Uğur Kaymazın qətli — 21 noyabr 2004-cü ildə Türkiyədə, Mardinin məhəlləsində polisin evlərinin qarşısında açdığı atəş nəticəsində 12 yaşlı Uğur Kaymazın atası Əhməd Kaymazla birlikdə öldürülməsi hadisəsi. Mardin Valiliyindən verilən ilk açıqlamada qarşıdurma zamanı 2 terrorçunun öldürüldüyü bildirilmişdi.
Uğur Kaymazın qətli | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Tarix | 21 noyabr 2004 |
Törədən(lər) | Təhlükəsizlik Ümumi İdarəsi[d] |
Məhkəmə
Polis məmurları Mehmet Qaraca, Yaşafəddin Açıqgöz, Seydi Əhməd Döngəl və Saleh Ayaz məhkəmədə bəraət almışdılar. İstintaq zamanı bəzi polislərlə birlikdə Mardin Təhlükəsizlik Müdiri Kamal Dönməz də vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır.
Parlamentin İnsan Hüquqları Komissiyası araşdırdığı hadisəni parlamentə gətirmişdi. Parlamentdə işin davam etdiyi müddətdə polis əməkdaşlarının xidmətə bərpa olunması və sonradan başqa yerə təyin edilməsi ilə bağlı təkliflər verilmişdir.
Təhlükəsizlik məqsədilə Əskişəhərdə keçirilən prosesdə araya girən vəkil "Qərəzsiz mühakimə istəyirik" ifadəsini səsləndirdiyi üçün ədalətli məhkəməyə təsir göstərməyə çalışmaqda ittiham edilmiş və ona qarşı iddia qaldırılmışdır.
2015-ci ildə irəli sürülən yenidən araşdırma tələbi Əskişəhər I Ağır Cəza Məhkəməsi tərəfindən heç bir səbəb göstərilmədən rədd edilmişdir.
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Türkiyənin yaşamaq hüququnu pozduğuna qərar vermiş və Makbule Kaymaza 65 min avro maddi təzminat və 50 min avro mənəvi təzminat, Əminə Kaymaza 5 min avro maddi təzminat və 15 min avro mənəvi, Rəşad Kaymaza isə 5 min avro mənəvi təzminat ödənilməsinə qərar verilmişdir. Türkiyə AİHM-nin hadisədə proporsional güc tətbiq edildiyini müdafiə etmişdir.
Nəticəsi
4 avqust 2009-cu ildə Qızıltəpə Bələdiyyəsi Uğur Kaymazın adını daşıyan bulvardakı meydanda heykəl ucaltdırmışdır. Heykəli 2017-ci ildə bələdiyyəyə təyin olunmuş qəyyum Əhməd Odabaşı götürmüşdür. Uğur Kaymazın anası Makbule Kaymaz da 2016-cı ildə qəyyum Əhməd Odabaşı tərəfindən 21 noyabrda, oğlunun öldürüldüyü tarixdə verdiyi ilə bələdiyyədəki işindən azad edilmişdir.
12 yaşında 13 güllə ilə öldürülən Kaymazın hadisə zamanı geyindiyi paltarlar 2012-ci ilin sentyabrında İnqilabçı 78-lər Federasiyasının Ankarada açdığı 12 Sentyabr Utanc Muzeyində sərgilənmişdir.
2012-ci ildə CHP-nin sədr müavini AİHM-nin Uğur Kaymaz işi ilə bağlı suallarına verdiyi cavablarla dövlətin öz tərəfini müəyyən etmək ərəfəsində olduğunu, dövlətin mövqeyinin qətli törədən hüquq-mühafizə orqanlarının, yoxsa yaşamaq hüququ pozulan uşağın tərəfində olduğunu açıqlayacağını bildirmişdi.
Hadisədən sonra adını Sərdar Gökbayraq olaraq dəyişdirən polis məmuru Yaşafəddin Açıqsöz İstanbul Vilayət Polis İdarəsinin Terrorla Mübarizə Şöbəsində vəzifə yerinə yetirərkən 15 iyul çevriliş cəhdi zamanı yaranan qarşıdurmada həlak olmuşdur. Polisin adı Kocaelidə yerüstü keçidə verilmişdir.
Populyar mədəniyyətdə
- Ona zarfsız kuşlar gönderin: Uğur Kaymaz kitabı – , , 1 sentyabr 2010
- Uğur Kaymaz belgeseli (Guan-Di'nin düğünü) – Mədət Dilək, 2005
İstinadlar
- . 20 noyabr 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 iyun 2022.
- . 3 dekabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 17 avqust 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- 2017-08-24 at the Wayback Machine — Avrupa Birliği Bakanlığı
- (PDF). 24 avqust 2017 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 28 sentyabr 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 12 avqust 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 3 Ekim 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 6 dekabr 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- . 14 yanvar 2024 tarixində . İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- [ölü keçid]
- . 10 fevral 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.