Tətildə ürək sindromu

Tətildə ürək sindromu (ing. Holiday Heart Syndrome) — adətən tətil və ya bayram zamanı həddindən artıq spirtli içki qəbulu ilə əlaqədar yaranan ürək ritminin pozulması vəziyyəti. Bu sindrom ürək döyüntüsünün anormal sürətlənməsi və ya nizamsızlığı ilə xarakterizə olunur.

Tarix

Sindrom ilk dəfə 1978-ci ildə təsvir edilmiş və adını məhz tətil zamanı spirtli içki istifadəsinin artması ilə əlaqədar almışdır. Əsasən atrial fibrilyasiya (AF) kimi ürək ritmi pozğunluqları ilə özünü göstərir, lakin digər aritmiyalar da müşahidə edilə bilər.^[1]

Simptomlar

Tətildə ürək sindromunun əsas simptomları ürək döyüntüsünün sürətlənməsi və ya nizamsızlığı, nəfəs darlığı, başgicəllənmə, baş ağrısı və yorğunluqdur. Daha ağır hallarda sinə ağrısı da müşahidə edilə bilər. Bu əlamətlər, adətən, həddindən artıq spirtli içki qəbulundan sonra yaranır.^[2]

Səbəblər

Sindromun əsas səbəbi spirtli içkinin ürək üzərində mənfi təsirləridir. Spirt elektrolit balansını pozur, xüsusilə kalium və maqneziumun itirilməsi ürək ritminin pozulmasına səbəb olur. Bundan əlavə, spirt simpatik sinir sistemini stimullaşdıraraq ürək döyüntüsünü sürətləndirir. Spirtli içkilər həmçinin bədəndə su itkisinə (dehidratasiya) səbəb olur ki, bu da ürək ritminin pozulmasını asanlaşdırır. Tətil zamanı stres, yuxusuzluq və qeyri-sağlam qidalanma kimi faktorlar da sindromun inkişaf riskini artırır.^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]

Diaqnoz

Diaqnoz, əsasən, xəstənin spirtli içki qəbulu ilə bağlı anamnezinə və klinik simptomlarına əsaslanır. Elektrokardioqramma (EKQ) ürək ritminin pozulmalarını müəyyən etmək üçün istifadə edilir. Qan testləri elektrolit balansını və ürək zədələnməsi markerlərini yoxlamağa kömək edir. Ekokardioqrafiya isə ürəyin strukturunu və funksiyasını qiymətləndirmək üçün tətbiq edilir.^[9]

Müalicə

Tətildə ürək sindromunun müalicəsi əsasən simptomatikdir. Spirtli içkidən imtina ürək ritminin bərpasına kömək edir. Elektrolitlərin, xüsusilə kalium və maqneziumun bərpası üçün dərmanlar təyin edilir. Ürək ritmini nizamlamaq üçün antiaritmik dərmanlar istifadə olunur. Dehidratasiya ilə mübarizə üçün maye terapiyası tətbiq edilir. Ciddi simptomlar və ya uzunmüddətli problemlər zamanı xəstəxanada müşahidə və daha intensiv müalicə tələb oluna bilər.^[10]

Profilaktika

Tətildə ürək sindromunun qarşısını almaq üçün spirtli içki qəbulunu məhdudlaşdırmaq tövsiyə olunur. Sağlam qidalanma, stressin idarə edilməsi və normal yuxu rejiminə riayət etmək də vacibdir. Tətil zamanı spirtli içki qəbulunu azaltmaq, gündəlik 2–3 litr su içmək və elektrolit balansını qorumaq ürək ritminin pozulmasının qarşısını almağa kömək edə bilər. Stressi azaltmaq üçün rahatlaşdırıcı texnikalardan istifadə etmək və yuxu rejiminə diqqət yetirmək də faydalıdır.^[10]

