Sona İbrahim qızı Məmmədova (19 dekabr 1918, Axtı – 30 sentyabr 1991, Bakı) — Azərbaycanlı həkim, təhlükəli infeksiyalar sahəsində mütəxəssis, Azərbaycan SSR əməkdar həkimi.
| Sona Məmmədova | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 19 dekabr 1918 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 sentyabr 1991 (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşağı |
|
| Mükafatları |
  |
Sona İbrahim qızı Məmmədova 19 dekabr 1918-ci ildə Dağıstanın Axtı rayonunun Axtı kəndində anadan olub. 1919-cu ildən etibarən anası ilə birlikdə Bakıda yaşayıb. O, 1938-ci ildə ekstern yolu ilə məktəbi bitirib və Azərbaycan Tibb İnstitutunun müalicə fakültəsinə daxil olub. Ərinin qardaşının siyasi repressiyaya məruz qalması səbəbindən təhsilini yarımçıq qoymağa və Azərbaycanı tərk etməyə məcbur olub.
Məmmədova 1948-ci ildə Türkmənistan Tibb İnstitutunu bitirib. O, daha sonra Həsənquli şəhərində rayon xəstəxanasının şöbə müdiri kimi, 1951–1956-cı illərdə isə Nebit-Dağ, Cərco və digər şəhərlərin şəhər xəstəxanalarında baş həkim vəzifəsində işləyib.
1957-ci ildən ailəsi ilə birlikdə Özbəkistanın Termez şəhərinə köçüb və Surxandərya vilayətinin Sanitar-Epidemioloji Xidmətində əvvəlcə pastör kabinetinin müdiri, 1958-ci ildən isə xüsusilə təhlükəli infeksiyalar şöbəsinin laboratoriya müdiri vəzifəsində çalışıb. Sona Məmmədova 1965–1966-cı illərdə Nukus və Xarəzmdə baş vermiş vəba epidemiyasının ləğvi üzrə işlərdə iştirak edib və bu fəaliyyətinə görə Özbəkistan və SSRİ Səhiyyə Nazirliklərinin fəxri fərmanları ilə təltif olunub.
1966-cı ilin oktyabrında həyat yoldaşının ölümündən sonra Bakıya qayıdıb və SSRİ Səhiyyə Nazirinin əmri ilə Azərbaycan Taun Əleyhinə Stansiyasına həkim vəzifəsinə təyin olunub. O, daha sonra İrkutsk Taun Əleyhinə İnstitutunda ixtisasartırma kursları keçib və həm laboratoriyada, həm də müxtəlif bölgələrə ezam olunan epidemiya əleyhinə qrupların tərkibində çalışıb. Məmmədova xüsusi təhlükəli infeksiyaların müalicəsi sahəsində yüksək ixtisaslı mütəxəssis və geniş klinik təcrübəyə malik biri kimi uzun illər ərzində Bakının xəstəxanalarında infeksionistlərə taun, vəba və digər təhlükəli infeksiyalarla bağlı təlimlər keçib.
Sona Məmmədova taun əleyhinə sistemdəki uzunmüddətli qüsursuz xidmətlərinə görə "Əmək veteranı" medalı və Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyinin fəxri fərmanları ilə təltif olunub. 1985-ci ildə ona "Azərbaycan SSR-in əməkdar həkimi" fəxri adı verilib. O, 1990-cı ildə təqaüdə çıxıb.
Sona Məmmədova 30 sentyabr 1991-ci ildə vəfat edib və Bakı şəhərində dəfn olunub.
Həyat yoldaşı Qiyas İsmayıl oğlu Məmmədov (1916–1966) həkim və səhiyyə təşkilatçısı olmuşdur. Onun fəaliyyəti Mərkəzi Asiya ölkələrində səhiyyə sisteminin inkişafına yönəlmişdi. O, Özbəkistanın əməkdar həkimi idi. Oğlu Murad Məmmədov isə sovet və azərbaycanlı alim-virusoloq, tibb elmləri doktoru, virusologiya və allerqologiya və immunologiya ixtisasları üzrə professor, Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının və Beynəlxalq Ekologiya Akademiyasının akademiki, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimidir.
- Мамедзаде Ф., Куpбанов Ш., Талыбов А. Памяти нашего коллеги. // Здоровье (Баку), 2003, N.10, c.83
- Талыбзаде А.H. Противочумная служба — 80 лет на страже эпидемиологического благополучия Азербайджана. // Биомедицина, 2011, N.3, c.34-40;
- Абдуллаев Р. М., Исмайлова Р. И. Заслуженные врачи противочумной службы Азербайджана. // Современные достижения азербайджанской медицины, 2013, N.4, c.27-31.