Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
2018-ci il Türkiyə prezident seçkiləri — 24 iyun 2018-ci ildə Türkiyədə keçirilən prezident seçkiləri.[1] 2018-ci ildə Türkiyədə keçirilən Parlament seçkilərlə eyni gündə keçirilib. Bu, 2017-ci il Türkiyə Konstitusiya dəyişikliyi referendumu təsdiq edildikdən sonra keçirilən ilk prezident seçkiləridir. [2]
← 2014  2023 → | |||
| 2018 Türkiyə prezident seçkiləri | |||
|---|---|---|---|
| |||
.jpg) |
.jpg) |
.jpg) | |
| Namizəd | Rəcəb Tayyib Ərdoğan | Məhərrəm İncə | Səlahəddin Dəmirtaş |
| Partiya | AKP | Cümhuriyyət Xalq Partiyası | Xalqların Demokratik Partiyası |
.jpg) |
|||
| Namizəd | Meral Akşenər | ||
| Partiya | İYİ Partiya | ||
 | |||
Seçkilər ilkin olaraq 2019-cu ilin noyabr ayına təyin edilmişdi. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və MHP sədri Dövlət Baxçalı 2017-ci il konstitusiya dəyişikliklərinin qüvvəyə minməsini əsas ğörərək “artıq gözləməməyə” ehtiyac olmadığını söyləyiblər.[3] Bunun ardınca 2018-ci il seçkiləri ilə baş nazir vəzifəsi ləğv edildi və prezidentlik sisteminin ilk hökuməti fəaliyyətə başladı.
Hazırkı prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan növbəti dəfə prezidentliyə namizədliyini irəli sürüb. Səlahəddin Dəmirtaş ikinci dəfə namizədliyini irəli sürərkən, Məhərrəm İncə, Meral Akşenər, Temel Karamollaoğlu və Doğu Perinçek də prezidentliyə namizəd olacaqlarını açıqlayıblar. Ərdoğan seçkidə ilk turda səs çoxluğu ilə qalib gəldi.[4]
2016-cı ildə Türkiyədə hərbi çevriliş cəhdindən sonra ölkədə fövqəladə vəziyyət elan edildi. 2017-ci ildə Türkiyədə keçirilən konstitusiya dəyişikliyi referendumundan sonra ölkənin idarəetmə forması prezidentlik sistemi olaraq təyin olundu. 2017-ci ilin noyabrında Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının sədri Dövlət Baxçalı Ədalət və İnkişaf Partiyası ilə ittifaq təklifi edib və 2018-ci ilin fevralında Xalq Alyansı yaradılıb.[5] Normal şəraitdə seçkinin 3 noyabr 2019-cu ildə keçirilməsi nəzərdə tutulurdu, lakin Baxçalının növbədənkənar seçkiləri lazım bildiyini və prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 18 aprel 2018-ci ildə məsələyə müsbət yanaşdığını bildirməsindən sonra yeni seçki tarixi irəli sürüldü.[3] Elə həmin gün fövqəladə vəziyyət rejimi seçki tarixini də daxil etmək üçün daha üç ay uzadılıb.[6]
20 aprel 2018-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisində növbədənkənar seçki təklifi qəbul edildi.[7]
Türkiyə Respublikasının Konstitusiyasının 101-ci maddəsinə əsasən, prezident “40 yaşına çatmış, ali təhsili başa vurmuş, millət vəkili seçilmək hüququ olan Türkiyə vətəndaşları arasından birbaşa olaraq xalq tərəfindən seçilir”. Ən son Parlament seçkilərində "fərdi və ya kollektiv şəkildə ümumi etibarlı səslərin ən azı beş faizini və ən azı yüz min seçicini toplayan siyasi partiyalar" prezidentliyə namizəd irəli sürə bilər.[7]
