Tomas Lukman (ing. Thomas Luckmann, sloven. Tomaž Luckmann; 14 oktyabr 1927[1][2], Yesenitsə[d] – 10 may 2016[3][1][…], Avstriya) — Avstriya mənşəli alman sosioloqu, sosial nəzəriyyə, bilik sosiologiyası və din sosiologiyası sahəsində əhəmiyyətli töhfələr vermişdir.[4] O, xüsusilə Piter Berqerlə birgə yazdığı “Sosial reallığın qurulması” (The Social Construction of Reality, 1966) əsəri ilə tanınır.[5]
| Tomas Lukman | |
|---|---|
| alm. Thomas Luckmann | |
| Doğum tarixi | 14 oktyabr 1927[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 may 2016[3][1][…] (88 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | Din sosiologiyası |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
Tomas Lukman 14 oktyabr 1927-ci ildə Yuqoslaviyanın (indiki Sloveniya) Yesenitsə şəhərində anadan olmuşdur.[6] O, əvvəlcə Avstriyada təhsil almış, daha sonra ABŞ-da Sosial Tədqiqatlar üçün Yeni Məktəb və digər ali təhsil müəssisələrində sosiologiya və fəlsəfə üzrə təhsilini davam etdirmişdir.[7] Lukman akademik karyerası boyunca əsasən biliklərin necə sosial olaraq formalaşdığı və paylaşdığı məsələlərini araşdırmışdır.[8] O, fenomenologiya və fenomenoloji sosiologiyanın təsiri ilə fərdlərin gündəlik həyatdakı sosial qarşılıqlı təsirlər nəticəsində reallığı necə "qurduğunu" izah etmişdir.[9]
Onun ən məşhur işi Piter Berqerlə birgə yazdığı “Sosial reallığın qurulması: Bilik sosiologiyası üçün traktat” adlı əsəridir.[10] Bu kitab sosial konstruktivizmin əsas mətnlərindən biri hesab olunur. Kitabda müəlliflər reallığın və biliklərin obyektiv şəkildə deyil, sosial proseslər nəticəsində formalaşdığını müdafiə edirlər.[11]
- Bilik sosiologiyası: Biliklər cəmiyyətin məhsuludur və onların məzmunu və forması sosial strukturdan asılıdır.
- Dini fərdiləşdirmə: Lukman dinin modern cəmiyyətlərdə fərdiləşdiyini, yəni fərdlərin dinə münasibətinin şəxsi seçim halını aldığını izah etmişdir.
- Gündəlik həyat dünyası (Lebenswelt): O, gündəlik həyatın reallığını sosial nizamın əsası kimi təhlil etmişdir.
- The Social Construction of Reality (P. Berqer ilə birgə), 1966
- The Invisible Religion, 1967
- Life-World and Social Realities, 1970
- The Structures of the Life-World (A. Şüts ilə birgə), 1982
- ↑ 1 2 3 4 Thomas Luckmann // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Thomas Luckmann // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Prof. Dr. em. Thomas Luckmann verstorben (soziologie.de).
- ↑ "In memoriam Thomas Luckmann (14. Oktober 1927 - 10. Mai 2016)". Soziologie (alman). 45: 335–341. 2016.
- ↑ Stegmaier, Peter & vom Lehn, Dirk. (2016). Thomas Luckmann dies aged 88. 10.13140/RG.2.1.4175.5762.
- ↑ Novotný, Lukáš. "Sociální a komunikativní konstrukce reality – vzpomínka na Thomase Luckmanna" [Social and communicative construction of reality - memory of Thomas Luckmann]. Sociologický časopis (çex). 52 (4). 2016: 581–589. JSTOR 43920836. ProQuest 1836869345.
- ↑ "Nachrichten und Mitteilungen". KZFSS Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie. 68 (4): 757–767. December 2016. doi:10.1007/s11577-016-0396-z.
- ↑ Endreß, Martin. "Thomas Luckmann (October 14, 1927–May 10, 2016)". Human Studies. 39 (4). November 2016: 487–491. doi:10.1007/s10746-016-9416-2.
- ↑ Thomas Luckmann: „Teilweise zufällig, teilweise, weil es doch Spaß macht“. In: Monika Wohlrab-Sahr (Hrsg.): Kultusoziologie: Paradigmen – Methoden – Fragestellungen. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2010, p. 88.
- ↑ Estruch, Joan. "A Conversation with Thomas Luckmann". Social Compass. 55 (4). 2008: 532–540. doi:10.1177/0037768608097237.
- ↑ Dreher, Jochen; Göttlich, Andreas. "Structures of a Life-Work: A Reconstruction of the Oeuvre of Thomas Luckmann". Human Studies. 39 (1). March 2016: 27–49. doi:10.1007/s10746-016-9392-6.
- Davie, Grace, "Luckmann, Thomas" in Encyclopedia of Religion and Society edited by, William H. Swatos, Jr. 1998. http://hirr.hartsem.edu/ency/luckmann.htm
- Estruch, Joan. "A Conversation with Thomas Luckmann". Social Compass. 55 (4). December 2008: 532–540. doi:10.1177/0037768608097237.
- Mata, Sérgio da. "O escândalo da religião à luz da protosociologia de Thomas Luckmann" [The school of religion in the light of protosociology by Thomas Luckmann]. Sæculum (portuqal). 30. 30 June 2014: 191–204.
- Berger, Peter and Luckmann, Thomas. The Social Construction of Reality, 1967. Penguin Books, London. http://perflensburg.se/Berger%20social-construction-of-reality.pdf Arxivləşdirilib 2019-10-09 at the Wayback Machine
- Endreß, Martin. "Thomas Luckmann (October 14, 1927–May 10, 2016)". Human Studies. 39 (4). November 2016: 487–491. doi:10.1007/s10746-016-9416-2.
- Sica, Alan. "Social Construction as Fantasy: Reconsidering Peter Berger and Thomas Luckmann's The Social Construction of Reality after 50 Years". Cultural Sociology. 10 (1). March 2016: 37–52. doi:10.1177/1749975515614869.
- Frane Adam, "Tomaž Luckmann" in Thomas Luckmann, Družba, komunikacija, smisel, transcendenca (Ljubljana: Študentska založba, 2007)
- Patricija Maličev, "Thomas Luckmann. Človek s posebnostmi" in Delo, Sobotna priloga (April 12, 2008), 25–27
- Bernt Schnettler, "Thomas Luckmann", UVK, Konstanz 2007 (in German, 158 pages)
- Marcin K. Zwierżdżynski, "Where is Religion? The Five Dichotomies of Thomas Luckmann", Nomos, Cracow 2009 (in Polish, 288 pages, with summary in English)
