Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinTamme-Lauri palıdı (est. Tamme-Lauri tamm) ― Estoniyanın ən qalın və ən yaşlı ağacı. Ağac Vırumaa vilayətinin Antsla bələdiyyəsində, Tamme-Lauri fermasının ərazisindəki kilsə torpaqlarında yerləşir.[1] Ağacın hündürlüyü 17 metr (56 ft), çevrəsinin uzunluğu isə 831 santimetrdir.[2] Tədqiqatçıların fikrincə ağac 1326-cı ildə əkilmişdir.[3]
Palıdı dəfələrlə ildırım vuraraq budaqlara ziyan vurmuş və gövdəsində böşluq yaratmışdır. 1970-ci illərdə aparılan bərpa zamanı boşluğun içərisində İkinci Dünya müharibəsi dövründə və sonrasında Sovyet rejiminə karşı Sovet işğalı altındaki Estoniya, Latviya və Litva partizanlarından təşkil olunmuş "Meşə Qardaşları" ordeninin köhnə sığınacağı tapılmışdır.[4] Boşluq 8 tonluq dəmir-betonla doldurulana qədər burada yeddi nəfər dura bilərdi.[5] Ağac ildırım vurması nəticəsində zərər görsə də, hələ də canlıdır.[6]
Tamme-Lauri palıdının adı, adını pis və bəzən də yaxşı uğurlar gətirən, palıdda yaşadığı düşünülən ruhdan almış eyniadlı fermanın adından gəlir.[5]
Tamme-Lauri palıdı Estoniyanın on kronluq əskinazının arxa tərəfində təsvir edilmişdir.[7] Ağac həmçinin Vırumaa vilayətinə daxil olan Urvaste bələdiyyəsinin gerbində və bayrağında da təsvir edilmişdir.
Palıd ağacı 30 iyun 1939-cu ildən bəri,[1] ağacın yerləşdiyi ərazi isə Estoniya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 2006-cı ildən bəri qorunur.[6]
Tamme-Lauri palıdı 2016-cı ildə "Avropada ilin ağacı" yarışmasında Estoniyanı təmsil etmiş və burada ağacın bir İsveç kralının qəza keçirdiyi fayton hissəsindən böyüməyə başladığı barədə hekayə izah edilmişdir.[8]
Bu gün Estonyanın toy ənənələrinə ağacı ziyarət etmək də daxildir.[9]
-
-
-
-
-
-
-
-
Tamme-Lauri palıdının Estoniyanın 10 kronluq əskinası üzərindəki təsviri
- ↑ 1 2 "Tamme-Lauri tamm" (Estonian). Estonian Registry of Nature. 4 avqust 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ "Antsla Parish: sights". Antsla Parish. 20 iyul 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ Püttsepp, Juhani. "Kuningas elab veel 700 aastat". Eesti Ekspress (Estonian). EkspressMeedia. 5 noyabr 2003. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ Koch, Tuuli. "Tamme-Lauri tamm vahetab omanikku". Tarbija24 (eston). Postimees. 5 sentyabr 2006. 13 fevral 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ 1 2 "Tamme-Lauri oak". 20 iyul 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ 1 2 Püüa, Marko. "Riik maksab hiidtamme eest 400 000 krooni" (eston). Postimees. 15 noyabr 2006. 13 fevral 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ "ESTONIAN BANKNOTES: 10 krooni". Estoniya bankı. 31 dekabr 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2009.
- ↑ 2016 - the story of Tamme-Lauri oak[ölü keçid]
- ↑ Valdo Valper. Urvastõ kihelkonna kohapärimuse tunnusjooned. Raamatus: Metsast leitud kirik. Mõtsast löütü kerik. Urvastõ kohapärimus. Koostanud Valdo Valper. Tartu: Eesti Kirjandusmuuseumi Teaduskirjastus 2010, səh. 19.