7 sentyabr 1996-cı il tarixində, saat 23:15 radələrində (Sakit okean sahili vaxtı ilə) Amerika Birləşmiş Ştatlarının Nevada ştatının Paradays inzibati ərazisində məşhur repçi Tupak Şakura qarşı silahlı sui-qəsd törədilmişdir. İnsident İst-Flaminqo-roud və Koval-leyn küçələrinin kəsişməsində, svetoforun qırmızı işığında gözləyən "BMW" markalı avtomobilə qarşı edilən silahlı basqın nəticəsində baş vermişdir.[1] Hadisə zamanı nəqliyyat vasitəsini idarə edən "Death Row Records" şirkətinin təsisçisi Marion "Şuq" Nayt başından orta dərəcəli xəsarət almışdır. T. Şakur ağır vəziyyətdə Cənubi Nevada Universitet Tibb Mərkəzinə çatdırılmışdır. Həkimlərin səylərinə baxmayaraq, o, 13 sentyabr 1996-cı ildə, saat 16:03-də aldığı çoxsaylı xəsarətlərdən dünyasını dəyişmişdir.
| Tupak Şakurun qətli | |
|---|---|
| Tupak Şakur (öndə) Şuq Nayt ilə (arxada) güllələnməsindən bir neçə dəqiqə əvvəl. | |
| Ümumi məlumatlar | |
| 36°9'54"N, 115°8'58"W | |
| Yeri | Paradays (Nevada, ABŞ) |
| Hücumun hədəfi | Tupak Şakur |
| Tarix |
|
| Silah(lar) | tapança |
| Ölü sayı |
|
| Yaralı sayı |
|
| Törədən(lər) | bilinmir |
| Motiv | bilinmir |
Məhkəmə-tibbi ekspertizanın rəyinə əsasən, T. Şakura 40 kalibrli "Qlok" tipli odlu silahdan dörd atəş açılmışdır. Güllələrdən ikisi döş qəfəsi nahiyəsinə, biri qol nahiyəsinə, digəri isə bud nahiyəsinə tuş gəlmişdir.[2] Qurbanın bədənindən çıxarılan güllələrin ballistik ekspertizası göstərmişdir ki, bütün atəşlər eyni silahdan açılmışdır. Cinayət işi üzrə aparılan istintaq zamanı "Crips" cinayətkar qruplaşmasının üzvü Orlando Anderson əsas şübhəli şəxs qismində nəzərdən keçirilmişdir. Lakin o, hadisədə iştirakını qətiyyətlə inkar etmiş və sübutların kifayət qədər olmaması səbəbindən ittiham olunmamışdır. O. Anderson 1998-ci ildə Kompton şəhərində baş verən ayrı bir kriminal münaqişə zamanı qətlə yetirilmişdir.
Cinayət işi üzrə yeni faktların aşkar edilməsi nəticəsində 29 sentyabr 2023-cü il tarixində, hadisədən 27 il sonra, O. Andersonun yaxın qohumu Dueyn Devis ("Kif D") böyük münsiflər məhkəməsi tərəfindən birinci dərəcəli qətl maddəsi ilə təqsirləndirilərək saxlanılmışdır. İbtidai istintaq orqanlarının əldə etdiyi məlumatlara görə, D. Devis cinayətin təşkilində və icrasında bilavasitə iştirak etmişdir.[3][4]
Tupak Şakur və "Death Row Records" musiqi şirkətinin rəhbəri Marion "Şuq" Nayt 1996-cı il 7 sentyabr tarixində Las-Veqas şəhərindəki (Nevada ştatı) "MGM Grand" əyləncə kompleksində Brüs Seldon və Mayk Tayson arasında keçirilən "WBA" çempionluq titulu uğrunda boks qarşılaşmasını müşahidə etmişlər. Mərkəzi zaldan çıxdıqdan sonra M. Naytın əlaqəli şəxsi, Kompton şəhərindən (Kaliforniya) olan "M.O.B. Pirus" küçə bandasının fəal üzvü Trevon "Tre" Leyn, kompleksin vestibül hissəsində rəqib "South Side Compton Crips" qruplaşmasının nümayəndəsi Orlando Andersonu müəyyən etmişdir.[5]
Həmin ilin iyul ayında O. Anderson və onun təmsil etdiyi qruplaşmanın bir neçə üzvü Leykvud şəhər mərkəzindəki ticarət kompleksinin "Foot Locker" idman geyimləri mağazasında T. Leynə qarşı quldurluq cəhdi göstərmişdilər. T. Leyn bu məlumatı T. Şakura çatdırdıqdan sonra, T. Şakur dərhal O. Andersona qarşı aqressiv mövqe nümayiş etdirmişdir. O, Andersona "South" ("South Side Crips" qruplaşmasına işarə edərək) mənsubiyyətini soruşmuş və müsbət cavab aldıqdan sonra ona güclü zərbə endirərək yerə yıxmışdır. Münaqişə zamanı T. Şakur və M. Naytın ətrafında olan şəxslər də O. Andersona qarşı fiziki güc tətbiq etmişlər. "MGM Grand" kompleksinin təhlükəsizlik kameraları sistemində qeydə alınan qarşıdurma məkanın mühafizə xidməti əməkdaşlarının müdaxiləsi nəticəsində dayandırılmışdır.[6]
Baş vermiş münaqişədən sonra T. Şakur Luksor Las-Veqas mehmanxanasına qayıtmışdır. Orada o, sevgilisi Kidada Consa O. Anderson ilə baş vermiş münaqişənin təfərrüatları barədə məlumat vermişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, əvvəlcədən "MGM Grand" əyləncə mərkəzinə daxil olmazdan öncə T. Şakur Kidadaya qısa müddətdən sonra geri qayıdacağına dair vəd vermişdir və onun nəqliyyat vasitəsində gözləməsini xahiş etmişdir.
