Tərlan Həzarpaşa oğlu Məmmədov ( {{DVTY}} şablonu boşdur ) — Biologiya elmləri doktoru, Professor, AMEA-nın müxbir üzvü (30.06.2014).
Tərlan Məmmədov | |
---|---|
Məmmədov Tərlan Həzarpaşa oğlu | |
Həyatı
Tərlan Məmmədov 2 may 1958-ci ildə Dəvəçi rayonunda anadan olub.
Molekulyar biologiya, molekulyar biotexnologiya və biokimya elmi sahələrində fəaliyyət göstərən və mühüm elmi kəsflər və ixtiralar edən dünyanin aparıcı alimlərdən biridir. Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirdikdən sonra AMEA-da aspiranturaya daxil olub və Biokimya ixtisasi üzrə namizədlik və Molekulyar Biologiya ixtisasi üzrə Doktorluq disertasiyasi mudafiyə edib və sonra Professor dərəcəsini alib. 1998-ci ilə qədər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasinda çalismişdir.
1998-ci ildən hal hazira kimi dünyanın bir necə nüfuzlu elm və təhsil mərkəzlərində və Universitetlərində molekulyar biologiya və molekulyar biotexnologiya sahəsində tədqiqatlar aparir.
1998–2002-ci illərdə Yaponiyanın Tohoku Kənd Təsərrüfatı Elmi Mərkəzində, Kiyoto Universitetində və Kənd Təsərrüfatı Elmləri üzrə Yaponiya Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzində çalışmişmişdir.
2002–2009-cu illərdə ABŞ-in Nebraska–Linkoln Universitetinin Professor vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir.
2009–2014-cü illərdə ABŞ-da Molekulyar Biotexnologiya mərkəzində qrup rəhbəri kimi elm və molekulyar biotexnologiya sahəsində fəaliyyətimi davam etdirmişdir. 2014-cü ildə Türkiyənin Akdeniz Universitetinə dəvət olunmuş və hal hazirda Universitetin fəxri professor vəzifəsində çalışır.
Yaponiyada, ABŞ-da Nebraska Lincoln Universitetində və Molekulyar Biotexnologiya Mərkəzində işlədiyi dövrlərdə T. Məmmədov bir sıra molekulyar biotexnoloji layihələrə, o cümlədən vaksinlərin, terapevtik rekombinant zülallarin sintezi, genlərin de novo sintezi (genlarin kicik molecullardan sintezi), bio-yanacaq, kök hüceyrə kimi mühüm molekulyar biotexnoloji layihələrə rəhbərlik etmişdir. T. Məmmədov yüksək quanizin/sitozin tərkibli DNT-lərin müvəffəqiyətli amplifikasiyası üçün annealing vaxtın mühümlüyünü kəşf etmişdir (Mamedov et al. Comput Biol Chem. 2008 Dec;32(6):452–7. doi: 10.1016/j.compbiolchem.2008.07.021.). T. Məmmədov həmçinin dünyada ən sürətli sintetik gen sintez edən biotexnologiyani yaradicisidir (Mamedov et al. J Biotechnol. 2007 Sep 30;131(4):379–87.). Karbon qazı fiksasiya edən yaşıl yosun orqanizmlərində 1,4 qalaktoza ilə birləşmiş sialik turşu qalığından ibarət glyko-zülalların mövcudluğu kəşf edilmişdir. Məmmədov bitki sistemi daxil olmaqla eukariotik sistemlərdə şəkərsiz zülal sintezini təmin edən molekulyar biotexnologiyanın ixtira edən alimdir. Bu texnologiya çox mühüm va çətin expressiya olunan mürəkkəb zülal antigenlərin, vaksinlərin və terapevtik zülalların yüksək aktivliklə sintez edilməsinə imkan yaratmışdır.
Təltif və mükafatları
- 1998: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
- 1999: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
- 2001: Yaponiya Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatı Mərkəzi (JIRCAS) mükafatı
- 2020: İSİF-20 “Grand Prix” mukafati
Patentlər
1.Tarlan MAMMEDOV. Production of in vivo N-deglycosylated recombinant proteins by co-expression with Endo H, WO 2017081520 A1, PCT/IB2015/058781, 17 may 2017.
2. Tarlan MAMMEDO. In vivo de-glycosylation of recombinant proteins by co-expression with PNGase F, WO 2012170678 A1, 13 Dec 2012.
3. Tarlan MAMMEDOV. IN VIVO POST-TRANSLATIONAL PROCESSING OF TARGET PROTEINS BY FURIN IN PLANTS: ENGINEERING, EXPRESSION AND PRODUCTION OF FUNCTIONAL ACTIVE HUMAN FURIN IN N. BENTHAMIANA PLANTS, Inventor: Tarlan MAMMEDO. Publication number: PCT/TR2019/050123, Publication date: 27.02.2019. Patent has been granted by Turkey patent office. USA and ER is pending.
4. Tarlan MAMMEDOV. Engineering, production and characterization of plant produced Nucleocapsid and Spike structural proteins of SARS–CoV-2 as vaccine candidates against COVID-19". Inventor: Tarlan MAMMEDOV and Gulnara Hasanova. EP4029569A1. Earliest priority: 2020–12-02 • Earliest publication: 2022–07-20. US202063120223P·2020–12-02; Publication: EP4029569A1·2022–07-20.
