Tükvari qamçılıca

Tükvari qamçılıca
Tükvari qamçılıca
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Euphyllophytes Şöbə: Polypodiophyta Sinif: Qıjılar Yarımsinif: Əsl qıjılar Dəstə: Əsl qıjılar Yarımdəstə: Pteridineae Fəsilə: Pteriskimilər Yarımfəsilə: Pteridoideae Cins: Qamçılıca Növ: Tükvari qamçılıca
Beynəlxalq elmi adı
	Anogramma leptophylla Link, 1841;
NCBI	220730
EOL	6107587

Tükvari qamçılıca (lat. Anogramma leptophylla) — bitkilər aləminin əsl qıjılar dəstəsinin pteriskimilər fəsiləsinin qamçılıca cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN B1 ab(i, ii, iii, iv)+2ab(i, ii, iii, iv). Azərbaycanın nadir növüdür.

Qısa morfoloji təsviri

Birillik bitkidir, 5-20 sm hündürlükdədir. Steril yarpaqları qısa, saplaqlı, böyrəkvari; seqmentləri yelpiy şəkillidir; fertil yarpaqları oval-lansetvari, saplağı qırmızı-qonur, uzun; ikinci sıra seqmentləri pazvari tərc-oval şəkillidir; bəzən bir bitkidə bütövlükdə yarpaqların fertil olması müşahidə olunur; sporların üçşüalıdır.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Sporlarla çoxalır, sporların yetişmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir. Aşağı və orta dağlıq qurşağın kölgəli meşə formasiyalarında və qaya çatlarında bitir. Petrofitdir. Dekorativ bitkidir.

Yayılması

Abşeron (Puta stansiyasından 6 km şimal-qərbə doğru, Korgöz dağının qərb yamacında (qaya çatlarında); Lənkəran ovalığı (Nisyaku dağı, Alekseyevka kəndi, əkin sahəsinin kənarları; Astara rayonu, Pensər kəndinin ətrafı).

Sayı və tendensiyası

Tək-tək rast gəlinir, sayı çox azdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Bitmə şəraitinin, xüsusən meşə sahələrinin qırılması və digər antropogen amillər.

Mühafizə tədbirləri

Məlum biotoplar mühafizə edilməli, təbiətdə axtarışı davam etdirilməlidir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Asplenium leptophyllum (L.) Sw.
Osmunda leptophylla (L.) Savigny
Grammitis leptophylla (L.) Sw.
Polypodium leptophyllum L.
Acrostichum leptophyllum (L.) Lam. & DC.
Dicranodium leptophyllum (L.) Newman
Gymnogramma leptophylla (L.) Desv.
Hemionitis leptophylla (L.) Lag.
Pityrogramma leptophylla (L.) Domin

Heterotipik sinonimləri

Asplenium geminaria Bory
Didymochlaena lunulata var. microphylla J.Bommer
Grammitis adiantoides Griff.
Anogramma caespitosa Pic.Serm.
Anogramma guatemalensis (Domin) C.Chr.
Gymnogramma chaerophylla var. cryptogrammoides Christ
Gymnogramma leptophylla var. cryptogrammoides J.Bommer
Gymnogramma novae-zealandiae Colenso
Pityrogramma guatemalensis Domin
Tarachia geminaria C.Presl

İstinadlar

↑ Australian Plant Name Index (ing.).

Həmçinin bax

[_1792a06b5b149d0b-1] Australian Plant Name Index (ing.).

[1]