"Tartan-partan" (jurnal) — həftəlik satirik jurnal. Tiflisdə — "Molla Nəsrəddin" jurnalının nəşr olunduğu məkanda ortaya çıxdı. Jurnalın baş redaktoru Ə. Qarayev olmuş, vətənpərvərlik və ictimai tənqid yolunu davam etdirən bu nəşr Sovet Azərbaycanı və ölkədəki ictimai-siyasi dəyişikliklərə öz bədii-cəmiyyətçi təsirini göstərmək məqsədi daşıyırdı.
| "Tartan-partan" (jurnal) | |
|---|---|
| Baş redaktor | Əliheydər Qarayev |
| Təsisçi | Əliheydər Qarayev |
| Təsis tarixi | 24 sentyabr 1918 |
| Qərargah | Tiflis |
“Molla Nəsrəddin” ənənəsini davam etdirən jurnallardan biri də Ə. Qarayevin redaktorluğu ilə çıxan “Tartan-partan” jurnalıdır. Başqa müasirlərindən fərqli olaraq bu satirik mətbuat orqanı Tiflisdə – “Molla Nəsrəddin”in şəhərində çıxdı. Həm də artıq “Molla Nəsrəddin” nəşrini dayandırdığı zaman dərc olunur. Bu jurnal həm də ona görə maraq doğurur ki, kommunist Ə. Qarayevin Cümhuriyyət dövrünə münasibəti ifadə edilir. “Tartan-partan” 8 səhifədən (4 səhifə yazı, 4 səhifə şəkil) ibarətdir. Buradakı rəsmlər isə “Molla Nəsrəddin”in məşhur rəssamı Oskar Şmerlinqə məxsusdur.[1][2]
Vəsaitin olmaması üzündən birinci nömrədən sonra davam edə bilməyən bu jurnal qarşısına böyük məqsədlər qoymuşdu. İlk sayındakı “Həkim Nuni Sağir” imzası ilə dərc olunan baş məqalədə jurnalın məqsədi aşağıdakı şəkildə açıqlanır:[2]
“... rəhmətlik uşağı nə məqsədsəbsizdir, məcmua olsun, cəfəngiyyatdan-filandan yazsın. Bahalıq idi, oxuyaq kefimiz açılsın və yazdıqlarımızı çap etsin. Yoxsa “Molla Nəsrəddin” gedəndən bəri heç üzümüz gülmür” (“Tartan-partan”, 1918, 24 sentyabr).
Jurnalda şeir, xarici xəbərlər, elanlar, axırıncı xəbərlər başlığı altında satirik yazılar dərc olunmuşdur.
- Vəliyev, Akif Abdüləzim oğlu. Azərbaycan mətbuatı tarixi (1875–1920) (az.). Bakı: Elm və Təhsil. 2009. 296.
- Şahverdiyev, A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi (az.). Bakı: Təhsil. 2006. 248.
- Əhmədov, Bədirxan. XX Əsr Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi (az.). I. Bakı: Elm və Təhsil. 2011.