Təchizatçı riskinin menecmenti (ing. Supplier risk management) — təşkilatın təchizat zəncirində fəaliyyət göstərən podratçı və ya təchizatçılarla bağlı potensial risklərin müəyyən edilməsi, qiymətləndirilməsi və azaldılması proses. Bu yanaşma müəssisənin davamlı fəaliyyətini, maliyyə sabitliyini və məhsul-xidmət keyfiyyətini qorumaq məqsədi daşıyır. Təchizatçı riskinin menecmenti satınalma və təchizat proseslərində yaranan müxtəlif təhlükələri idarə etməyə yönəlir. Bu təhlükələrə maliyyə sabitliyi, hüquqi uyğunluq, keyfiyyət standartlarının pozulması, logistika gecikmələri və geosiyasi amillər daxildir. Şirkətlər riskləri proaktiv şəkildə izləmək, ehtiyat planları hazırlamaq və təchizatçıları mütəmadi olaraq audit etmək yolu ilə bu riskləri minimuma endirirlər.[1]
Qlobal ticarətin artması və təchizat zəncirlərinin mürəkkəbləşməsi səbəbindən təchizatçı riskinin menecmenti korporativ strategiyanın vacib hissəsinə çevrilmişdir. Effektiv idarəetmə şirkətin maliyyə dayanıqlığını, istehsalın fasiləsizliyini və müştəri etimadını təmin edir.
Təchizatçı risklərinin əsas kateqoriyaları bir neçə istiqaməti əhatə edir. Maliyyə riski təchizatçının iflas etməsi və ya ödəniş qabiliyyətini itirməsi ilə bağlıdır. Keyfiyyət riski məhsul və ya xidmətin tələb olunan standartlara uyğun olmaması nəticəsində yaranır. Əməliyyat riski istehsal prosesinin və ya çatdırılmanın dayandırılması və gecikməsi kimi halları əhatə edir. Hüquqi və tənzimləyici risk təchizatçının müvafiq qanunvericilik və normativ tələblərə riayət etməməsindən qaynaqlanır. Reputasiya riski isə etik və ekoloji normaların pozulması nəticəsində şirkətin ictimai imicinə zərər gəlməsi ilə əlaqədardır.[2]
Bu riskləri minimuma endirmək üçün müxtəlif idarəetmə üsullarından istifadə olunur. Təchizatçıların ilkin və dövri auditlərinin aparılması onların maliyyə və əməliyyat dayanıqlığını qiymətləndirməyə imkan verir. Risklərin qiymətləndirilməsi üçün bal sistemi və ya matris yanaşması tətbiq olunur. Müqavilələrdə risklərin bölüşdürülməsi və sığorta mexanizmlərinin istifadəsi şirkəti mümkün itkilərdən qoruyur. Alternativ təchizatçılarla ehtiyat müqavilələrin bağlanması fövqəladə vəziyyətlərdə fasiləsizliyi təmin edir. Davamlı monitorinq və erkən xəbərdarlıq sistemləri isə potensial təhlükələri vaxtında aşkar etməyə kömək edir.[3]
- ↑ "Third Party Vendors Could Be Your Greatest Cyber Risk - Preparis". www.preparis.com (ingilis). İstifadə tarixi: 31 iyul 2017.
- ↑ Understanding Risk: Avoiding Supply Chain Disruption, IndustryWeek, 11 May 2009
- ↑ Bureau of Industry and Security. "Sanctioned Countries". 28 iyul 2022.