İstinadlar

↑ Brunner S, Winter R, Werzer C, von Stülpnagel L, Clasen I, Hameder A, və b. "Impact of acute ethanol intake on cardiac autonomic regulation". Scientific Reports. 11 (1). June 2021: 13255. Bibcode:2021NatSR..1113255B. doi:10.1038/s41598-021-92767-y. PMC 8225621 (#bad_pmc). PMID 34168256 (#bad_pmid).
↑ Ul Abideen Z, Abbas SF, Farooq M, Rasheed A, Ali F. "Acute Abdominal Aorta Thrombosis and Ischemic Rhabdomyolysis Secondary to Severe Alcohol Intoxication". Cureus. 8 (12). December 2016: e905. doi:10.7759/cureus.905. PMC 5207781. PMID 28083449.
↑ Wang Y, Morishima M, Li D, Takahashi N, Saikawa T, Nattel S, Ono K. "Binge Alcohol Exposure Triggers Atrial Fibrillation Through T-Type Ca²⁺ Channel Upregulation via Protein Kinase C (PKC) / Glycogen Synthesis Kinase 3β (GSK3β) / Nuclear Factor of Activated T-Cells (NFAT) Signaling – An Experimental Account of Holiday Heart Syndrome". Circulation Journal. 84 (11). October 2020: 1931–1940. doi:10.1253/circj.CJ-20-0288. PMID 33028764 (#bad_pmid).
↑ Bhardwaj P, Chaudhury S. "HOLIDAY HEART SYNDROME: A Case Report". Medical Journal, Armed Forces India. 52 (1). January 1996: 61–62. doi:10.1016/S0377-1237(17)30840-7. PMC 5530300. PMID 28769342.
↑ Rosenberg MA, Mukamal KJ. "The Estimated Risk of Atrial Fibrillation Related to Alcohol Consumption". Journal of Atrial Fibrillation. 5 (1). 2012: 424. doi:10.4022/jafib.424 (inactive 1 November 2024). PMC 5153079. PMID 28496744.
↑ "Learn the symptoms of Holiday Heart Syndrome and how to prevent it". www.baystatehealth.org (ingilis). 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-26.
↑ LaMotte S. "'Holiday heart syndrome': What is it and how to avoid it". CNN (ingilis). 2019-12-12. 2022-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-26.
↑ Yang M, Barrios J, Yan J, Zhao W, Yuan S, Dong E, Ai X. "Causal roles of stress kinase JNK2 in DNA methylation and binge alcohol withdrawal-evoked behavioral deficits". Pharmacological Research. 164. February 2021: 105375. doi:10.1016/j.phrs.2020.105375. PMC 7867628 (#bad_pmc). PMID 33316384 (#bad_pmid).
↑ Balbão CE, de Paola AA, Fenelon G. "Effects of alcohol on atrial fibrillation: myths and truths". Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease. 3 (1). February 2009: 53–63. doi:10.1177/1753944708096380. PMID 19124390.
↑ ¹ ² Voskoboinik A, Prabhu S, Ling LH, Kalman JM, Kistler PM. "Alcohol and Atrial Fibrillation: A Sobering Review". Journal of the American College of Cardiology. 68 (23). December 2016: 2567–2576. doi:10.1016/j.jacc.2016.08.074. PMID 27931615.

[1] Brunner S, Winter R, Werzer C, von Stülpnagel L, Clasen I, Hameder A, və b. "Impact of acute ethanol intake on cardiac autonomic regulation". Scientific Reports. 11 (1). June 2021: 13255. Bibcode:2021NatSR..1113255B. doi:10.1038/s41598-021-92767-y. PMC 8225621 (#bad_pmc). PMID 34168256 (#bad_pmid).

[2] Ul Abideen Z, Abbas SF, Farooq M, Rasheed A, Ali F. "Acute Abdominal Aorta Thrombosis and Ischemic Rhabdomyolysis Secondary to Severe Alcohol Intoxication". Cureus. 8 (12). December 2016: e905. doi:10.7759/cureus.905. PMC 5207781. PMID 28083449.

[3] Wang Y, Morishima M, Li D, Takahashi N, Saikawa T, Nattel S, Ono K. "Binge Alcohol Exposure Triggers Atrial Fibrillation Through T-Type Ca²⁺ Channel Upregulation via Protein Kinase C (PKC) / Glycogen Synthesis Kinase 3β (GSK3β) / Nuclear Factor of Activated T-Cells (NFAT) Signaling – An Experimental Account of Holiday Heart Syndrome". Circulation Journal. 84 (11). October 2020: 1931–1940. doi:10.1253/circj.CJ-20-0288. PMID 33028764 (#bad_pmid).

[4] Bhardwaj P, Chaudhury S. "HOLIDAY HEART SYNDROME: A Case Report". Medical Journal, Armed Forces India. 52 (1). January 1996: 61–62. doi:10.1016/S0377-1237(17)30840-7. PMC 5530300. PMID 28769342.

[5] Rosenberg MA, Mukamal KJ. "The Estimated Risk of Atrial Fibrillation Related to Alcohol Consumption". Journal of Atrial Fibrillation. 5 (1). 2012: 424. doi:10.4022/jafib.424 (inactive 1 November 2024). PMC 5153079. PMID 28496744.

[6] "Learn the symptoms of Holiday Heart Syndrome and how to prevent it". www.baystatehealth.org (ingilis). 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-26.

[7] LaMotte S. "'Holiday heart syndrome': What is it and how to avoid it". CNN (ingilis). 2019-12-12. 2022-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-26.

[8] Yang M, Barrios J, Yan J, Zhao W, Yuan S, Dong E, Ai X. "Causal roles of stress kinase JNK2 in DNA methylation and binge alcohol withdrawal-evoked behavioral deficits". Pharmacological Research. 164. February 2021: 105375. doi:10.1016/j.phrs.2020.105375. PMC 7867628 (#bad_pmc). PMID 33316384 (#bad_pmid).

[9] Balbão CE, de Paola AA, Fenelon G. "Effects of alcohol on atrial fibrillation: myths and truths". Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease. 3 (1). February 2009: 53–63. doi:10.1177/1753944708096380. PMID 19124390.

[Voskoboinik_2016-10] ¹ ² Voskoboinik A, Prabhu S, Ling LH, Kalman JM, Kistler PM. "Alcohol and Atrial Fibrillation: A Sobering Review". Journal of the American College of Cardiology. 68 (23). December 2016: 2567–2576. doi:10.1016/j.jacc.2016.08.074. PMID 27931615.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]