiyyat

  • Armstrong, John. Ukrainian Nationalism. New York: Columbia University Press. 1963.
  • Breitman, Richard. "Himmler and the 'Terrible Secret' among the Executioners". Journal of Contemporary History. 26 (3/4). 1991: 431–451. doi:10.1177/002200949102600305. ISSN 0022-0094. JSTOR 260654.
  • Gomza, I. (2015). Elusive Proteus: A study in the ideological morphology of the Organization of Ukrainian Nationalists. Communist and Post-Communist Studies, 48(2/3), 195–207.
  • Himka, John Paul. Ukrainian Nationalists and the Holocaust. Stuttgart: ibidem. 2021. ISBN 978-3-8382-1548-8.
  • Himka, John Paul, Dieckmann, Christoph; Zeltser, Arkadi (redaktorlar ), "John Paul Himka: What Were They Thinking? The Attitude of the Organization of Ukrainian Nationalists toward the Jews", Distrust, Animosity, and Solidarity Jews and Non-Jews during the Holocaust in the USSR, Jerusalem: Yad Vashem, 2021, 31–60, ISBN 978-965-308-644-9
  • Himka, John Paul. "The Organization of Ukrainian Nationalists and the Ukrainian Insurgent Army: Unwelcome Elements of an Identity Project". Ab Imperio. 2010 (4). 2010: 83–101. doi:10.1353/imp.2010.0101.
  • Kopstein, Jeffrey S. Pogroms // Key Concepts in the Study of Antisemitism. Cham: Springer International Publishing. 3 December 2020. 215–228. doi:10.1007/978-3-030-51658-1_17. ISBN 978-3-030-51657-4.
  • Jonathan Levy, The Intermarium: Wilson, Madison, & East Central European Federalism.
  • Lower, Wendy. Axis collaboration, Operation Barbarossa, and the Holocaust in Ukraine // Alex J. Kay; Jeff Rutherford; David Stahel (redaktorlar ). Nazi Policy on the Eastern Front, 1941: Total War, Genocide, and Radicalization. University of Rochester Press. 2012. ISBN 978-1-58046-407-9.
  • Paul Robert Magocsi (1989), Morality and Reality: the Life and Times of Andrei Sheptytskyi, Edmonton Alberta: Canadian Institute of Ukrainian Studies, University of Alberta, ISBN 0-920862-68-3.
  • McBride, Jared. "Peasants into Perpetrators: The OUN-UPA and the Ethnic Cleansing of Volhynia, 1943–1944". Slavic Review. 75 (3). 2016: 630–654. doi:10.5612/slavicreview.75.3.063 (inactive 23 January 2025).
  • Marchuk, Ihor. Ростислав Волишин [Rostyslav Volyshyn] (ukrayna). Toronto, Lviv: Litopys UPA. 2012. səh. 128. ISBN 978-1-897431-41-2.
  • Marples, David R. Heroes and Villains: Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest, New York: Central European University Press. 2007. səh. 386. doi:10.1515/9786155211355. ISBN 9786155211355. JSTOR 10.7829/j.ctt2jbn86. LCCN 2008028692.
  • Grzegorz Motyka (2005), Służby bezpieczeństwa Polski i Czechosłowacji wobec Ukraińców (1945–1989), Instytut Pamięci Narodowej, Warsaw, ISBN 83-89078-86-4.  (pol.)
  • Motyka, Grzegorz. Ukraińska partyzantka 1942–1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii [Ukrainian partisans 1942–1960. Activities of the Organization of Ukrainian Nationalists and the Ukrainian Insurgent Army] (polyak). Warsaw. 2006.
  • Motyka, Grzegorz. From the Volhynian Massacre to Operation Vistula: The Polish-Ukrainian Conflict 1943–1947. FOKUS. 6. Paderborn: Brill Publishers. 11 November 2022. 321. ISBN 9783657795376. ISSN 2698-5020. LCCN 2023400821.
  • Motyl, Alexander J. The turn to the right : the ideological origins and development of Ukrainian nationalism, 1919-1929. East European monograph series. 65. New York: Columbia University Press. 1980. ISBN 9780914710585.
