Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinSultan Yaqubun şairlər məclisi
Sultan Yaqubun şairlər məclisi (az.-əski. سۇلتان یعقوبۇن شاعرلر مجلیسی) — XV əsrdə Ağqoyunlu hökmdarı Sultan Yaqubun hakimiyyət dövründə (1478–1490-cı illər) mövcud olmuş şairlər məclisi.
| Sultan Yaqubun şairlər məclisi | |
|---|---|
| az.-əski. سۇلتان یعقوبۇن شاعرلر مجلیسی | |
.svg){kind=small} Bayandur tamğası | |
 Uzun Həsənə məxsus sancaq | |
.jpg) Sultan Yaqub saray əhli ilə | |
| Növü | ədəbi məclis |
| Fəaliyyəti | poeziya |
| Yaranma tarixi | ən tezi 1478 |
| Ləğvolma tarixi | 1490 |
| Rəsmi dili | Azərbaycan dili, fars dili |
| Mərkəzi | Həşt-Behişt |
| Yarandığı yer | Təbriz |
| Fəaliyyət göstərdiyi yer | Təbriz |
| Qurucusu | Sultan Yaqub |
| Üzvləri | Xətai Təbrizi, Əhmədi Təbrizi, Kişvəri, Həbibi |
Ağqoyunlu hökmdarı Sultan Yaqubun sarayında dövrün alimləri, şairləri və sənətkarları toplaşmışdı. Saraylarda tez-tez şeir məclisləri təşkil olunurdu. Bu dövrdə Əlişir Nəvainin məktəbinin güclü olmasına və bəzi Azərbaycan şairlərinin Herata getməsinə baxmayaraq, Yaqub Mirzənin Təbriz sarayı Herat məktəbi ilə rəqabətə girə biləcək gücdə idi. Əlişir Nəvai və Sam Mirzə Yaqubun sarayında toplaşmış şairləri yüksək qiymətləndirir, onların adlarını çəkirdilər. Sam Mirzəyə görə, Sultan Yaqub dövründə poeziya ulduzu perigeydən çıxıb pleyad (yeddi) ulduzlar topasının zirvəsinə qalxmışdır, şeir yaradıcılığı böyük şan qazanmışdır. Sultan Yaqubun vəziri, şair Qazi İsa da ədəbiyyatın inkişafında rola malik olmuş, onun rolu Əlişir Nəvainin Herat məktəbində oynadığı rol ilə müqayisə edilmişdir. Əbdürrəhman Cami və Əlişir Nəvai Təbriz şairlər məclisi ilə əlaqə saxlayırdılar.[1]
Həbibi Sultan Yaqubun şairlər məclisinin üzvü olmuşdur. Ağqoyunlular dövləti dağıdıldıqdan sonra Şah İsmayıl Xətai Həbibini öz sarayına aparıb, "Məliküş-şüəra" təyin etmişdir. I İsmayılın ədəbi məclisinə Həbibi başçılıq edirdi.[2]
- Sultan Yaqub. Ağqoyunlu dövlətinin hökmdarı (h.i. 1478–1490). Azərbaycan dilində şeirlər yazmışdır.[3]
- Qazi İsa. Sultan Yaqubun vəziri və şair. Ədəbiyyatın inkişafında rola malikdir.[1]
- Xətai Təbrizi. 1480–1490-cı illərdə "Yusif və Züleyxa" əsərini yazmış, əsəri Sultan Yaquba həsr etmişdir.[3]
- Əhmədi Təbrizi. "Yusif və Züleyxa" və "Əsrarnamə" əsərlərinin müəllifidir. "Yusif və Züleyxa" əsərini Sultan Yaqubun hakimiyyəti dövründə qurtarmışdır.[4]
- Kişvəri. 1490-cı ilə qədər Ağqoyunlu sultanı Yaqubun sarayında yaşamış, sultan öldürüldükdən sonra saraydan uzaqlaşdırılmışdır.[5] Ehtimal edilir ki, Kişvəri Sultan Yaqubun sarayında olarkən şair Həbibi ilə tanış olmuş və onlar bir-birilə sənət və şeir haqqında söhbətlər etmişdilər. Daha sonra Həbibi Səfəvi sarayında, 1514-cü ildən sonra isə Türkiyədə Sultan Səlimin sarayında böyük nüfuz qazanmışdır. Bu səbəbdən şairlərin arasına soyuqluq girmiş və Kişvəri də bu soyuqluqdan şikayətlənmişdir.[6][7]
- Həbibi. Sultan Yaqub dövründə gələcəyi olan bir sənətkar kimi qəbul edilmiş,[8][9] yaradıcılığının ilk illərini Sultan Yaqubun sarayında keçirmişdir.[10][8] Həbibi Sultan Yaqubun şairlər məclisinin üzvü olmuşdur.[2]
- ↑ 1 2 Əfəndi, 2007. səh. 106-107
- ↑ 1 2 Qarayev, 2012. səh. 16
- ↑ 1 2 H. Javadi and K. Burrill. "AZERBAIJAN x. Azeri Turkish Literature". iranicaonline.org. 15 dekabr 1988. 1 fevral 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2017.
- ↑ Nağısoylu, 2012, с. 14.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 4 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 iyul 2018.
- ↑ Səfərli, 2008. səh. 383
- ↑ Qəhrəmanov, 2004. səh. 6
- ↑ 1 2 Sadıkoğlu, 1996. səh. 374–375
- ↑ Erden, 2018. səh. 6
- ↑ Prokhorov, 1969–1978
- Rasim Əfəndi. Azərbaycan incəsənəti Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, 160 səh. + 112 səh. (illüst.)
- Möhsün Nağısoylu. Əhmədi Təbrizi və "Əsrarnamə" tərcüməsi (tekstoloji-filoloji araşdırma, mətnin transfoneliterasiyası). — Bakı: Nurlan, 2012. — 260 S.
- Prokhorov, Alexander, redaktorХАБИБИ // Больша́я сове́тская энциклопе́дия (rus) (3). Moskva: Советская энциклопедия. 1969–1978.
- Erden, Murat. XV. Yüzyıl şairi Habîbî ve dîvânı (Tezis) (türk). Mərmərə: Mərmərə Universiteti. 2018.
- Sadıkoğlu, Cengiz. HABÎBÎ // TDV İslam Ansiklopedisi (türk). 14 (Gelibolu – Haddesenâ). İstanbul: Türkiyə Dəyanət Vəqfi. ISBN 9789753894418.
- Qarayev N. S. XIX əsr Azərbaycan ədəbi məclisləri. Bakı, Nurlan, 2012, 325 s
- BAHARLU, İlgar. "KOCA TEBRIZ: KARAKOYUNLU, AKKOYUNLU VE SAFEVI TÜRKMEN DEVLETLERINDE BIR BAŞKENTIN SERÜVENI." T. C. Dışişleri Bakanlığı Tebriz Başkonsolosluğunun Kuruluşunun 100. Yılı.