Teymur Əhmədov

Teymur Əhmədov 25 dekabr 1930-cu ildə Şəmkir şəhərində anadan olmuş, 1936-cı ildə ailəlikcə valideynlərinin vaxtilə deportasiya olunduğu İrəvana köçmüşdür. 1949-cu ildə Qərbi Azərbaycanın Zəngibasar (daha sonra Masis) rayonunda orta məktəbi qızıl medalla bitirmiş, təhsilini Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində davam etdirmişdir (1949–1954). Eyni zamanda 1954–1958-ci illərdə Ermənistan KP MK-nın orqanı "Sovet Ermənistanı" qəzetində müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, Ermənistan KP İrəvan şəhər komitəsi yanında Marksizm-Leninizm Axşam Universitetini (1955–1957), Moskvada isə "Pravda" qəzeti nəzdində olan Ümumittifaq jurnalistika və fotoreportaj üzrə qiyabi lektoriyanın jurnalistika şöbəsini (1959–1961) bitirmişdir^[3].

1961–1964-cü illərdə AEA-nın Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda aspirantura təhsili almış, "Nəriman Nərimanovun dramaturgiyası" mövzusunda namizədlik (1966), "Nəriman Nərimanovun yaradıcılıq yolu" mövzusunda doktorluq işi müdafiə etmişdir. 1984-cü ildə nəşr edilən "Nəriman Nərimanov" kitabı rus, ingilis, fransız və ərəb dillərində kütləvi tirajla nəşr edilib.

1965–1968-ci illərdə "Azərbaycan" jurnalı redaksiyasında şöbə müdiri, 1968-ci ildə AEA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda baş elmi işçi, Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsində müdir müavini (1968–1990), 1988-ci ildən aparıcı elmi işçi olmuşdur.

1990–1991-ci illərdə "Vətən həsrəti", 1992–1993-cü illərdə "Hikmət", "Yeni fikir" qəzetlərinin baş redaktoru işləmişdir. 1996-cı ildən Ədəbiyyat İnstitutunda Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri, 1995-ci ildən "Respublika" qəzetinin baş redaktorudur.

AEA "Dünya ədəbiyyatının inkişaf qanunauyğunluqları problemi" üzrə Respublika Əlaqələndirmə Şurasının elmi katibi (1968-ci ildən), Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının və Azərbaycan Qaçqınlar Cəmiyyətinin İdarə Heyətinin üzvü kimi geniş elmi axtarışlar aparmış, AMEA Milli Münasibətlər İnstitutunda Elmi nəşriyyat şöbəsinin müdiri və "Elturan" ("Milli məsələlər") jurnalının məsul redaktoru olmuşdur (1992–2003).

Səmərəli əməyi dövlət tərəfindən yüksək dəyərləndirilərək Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət heyətinin fəxri fərmanı (1982), akademik Yusif Məmmədəliyev adına mükafat və medalla qiymətləndirilmiş, 1996-cı ildə "İlin layiqli ziyalısı" fəxri adına layiq görülmüş, 2002-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə təltif edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasında jurnalistika sahəsində uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə 2020-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub^[4]

Teymur Əkbər oğlu Əhmədov ilk gənclik illərindən bədii yaradıcılıqla da məşğul olmuş, "Ülkər" adlı şeir və hekayələr kitabı 1961-ci ildə İrəvanda işıq üzü görmüşdür. "Dostluq nəğməkarı", "Nəriman Nərimanovun dramaturgiyası", "Nəriman Nərimanov", "Vedibasarın qanlı-qadalı günləri", "Erməni xəyanəti və ya Andranik Ozanyanın qanlı əməlləri (1918–1920-ci illər)", "Mirzə İbrahimov" və s. monoqrafiyaları dərin oxucu marağı qazanıb. "Azərbaycan sovet yazıçıları (ədəbi sorğu kitabı)" (1987), "Azərbaycan yazıçıları (Ensiklopedik məlumat kitabı)" (1995) da sizin məhsuldar əməyi sayəsində araya-ərsəyə gəlib.

2007-ci ildən başlayaraq Azərbaycan mətbuatında dərin iz qoymuş "Füyuzat" jurnalının 100 il sonra yenidən təsisinə başlayan Teymur Əhmədov "Füyuzat" jurnalının baş redaktorudur.

Teymur Əhmədov 16 mart 2021-ci ildə 90 yaşında koronavirusdan vəfat edib.

