Strateji tədqiqatlar — dövlətlərin, beynəlxalq təşkilatların, eləcə də iri korporasiyaların uzunmüddətli məqsədlərinə çatmaq üçün təhlükəsizlik, müdafiə, diplomatiya, iqtisadiyyat və texnoloji inkişaf kimi sahələrdə planlaşdırma və qərar qəbuletmə proseslərini öyrənən çoxşaxəli elmi istiqamət.[1] Strateji tədqiqatların əsas məqsədi milli və qlobal təhlükəsizlik, resursların səmərəli idarə olunması, regional sabitlik və güc balansının qorunması üçün elmi əsaslı tövsiyələr hazırlamaqdır. Bu tədqiqatlar hökumətlərin xarici siyasət, müdafiə strategiyası və iqtisadi inkişaf planlarında əsas rol oynayır.[2][3]
Bu sahə XX əsrin ortalarından etibarən, xüsusən də İkinci Dünya müharibəsindən sonra beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsinin tərkib hissəsi kimi formalaşıb. Soyuq müharibə dövründə nüvə silahlarının yayılması, güc balansı və qarşılıqlı məhvetmə doktrinası strateji tədqiqatların əsas mövzuları olmuşdur.[4]
Strateji tədqiqatlar politologiya, iqtisadiyyat, hərbi elmlər, sosiologiya və tarix kimi müxtəlif elmlərin metodlarından istifadə edir. Ssenari analizi, modelləşdirmə, risk təhlili və proqnozlaşdırma əsas yanaşmalar sırasındadır.
Strateji tədqiqatlar sürətlə dəyişən qlobal reallıqlar fonunda dövlətlərin və təşkilatların dayanıqlı inkişafı üçün vacib elmi əsaslar təqdim edir. Bu sahə qərar qəbuletmədə dərin analitik yanaşmanı təmin edərək həm milli, həm də beynəlxalq səviyyədə uzunmüddətli sabitliyə töhfə verir.[5]
- ↑ "Strategic Studies". academic.oup.com. İstifadə tarixi: 12 mart 2023.
- ↑ Balzacq, Thierry; Krebs, Ronald R., redaktorlar The Oxford Handbook of Grand Strategy. Oxford University Press. 2021. 2–4. doi:10.1093/oxfordhb/9780198840299.001.0001. ISBN 978-0-19-884029-9.
- ↑ Silove, Nina. "Beyond the Buzzword: The Three Meanings of 'Grand Strategy'". Security Studies. 27 (1). 2018: 27–57. doi:10.1080/09636412.2017.1360073. hdl:1885/251092.
- ↑ Gray, Colin: War, Peace and International Relations: An Introduction to Strategic History, Abingdon-on-Thames and New York City: Routledge 2007, p. 283.
- ↑ Bull, Hedley. "Strategic Studies and Its Critics". World Politics (ingilis). 20 (4). 1968: 593–605. doi:10.2307/2009685. ISSN 1086-3338.