Hazırkı prezident, Ədalət və İnkişaf Partiyasının sədri Rəcəb Tayyib Ərdoğan namizəd ola biləcəyini bəyan edib.[8] Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının sədri Dövlət Baxçalı 8 yanvar 2018-ci ildə seçkilərdə namizəd olmayacağını və partiyası Rəcəb Tayyib Ərdoğanı dəstəkləyəcəyini açıqlamışdı.[9] Böyük Birlik Partiyasının sədri Mustafa Destici 19 aprel 2018-ci il tarixli açıqlamasında Ərdoğanı dəstəkləyəcəklərini bildirib.[10] Ərdoğan 27 aprel 2018-ci ildə millət vəkillərinin namizədliyi üçün tələb olunan razılıq formasını imzalayıb.[11] MHP 2 may 2018-ci ildə Ərdoğanın namizədliyi ilə bağlı qrup qərarını verdi. AK Partiya da 3 may 2018-ci ildə 316 millət vəkilinin imzaladığı qərar ilə Ərdoğanın namizədliyini irəli sürülüb.[12] MHP sədri Dövlət Baxçalı və AK Partiyanın üzvü, baş nazir Binəli Yıldırım Ərdoğanın namizədlik ərizəsini 4 may 2018-ci il tarixində Yüksək Seçki Komissiyasına təqdim etdilər.[13]
Cümhuriyyət Xalq Partiyasından olan millət vəkilləri Öztürk Yılmaz və Didem Engin 20 aprel 2018-ci ildə namizədliklərini açıqladılar.[14] CHP Partiya Məclisi prezidentliyə namizədin müəyyən edilməsi səlahiyyətini başqan Kamal Kılıçdaroğluna verdi.[15] Kılıçdaroğlu namizəd olmayacağını və namizədin müəyyənləşməsi üçün çalışacağını açıqlayıb.[16] CHP 4 may 2018-ci ildə 110 millət vəkilinin imzaladığı qrup qərarı ilə Məhərrəm İncənin namizədliyini irəli sürüb.[17] Bir gün sonra İncənin namizədlik ərizəsi Ali Seçki Şurasına göndərildi.[18]
- ↑ Seçimler ikinci tura kalırsa hangi tarihte yapılacak
- ↑ Turkey referendum: Erdoğan wins vote amid dispute over ballots – as it happened
- ↑ 1 2 Erdoğan erken seçim tarihini açıkladı
- ↑ YSK Başkanı Sadi Güven: Erdoğan geçerli oyların salt çoğunluğunu aldı
- ↑ AK Parti Genel Sekreteri Şahin: Cumhur ittifakı, milletimizin ortak iradesinin sonucudur
- ↑ Olağanüstü halin (OHAL) 3 ay daha uzatılmasına ilişkin Başbakanlık tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi
- ↑ 1 2 Erken seçim teklifi TBMM'de kabul edildi
- ↑ 'ABD’li askerler ile YPG’liler yan yana'
- ↑ Bahçeli'den 'Cumhurbaşkanlığı adaylığı' açıklaması
- ↑ BBP Genel Başkanı Destici: Seçimlerde Erdoğan'ı destekliyoruz
- ↑ Cumhurbaşkanı Erdoğan, adaylık için muvafakatnameyi imzalayarak AK Parti Grup Başkanvekillerine teslim etti
- ↑ AK Parti'nin Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan
- ↑ Cumhur İttifakı'nın protokolü belli oldu
- ↑ CHP'li Öztürk Yılmaz ve Didem Engin cumhurbaşkanlığı için adaylıklarını açıkladı
- ↑ CHP PM, Kılıçdaroğlu'na ittifak yetkisi verdi
- ↑ Kılıçdaroğlu'ndan aday tarifi: Kavgacı olmayacak, başarı öyküsü olacak
- ↑ CHP'nin adayı resmen Muharrem İnce... İnce'den ilk sözler
- ↑ CHP, İnce için YSK'ya adaylık başvurusu yaptı