• Ülkər (hekayə və oçerklər). Yerevan: Haypethrat, 1961.
• Dostluq və səadət nəğməkarı (C. Məmmədquluzadənin anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə). Yerevan: Ermənistan SSR "Bilik" Cəmiyyəti, 1967.
• Nəriman Nərimanovun dramaturgiyası. Bakı: Elm, 1971.
• Nəriman Nərimanov (anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə). Bakı: Elm, Azərbaycan SSR "Bilik" Cəmiyyəti, 1971.
• Dostluq duyğuları: Azərbaycan erməni ədəbi əlaqələri. Bakı: Yazıçı, 1979.
• Nəriman Nərimanov: həyatı, mühiti, ədəbi yaradıcılığı. Bakı: Yazıçı, 1982.
• Süleyman Rüstəm. Bakı: İşıq, 1982.
• Dostluq səhifələri. Bakı: Azərbaycan SSR "Bilik" Cəmiyyəti, 1985.
• Səməd Vurğun (albom-kitab). Bakı: İşıq, 1986.
• Azərbaycan sovet yazıçıları: ədəbi sorğu kitabı. Bakı: Yazıçı, 1987.
• Nəriman Nərimanovun yaradıcılıq yolu. Bakı: Elm, 1991.
• XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı müntəxəbatı (Tərtibçilər. R. Həsənova, T. Əhmədov). Bakı: Bakı Universiteti nəş-tı, 1992.
• O, Vətən üçün yaranmışdı. Bakı: Gənclik, 1992.
• Azərbaycan yazıçıları: ensiklopedik məlumat kitabı. Bakı: "Azərbaycan Ensiklopediyası" NPB, "Önər", 1995.
• Müqəddəs elm məbədi: Azərbaycan Elmlər Akademiyasının 50 illiyinə həsr olunur. Bakı: Azərbaycan, 1996.
• Mir Cəlal (müasirlərinin xatirələrində və yaradıcılığında örnəklər). Bakı: Azərbaycan Ensiklopediyası, 1998.
• Azərbaycanda kim kimdir 99: ensiklopedik məlumat kitabı. Bakı: Azərbaycan ensiklopediyası NPB, 1999.
• Erməni xəyanəti və ya Andranik Ozanyanın qanlı əməlləri (1918-1920-ci illər). Bakı: Şirvannəşr, 2001.
• Ədəbi-bədii fikir tarixindən. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2001.
• Böyük sənət bahadırı. Bakı: Nurlan, 2001.
• Mirzə İbrahimov. Bakı: Nurlan, 2001.
• Böyük ictimai xadim və yazıçı. Bakı: Nurlan, 2001.
• Xəlil Rza Ulutürk (albom-kitab). Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2002.
• XX əsr Azərbaycan yazıçıları: Ensiklopedik məlumat kitabı. Bakı: Nurlar, 2004.
• Nəriman Nərimanovun dramaturgiyası. Bakı: Nurlar, 2005.
• Ədəbi qeydlər. Bakı: Nurlar, 2005.
• Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu (1935-2005). Bakı: Nurlar, 2005.
• Nəriman Nərimanovun yaradıcılıq yolu. Bakı: Nurlar, 2005.
• Səməd Vurğun. Bakı: Nurlar, 2006.
• Nəriman Nərimanov: həyatı, mühiti, ədəbi yaradıcılığı. Bakı: Nurlar, 2006.
• Xalq yazıçısı görkəmli ictimai xadim Mirzə İbrahimov. Bakı: Nurlar, 2006.
• Atalar sözü və deyimlər. Bakı: Nurlar, 2007.
• Erməni xəyanəti: Qarabağ, Zəngəzur, Cavanşir və Cəbrayıl qəzalarında erməni cinayətləri (1918-1920-ci illər). Bakı: Nurlar, 2008.
• Mirzə İbrahimov: müasirlərinin xatirələrində. Bakı: Elm, 2008.
• Mirzə İbrahimov. Həyat və yaradıcılığı. Bakı: [s. n.], 2009.
• Nəriman Nərimanov. Bakı: Nurlar, 2010.
• Azərbaycan yazıçıları XX–XXI yüzillikdə (ensiklopedik məlumat kitabı). Bakı: Nurlar, 2011.
• Seyid-Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. Bakı: Nurlar, 2011.
• Müasir Azərbaycan yazıçıları: soraq kitabçası. 2 cilddə. Bakı: Nurlar, 2011.
• Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu. Bakı: Nurlar, 2013.
• Azərbaycanın xalq yazıçısı, ictimai-siyasi xadim,akademik Mirzə İbrahimov (albom-kitab). Bakı: Nurlar, 2014.
• Mir Cəlal (albom-kitab). 2 cilddə. Bakı: Nurlar, 2014.
• Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. C. 1. Bakı: Nurlar, 2015.
• Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. C. 2. Bakı: Nurlar, 2015.
• Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. C. 3. Bakı: Nurlar, 2015.
• Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. C. 4. Bakı: Nurlar, 2015; AVE Print, 2023 (ikinci nəşri).
• Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. C. 5. Bakı: Nurlar, 2015.
• Akademik Mirzə İbrahimov. Bakı: Nurlar, 2015.
• Həsən bəy Zərdabi. Bakı: Nurlar, 2015.
• Nəriman Nərimanov: həyatı, mühiti və ədəbi-bədii yaradıcılığı. Bakı: Nurlar, 2016.
• Nəriman Nərimanov (albom kitab). Bakı: Nurlar, 2018.
• Bir şəhid ailənin tarixçəsi. Bakı: Nurlar, 2019.
• Nəriman Nərimanov (Həyatı, mühiti və ədəbi-bədii yaradıcılığı). Bakı: Nurlar, 2020.
• Azərbaycanın əzəli və əbədi torpağı İrəvan xanlığı (indiki Ermənistan). 4 cilddə. Bakı: Nurlar, 2020.

• Teymur Əhmədov – 80