  • Rossoliński-Liebe, Grzegorz. "The 'Ukrainian National Revolution' of 1941. Discourse and Practice of a Fascist Movement". Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History (ingilis). 12 (1). 2011: 83–114. doi:10.1353/kri.2011.a411661.
  • Rossoliński-Liebe, Grzegorz. "Debating, Obfuscating and Disciplining the Holocaust: Post-Soviet Historical Discourses on the OUN-UPA and other Nationalist Movements". East European Jewish Affairs (ingilis). 42 (3). 2012: 199–241. doi:10.1080/13501674.2012.730732.
  • Rossoliński-Liebe, Grzegorz. Stepan Bandera: The Life and Afterlife of a Ukrainian Nationalist: Fascism, Genocide, and Cult. Columbia University Press. 2014. ISBN 978-3838266848.
  • Rossolinski-Liebe, Gregorz. The Fascist Kernel of Ukrainian Genocidal Nationalism. The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies. 2402. Pittsburgh: The Center for Russian and East European Studies. 2015. doi:10.5195/cbp.2015.204.
  • Rossoliński-Liebe, Grzegorz (2019). Inter-Fascist Conflicts in East Central Europe: The Nazis, the “Austrofascists,” the Iron Guard, and the Organization of Ukrainian Nationalists. In G. Rossoliński-Liebe & A. Bauerkämper (Eds.), Fascism without Borders: Transnational Connections and Cooperation between Movements and Regimes in Europe from 1918 to 1945 (1st ed., pp. 168–191). Berghahn Books.
  • Rudling, Per Anders. "The OUN, the UPA and the Holocaust: A Study in the Manufacturing of Historical Myths". The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies. Carl Beck Papers. 2107 (2107). 2011. doi:10.5195/cbp.2011.164.
  • Rudling, Per Anders. "Eugenics and racial anthropology in the Ukrainian radical nationalist tradition". Science in Context. 32 (1). 2019: 67–91. doi:10.1017/S0269889719000048. hdl:2043/30799. PMID 31124775.
  • Rudling, Per Anders, Tarnished Heroes. The Organization of Ukrainian Nationalists in the Memory Politics of Post-Soviet Ukraine, Köln: ibidem, 2024, ISBN 978-3-8382-0999-9
  • Shkandrij, M. (2015). The Organization of Ukrainian Nationalists. In Ukrainian Nationalism: Politics, Ideology, and Literature, 1929–1956 (pp. 101–132). Yale University Press.
  • Władysław Siemaszko, Siemaszko Ewa (2000), Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Kancelaria Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Warsaw, tom I i II, 1,433 pages, photos, quells, ISBN 83-87689-34-3.  (pol.)
  • Snyder, Timothy. "The Causes of Ukrainian-Polish Ethnic Cleansing 1943" (PDF). Past & Present (179). 2003: 197–234. doi:10.1093/past/179.1.197.
  • Subtelny Orest , Ukraine: A History, Toronto: University of Toronto Press, 1988, ISBN 0-8020-5808-6.
  • Wilson Andrew, The Ukrainians: Unexpected Nation, New Haven: Yale University Press, 2000, ISBN 0-300-08355-6.
  • Миколайович Антонюк Ярослав, "СБ ОУН на Волині." Луцьк : «Волинська книга», 2007. – 176 с.
  • Миколайович Антонюк Ярослав, "СБ ОУН(б) на Волині таЗахідному Поліссі (1946–1951)" : Монографія. – Луцьк: «Надстир'я-Ключі», 2013. – 228 с.

  • Organization of Ukrainian Nationalists webpage in Ukrainian
  • Recent research papers about OUN on Academia.edu
  • Petelycky, Stefan. Into Auschwitz, for Ukraine (PDF). Kashtan Press. 1999. ISBN 978-1-896354-16-3. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 4 January 2021.War memoirs of an OUN veteran.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukrayna_Millətçiləri_Təşkilatı&oldid=8140476"
Informasiya Melumat Axtar