Son latın dili (lat. Latinitas serior) — Son antik dövrdə danışılmış Latın dilinə verilən ad[1].
| Son latın dili | |
|---|---|
| Ölkələr | |
| Təsnifatı | |
| Yazı | latın əlifbası |
| Dil kodları | |
| Glottolog | late1252 |
Son latın dilinin yaranması prosesi Roma imperiyasının sərhədləri daxilində yaşayan və latındilli olmayan insanların imperiyaya assimilyasiyası və xristianlığın yüksəlişi ilə eyni zamanda baş vermişdir.[2][3] Bu hadisələr əraziləri genişlənən imperiyada parçalanmalara yol açdığı üçün, bütün imperiya ərazisində danışıla biləcək yeni bir dilə ehtiyac yaranmışdı.[4] Bu dil yazı dili olduğu üçün vulqar latın dili hesab edilmir.[5] Vulqar latın dilindən müəyyən elementlər götürmüş olsa da, klassik latın dilinə oxşayır. Bu oxşarlıqlar müəlliflərdən asılı olaraq dəyişikliklər nümayiş etdirir, bəzi mətnlər daha çox bədii və klassik üslubda, bəziləri isə danışıq dilinə daha yaxın yazılmışdır.[6] Xristianlıq dinini yaradanlar latın dilində yazmış olsalar da, son latın dili kilsələrdə istifadə edilən latın dili deyildir.[7][8]
- ↑ Roberts (1996), p. 537.
- ↑ Late Latin // Webster's Third New International Dictionary. II, H to R. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc. 1961.
- ↑ Late Latin // The American Heritage Dictionary of the English Language (3rd). Boston, New York, London: Houghton Mifflin Company.
- ↑ Herman, 2000. səh. 25–26
- ↑ Auerbach (1958), Chapter 1, Sermo Humilis.
- ↑ Harrington, Karl Pomeroy; Pucci, Joseph Michael. Mediaeval Latin (2nd). Chicago: University of Chicago Press. 1997. səh. 67. ISBN 0-226-31713-7.
The combination of features specific to Vulgar Latin and Ecclesiastical Latin had the effect, then, of transforming the language by the fourth century into something of extraordinary vigor.
- ↑ Meillet (1928), p. 270: "Sans que l'aspect extérieur de la langue se soit beaucoup modifié, le Latin est devenu au cours de l'epoque impériale une langue nouvelle."
- ↑ Meillet (1928), p. 273: "Servant en quelque sorte de lingua franca à un grand empire, le Latin a tendu à se simplifier, à garder surtout ce qu'il avait de banal."
- Auerbach, Erich. Literary Language and its Public in Late Latin Antiquity and in the Middle Ages. Bollingen Series LXXIV. Trans. Ralph Mannheim. Pantheon Books. 1965 [1958].
- Meillet, Antoine. Esquisse d'une Histoire de la Langue Latine (fransız). Paris: Hachette. 1928.
- Roberts, Michael. The Latin Literature of Late Antiquity // Anthony, Frank; Mantello, Carl; Rigg, A.G (redaktorlar ). Medieval Latin: an introduction and bibliographical guide. Catholic University of America Press. 1996. 537–546.
- Teuffel, Wilhelm Sigismund; Schwabe, Ludwig. Teuffel's History of Roman Literature Revised and Enlarged. II, The Imperial Period. Trans. George C.W. Warr (from the 5th German). London: George Bell & Sons. 1892.
- Adams, J. N., Nigel Vincent, and Valerie Knight. 2016. Early and Late Latin: Continuity Or Change? Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 9781107132252
- Courcelle, Pierre. 1969. Late Latin Writers and Their Greek Sources. Translated by Harry Wedeck. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Elsner, Jaś, and Jesús Hernández Lobato. 2017. The Poetics of Late Latin Literature. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0199355631
- Herman, József. Vulgar Latin. Wright, Roger tərəfindən tərcümə olunub. University Park: Pennsylvania State University Press. 2000. ISBN 0-271-02001-6. OL 42565M.
- Langslow, D. R. 2006. The Latin Alexander Trallianus: The Text and Transmission of a Late Latin Medical Book. London: Society for the Promotion of Roman Studies. ISBN 9780907764328
- Löfstedt, Einar. 1959. Late Latin. Cambridge, MA: Harvard Univ. Press.
- Scarpanti, Edoardo. 2012. Saggi linguistici sul latino volgare. Mantova: Universitas Studiorum. ISBN 9788833690087
- Wright, Roger. 1982. Late Latin and Early Romance in Spain and Carolingian France. Liverpool, UK: Francis Cairns. ISBN 0-905205-12-X
- ——. 2003. A sociophilological study of Late Latin. Turnhout, Belgium: Brepols. ISBN 978-2-503-51338-6
- "Christian Latin" (latın). The Latin Library. İstifadə tarixi: 12 October 2009.
- Du Cange, Charles du Fresne. Glossarium ad scriptores mediae et infimae Latinitatis. Francofurti ad Moenum: apud Johannem Adamum Jungium, CAMENA - Corpus Automatum Multiplex Electorum Neolatinitatis Auctorum, University of Heidelberg. 2009 [1710].
- "du Cange, le Glossarium: en ligne". École nationale des Chartres. 2008. İstifadə tarixi: 10 October 2009.
- "Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis". Documenta Catholica Omnia. 2006. İstifadə tarixi: 10 October 2009.