5. Tarlan MAMMEDOV. ENGINEERING, PRODUCTION AND CHARACTERIZATION OF PLANT PRODUCED, SOLUBLE HUMAN ANGIOTENSIN CONVERTING ENZYME-2 AS A THERAPEUTIC TARGET IN COVID-19. Inventor: Tarlan MAMMEDOV. USPTO Provisional Application Number: 63117487, Application date: 24-NOV-2020. Publication number: 20220220465; Publication date: July 14, 2022
İstinadlar
- (az.). science.gov.az. 2017. 2021-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-05.
https://www.trthaber.com/haber/turkiye/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-612524.html
"https://www.trthaber.com/haber/turkiye/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-612524."
https://www.trtturk.com.tr/haber/turkiye/yesil-bitki-ile-koronavirus-asisi-calismasi-suruyor_11593
https://www.dailysabah.com/turkey/another-turkish-vaccine-ready-for-human-trials/news
https://www.facebook.com/watch/?v=783122432266329
https://www.haber61.net/video/turkiyede-koronavirus-asisinda-sevindirici-gelisme
https://haberton.com/gelistirdigimiz-asilarda-virus-ve-bakteri-yok/
https://www.oncevatan.com.tr/umudumuz-tarlan-hoca-makale,50347.html
https://www.youtube.com/watch?v=omjrpZZlA0Q
https://cleanroomnews.org/akdeniz-universitesindekicovid-19asisi-calismalarinda-sona-yaklasiliyor
https://www.biganinsesi.com/haber/22202-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-video
https://www.istecanakkalegazetesi.com/haber/25201-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-video%20%20class=
https://www.takvim.com.tr/galeri/guncel/koronaviruste-kokteyl-asi-geliyor-cocuklarda-da-kullanilabilecek
https://www.akdeniz.edu.tr/akdeniz-universitesinde-koronaviruse-karsi-ilac-gelistirildi/
https://www.milliyet.com.tr/gundem/akdeniz-universitesinde-uretildi-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-6608314
https://www.youtube.com/watch?v=8w4M8e81M6w
https://www.gazetevatan.com/gundem/kokteyl-koronavirus-asisinda-kritik-gelisme-cocuklarda-da-kullanilabilecek-1416098
https://www.dha.com.tr/saglik-yasam/aude-koronaviruse-karsi-gelistirilen-5-asi-insanlar-uzerinde-denenecek-1800666
https://www.yenisafak.com/koronavirus/akdeniz-universitesinden-heyecanlandiran-ilac-ve-asi-adayi-aciklamasi-3619004
https://twitter.com/akdenizun/status/1313128797655511046?lang=en
https://www.dailymotion.com/video/x80oo3j
https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/90932896-covid-19a-karsi-bitkiden-uretilen-kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-hale-geldinicotiana
https://antalyakorfez.com/haber/43562-aude-asi-umudu
https://www.mygazete.com/haberleri/akdeniz-universitesi-ziraat-fakultesi-tarimsal-biyoteknoloji-bolumu-ogretim-uyesi-prof-dr-tarlan-mammedov/
https://www.aksam.com.tr/foto-galeri/guncel/akdeniz-universitesinde-tutun-bitkisinden-koronavirus-asi-calismasi/58155
https://onedio.com/haber/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesi-nde-calismalarda-sona-gelindi-insan-deneylerine-hazir-1006273
https://sagliklimanset.com/koronavirus/covid-19-a-karsi-bitkiden-ueretilen-kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-hale-geldi-143348.html
https://www.yenialanya.com/haber/7852625/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesinde-calismalarda-sona-gelindi-insan-deneylerine-hazir
https://halktv.com.tr/saglik/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-474148h
https://www.karar.com/koronavirus/kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-1634030
https://www.bursadabugun.com/haber/akdeniz-universitesi-nin-uzerinde-calistigi-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-1447540.html
https://www.haberlisin.com/haber/10164555/kokteyl-asi-geliyor
https://www.tarsushaber.com/haberleri/Prof.+Dr.+Tarlan+Mammedov
https://mardinism.saglik.gov.tr/TR-153619/vi-uluslararasi-turk-tip-dunyasi-kurultayi-na-davet.html
https://www.akdenizmanset.com.tr/akdeniz-universitesi-nden-asi-calismalarina-onemli-katki/174649/
https://www.dunya.com/sehirler/akdeniz-universitesi-tutun-bitkisinden-covid-19-ilaci-gelistirdi-haberi-618350
https://www.sehrivangazetesi.com/saglIk/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesinde-calismalarda-h84505.html
https://www.benguturk.com/haber/49346/akdeniz-universitesi-kovid-19a-karsi-ilac-ve-asi-adayi-gelistirildigini-acikladi
https://www.gunboyugazetesi.com.tr/arsiv-haberi-103073h.htm
https://www.zhaber.com.tr/saglik/koronaviruse-karsi-kokteyl-asi-geliyor-h24303.html
https://www.kayserisondakika.com.tr/karabag-zaferi-turkiye-deki-azerbaycanli-bilim-insanini-gururlandirdi/12168/
https://www.bursahakimiyet.com.tr/gundem/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-594896
https://www.antalyahaberbulteni.com/ilac-mujdesi/
https://www.haber3.com/foto-galeri/haber/turkiyede-kokteyl-covid-19-asisi-gelistirildi-galeri-6036984
https://www.gebzehurses.com/haber-koronaviruste-mujde-antalya-dan-geldi-14171.html
https://malatyahaber.com/haber/aude-koronaya-karsi-ilac-ve-asi-adayi-calismasi
https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/akdeniz-universitesi-kovid-19a-karsi-ilac-ve-asi-adayi-gelistirildigini-acikladi/2211962
https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/yesil-bitki-ile-koronavirus-asisi-calismasi-suruyor/1786565
https://www.ntv.com.tr/saglik/aude-corona-viruse-karsi-gelistirilen-5-asi-insanlar-uzerinde-denenecek,oZbRd2y7CEyA8pt4Zd7lCA