Ticarətin asanlaşdırılması (ing. Trade facilitation) — beynəlxalq ticarət əməliyyatlarının sürətlənməsi, sadələşdirilməsi və daha az xərc tələb edən şəkildə həyata keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan tədbirlər[1] və prosesləri əhatə edir. Bu yanaşma gömrük prosedurlarının optimallaşdırılması, sənədləşmə prosesinin rəqəmsallaşdırılması və sərhədlərarası logistik fəaliyyətlərin[2]daha səmərəli şəkildə təşkil olunmasını hədəfləyir.[3]Ticarətin asanlaşdırılması həm alıcılar, həm də satıcılar üçün vaxt itkisinin və maliyyə yükünün azaldılmasına xidmət edir.[4]
Ticarətin asanlaşdırılmasının əsas komponentləri arasında rəqəmsal gömrük sistemlərinin tətbiqi,[5]logistika infrastrukturunun yaxşılaşdırılması, beynəlxalq standartlara uyğun sertifikatlaşdırma və ticarət məlumatlarının vahid pəncərə sistemi vasitəsilə təqdim edilməsi yer alır. Məsələn, "vahid pəncərə" sistemi bizneslərə müxtəlif dövlət qurumları ilə eyni platforma üzərindən əlaqə saxlamaq imkanı verir ki, bu da əməliyyatların vaxtını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.[6]Eyni zamanda, blokçeyn texnologiyası və digər innovativ həllər ticarətdə şəffaflığın artırılması və sənədləşmə prosesinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün geniş istifadə olunur.[7]
Ticarətin asanlaşdırılması qlobal və regional iqtisadi inteqrasiyanın gücləndirilməsində mühüm rol oynayır.[8]Bu yanaşma idxal və ixrac proseslərini sadələşdirməklə ticarət həcmini artırır, kiçik və orta sahibkarların beynəlxalq bazarlara çıxışını asanlaşdırır və istehlakçılar üçün məhsulların əlçatanlığını artırır.[9]Bundan əlavə, əməliyyat xərclərinin və vaxtın azaldılması iqtisadiyyatın ümumi rəqabət qabiliyyətini yüksəldir. Ümumdünya Ticarət Təşkilatının hesablamalarına görə, ticarətin asanlaşdırılması qlobal ticarət həcmini milyardlarla dollar artırma potensialına malikdir[10]Beləliklə, bu yanaşma iqtisadi inkişaf və davamlı ticarət əlaqələrinin qurulması üçün əhəmiyyətli vasitədir.[11]
- ↑ "Compendium of Trade Facilitation Recommendations", issued by UN/ECE (TRADE/WP.4/INF.91); published by UNCTAD: TD/B/FAL/INF.91.
- ↑ "Trade Facilitation in Asia and the Pacific: Which Policies and Measures Affect Trade Costs the Most? 2015 Update". 2016-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-08.
- ↑ "TRADE FACILITATION IMPLEMENTATION GUIDE - Introduction". tfig.unece.org. 2015-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-07.
- ↑ "WTO World Trade report". 2024-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-16.
- ↑ "Asia Pacific Trade and Investment Report 2015 (see Chapter 4 pp.53-68)" (PDF). 2016-04-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-03-17.
- ↑ "UNRC Trade Facilitation and Paperless Trade Implementation Survey 2015" (PDF). 2016-04-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-03-17.
- ↑ Kormych, Borys. "The Modern Trends of The Foreign Trade Policy Implementation: Implications for Customs Regulations" (ingilis). Rochester, NY. 2018. SSRN 3294040.
- ↑ "UNNExT Guide on Design of Aligned Trade Forms". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-08.
- ↑ "Data Harmonization and Modelling Guide for Single Window Environment". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-08.
- ↑ "Estimating the Benefits of Cross-Border Paperless Trade". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-08.
- ↑ "Trade Facilitation and Paperless Trade Implementation Survey 2015 in Asia Pacific". 2016-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-08.
- Page, S (2010) What happens after Trade Agreements? ODI Project Briefing 12, Overseas Development Institute
- Grainger, A 2011. Trade Facilitation: A Conceptual Review, Journal of World Trade, 45 (1). pp. 39–62. ISSN ISSN 1011-6702
- Grainger, A 2007. Customs and Trade Facilitation: from concepts to implementation World Customs Journal, Volume 2, Number 1
- OECD. 2002. Business Benefits of Trade Facilitation
- UN ESCAP / ADB (2013) Designing and Implementing Trade Facilitation in Asia and the Pacific