Hadisələrin sonrakı inkişafında T. Şakur geyimini dəyişdikdən sonra M. Naytla birgə "BMW" markalı sedan tipli avtomobilə əyləşərək, M. Nayta məxsus olan "Club 662" adlı gecə klubuna xeyriyyə konsertində iştirak etmək məqsədilə yola düşmüşdür.[7][8] Faciəvi sonluqla nəticələnən atəş açılmasından bir neçə dəqiqə əvvəl T. Şakurun yaxın dostu və həmkarı Leonard Cefferson tərəfindən onun M. Naytla birlikdə avtomobildə olan fotoşəkli çəkilmişdir.[9] Sonradan məlum olmuşdur ki, həmin fotoşəkil mərhum hip-hop ifaçısının həyatda olarkən çəkilmiş son fotoşəkillərindən biri olmuşdur.
Sakit okean sahili vaxtı ilə saat 23:00–23:05 intervalında Las-Veqas Metropolitan Polis İdarəsinin velosipedli patrul əməkdaşları Las-Veqas bulvarında hərəkətdə olan nəqliyyat vasitəsini saxlamışlar. Avtomobili M. Nayt idarə edirdi, sərnişin qismində məşhur hip-hop ifaçısı T. Şakur iştirak edirdi. Saxlanılmanın ilkin səbəbi kimi avtomobilin audio sisteminin ictimai qaydaları pozacaq dərəcədə yüksək səslə işləməsi və nəqliyyat vasitəsində dövlət qeydiyyat nişanlarının olmaması göstərilmişdir. Yoxlama zamanı nömrə nişanları avtomobilin baqajında aşkar edilmişdir. Müvafiq protokol tərtib edilmədən hər iki şəxs sərbəst buraxılmışdır.[10][11] Təxminən saat 23:10-da "Maxim" mehmanxana kompleksinin qarşısında, İst-Flaminqo yolu ilə Koval döngəsinin kəsişməsində qırmızı işıqda gözləyərkən, sol tərəfdən iki qadının olduğu avtomobil yaxınlaşmışdır. 1996-cı il istehsalı olan "BMW 750iL" markalı avtomobilin pəncərəsindən T. Şakur həmin şəxslərlə söhbət etmiş və onları "Club 662" əyləncə mərkəzinə dəvət etmişdir.[12]
Saat 23:15-də hadisələrin gedişatı kəskin şəkildə dəyişmişdir. Belə ki, sağ tərəfdən ağ rəngli, dördqapılı, son model "Cadillac" markalı avtomobil yaxınlaşmışdır. Arxa oturacaqda əyləşmiş naməlum şəxs 40 kalibrli "S&W Glock 22" modelli odlu silahdan atəş açmışdır. Nəticədə T. Şakur dörd güllə xəsarəti almışdır. Anatomik lokalizasiyası aşağıdakı kimidir: döş qəfəsi nahiyəsində iki, yuxarı ətraf nahiyəsində bir, bud nahiyəsində bir güllə yarası. Döş qəfəsi nahiyəsinə dəyən güllələrdən biri sağ ağciyərini zədələmişdir.[13] M. Nayt qəlpələnmə nəticəsində baş nahiyəsindən xəsarət almışdır.[14]
- ↑ Carrie Golus. Tupac Shakur: Hip-Hop Idol. Twenty-First Century Books. 2010. səh. 73. ISBN 978-0761354734.
- ↑ "Rapper Tupac Shakur Gunned Down". MTV. 13 sentyabr 1996. 3 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2014.
- ↑ "Duane 'Keffe D' Davis indicted on murder charge for Tupac Shakur 1996 shooting". USA TODAY. 29 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2023.
- ↑ Yamat, Rio; Press • •, Ken Ritter | Associated. "Last living suspect in 1996 drive-by shooting of Tupac Shakur indicted in Las Vegas on murder charge". 29 sentyabr 2023. 30 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2023.
- ↑ Suge Knight: The Rise, Fall, and Rise of Death Row Records: The Story of Marion 'Suge' Knight, a Hard Hitting Study of One Man, One Company That Changed the Course of American Music Forever. Amber Communications Group, Inc. 2001. səh. 68. ISBN 978-0970222473.
- ↑ Golus, Carrie. Tupac Shakur. Lerner Pub Group. 2006. səh. 84. ISBN 978-0822566090.
- ↑ Rachael Levy. "Rapper on way to charitable event". LasVegasSun.com. 11 sentyabr 1996. 2 noyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyul 2014.
- ↑ "Tupac Shakur's Sudden Death and the Life He Left Behind". Vanity Fair. mart 1997. 8 noyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2014.
- ↑ Clark, Trent. "Photographer Of Last Tupac Shakur Photo Recalls Being On The Scene Of Fatal Shooting". HipHopDX (ingilis). 14 sentyabr 2016. İstifadə tarixi: 6 iyul 2024.
- ↑ Philips, Chuck. "Who Killed Tupac Shakur?". LA Times. 6 sentyabr 2002. 14 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2012.
- ↑ "Tupac Shakur LV Shooting". Thugz-network.com. 7 sentyabr 1996. 20 yanvar 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2012.
- ↑ "BMW 750iL in "Biggie & Tupac"". 1 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
- ↑ Detailed information on the fatal shooting Arxivləşdirilib 2008-05-14 at the Wayback Machine at "Archived copy". 13 oktyabr 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2007.
- ↑ Cathy Scott. "Retaliation for Shakur suggested". LasVegasSun.com. 16 sentyabr 1996. 27 iyul 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 noyabr 2013.